Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności w Olsztynie świętuje swoje 30-lecie. Placówka zdążyła dołączyć do grona czołowych jednostek naukowych w Polsce, a także zdobyć uznanie w Europie.
źródło: PAP

Rozmowa z Dyrektorem Mariuszem Piskułą

Jak podkreślił w rozmowie z Polską Agencją Prasową dyrektor Instytutu prof. Mariusz Piskuła początki placówki sięgają połowy lat 80 XX wieku. Rozmowy na temat powołania placówki PAN w Olsztynie rozpoczęły się w 1986 roku a zaangażowali się w nie profesorowie: Tadeusz Krzymowski, Halina Kozłowska, Antoni Rutkowski i Tadeusz Garbuliński. 23 lutego 1988 roku powołano do życia uchwałą Prezydium PAN Centrum Agrotechnologii i Weterynarii PAN. Pierwszym dyrektorem został prof. Tadeusz Krzymowski a 1 kwietnia odbyło się  spotkanie organizacyjne nowo powołanej instytucji. Rada Naukowa ukonstytuowała się w październiku 1988 roku a jej przewodniczącym został prof. Antoni Rutkowski.

Nowa placówka powstała na bazie Akademii Rolniczo-Technicznej w Kortowie, sięgając po jej kadrę naukową a także korzystając przez pierwsze lata z zaplecza. Rozproszenie w wielu miejscach na terenie ART pracowni i laboratoriów nie sprzyjało rozwojowi i prowadzeniu działalności naukowej. Po paru latach obecny Oddział Nauk o Żywności ulokował się w baraku przy ulicy Tuwima, obecny Oddział Biologii i Rozrodu przy ulicy Prawocheńskiego a następnie przy ulicy Bydgoskiej. „Był to czas przemian ustrojowych, stan budynków w jakich przyszło pracować naukowcom PAN pozostawiał wiele do życzenia, ale już wtedy  zaczęliśmy inwestować w zaplecze badawcze” – wyjaśnił prof. Piskuła.

Kolejne lata to ubieganie się o lepsze warunki do pracy. W 1995 roku na wniosek Rady Naukowej i przy aprobacie prezydium PAN placówka uzyskała status instytutu i nazwę Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN a 4 lata późnej  uprawnienia do nadawania stopni naukowych doktora habilitowanego w naukach rolniczych w dyscyplinach technologia żywności i żywienia oraz zootechnika. W 2001 roku  Oddział Nauk o Żywności uzyskał  status „Centrum Doskonałości” w zakresie ŻYWNOŚĆ a ZDROWIE; rok później Oddział Biologii Rozrodu status „Centrum Doskonałości” w zakresie ROZRODU ZWIERZĄT.

W ciągu 30 lat zatrudnienie wzrosło 10 krotnie, obecnie Instytut PAN w Olsztynie wraz ze stacją badawczą w Popielnie zatrudnia 220 pracowników w tym 16 profesorów tytularnych, 25 doktorów habilitowanych i 35 doktorów. Dyrektor Piskuła podkreślił, że o wysokim poziomie naukowym świadczą przede wszystkim rankingi czasopism naukowych, w których publikujemy. Publikacje naszych naukowców w prestiżowych czasopismach naukowych ukazują się średnio co drugi dzień; grubo ponad połowa z nich to prace lokowane w czasopismach z najwyższym wskazaniem dla naszej dyscypliny.

Naukowcy Instytutu PAN w Olsztynie popularyzują także naukę w mniej formalny sposób. „Nie zamykamy się w laboratoriach, zrezygnowaliśmy z tak zwanych dni otwartych, ponieważ nie cieszyły się one dużym zainteresowaniem. Wychodzimy na zewnątrz, na starówce organizujemy pikniki naukowe dla dzieci i całych rodzin. Podczas ferii czy przerw świątecznych organizujemy dla uczniów spotkania naukowe i warsztaty” – wymienił. Za tę działalność Instytut RZiBŻ zyskał w ub. roku tytuł „Popularyzator Nauki 2017” w konkursie organizowanym przez Ministerstwo Nauki i PAP.

Rok jubileuszowy dla Instytutu jest zarazem przełomowym, ponieważ po 30 latach istnienia, rozpocznie się budowa docelowej  siedziby z zapleczem biznesowym. Przyjmuje się, że zostanie oddana do użytku do końca 2020r. Dzięki obiektowi, który znajdzie się w bezpośrednim sąsiedztwie Olsztyńskiego Parku Naukowo-Technologicznego, placówka odblokuje swój potencjał badawczy i rozszerzy współpracę z przedsiębiorcami. Obecnie instytucja jest rozproszona, a jej zakłady  znajdują się w czterech lokalizacjach, w dwóch miastach w Olsztynie i Białymstoku – ocenił prof. Piskuła. Zespóły Oddziału Nauk o Żywności znajdują się w Olsztynie przy ulicy Tuwima, Oddziału Biologii Rozrodu – przy ulicy Bydgoskiej w Olsztynie, natomiast w Białymstoku – w Parku Naukowo-Technologicznym mieści się zakład zajmujący się profilaktyką chorób metabolicznych a przy Szpitalu Klinicznym tamtejszego Uniwersytetu Medycznego zlokalizowany jest zakład zajmujący się patologią rozrodu człowieka.

Nowa siedziba Instytutu  kosztować będzie 93 mln zł, z czego 77 mln zł stanowić będzie unijna dotacja, a pozostała kwota to wkład własny naukowej instytucji. Co istotne, inwestycja ta umieszczona jest na Polskiej Mapie Drogowej Infrastruktury Badawczej Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego – dodał. Lada dzień otwarte zostaną oferty od chętnych do jej zbudowania  w formule partnerstwa publiczno-prywatnego.

Według założeń Instytut rozwinie  działalność gospodarczą, ponieważ 30 procent inwestycji ma być przeznaczone na współpracę z przedsiębiorcami.