W dniu 2 października 2023 roku o godz. 9:00 w sali seminaryjnej w budynku IRZBŻ PAN przy ul. Tuwima 10 odbędzie się ślubowanie doktorantów Interdyscyplinarnej Szkoły Doktorskiej Nauk Rolniczych.
Inaugurację roku akademickiego uświetni wykład dr hab. Bartosza Fotschki „Super malina – bohater, który wspiera nasze zdrowie”.
Serdecznie zapraszamy Doktorantów, Promotorów, opiekunów naukowych oraz wszystkich pracowników.
Wzrost popularności diety ketogenicznej nie idzie w parze z naukową wiedzą na temat bezpieczeństwa jej stosowania – wskazuje dr Natalia Drabińska z Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie, która bada wpływ diety ketogenicznej na metabolizm, stan zapalny, wybrane parametry odżywienia oraz stres oksydacyjny u kobiet z nadwagą i otyłością.
Dieta ketogeniczna to dieta o dużej zawartości tłuszczu i niskiej zawartości węglowodanów, polegająca na wprowadzeniu organizmu w stan ketozy. – Jest to dość wymagająca dieta, która jednak daje szybkie efekty i pozwala pozbyć się niechcianych kilogramów w krótkim czasie. To dlatego w ostatnich latach stała się tak modna i popularna – podkreśla dr Natalia Drabińska z Zespołu Chemii i Biodynamiki Żywności IRZiBŻ PAN w Olsztynie.
Nie oznacza to jednak, że dieta ketogeniczna jest dobrze poznana naukowo; wciąż wiele informacji publikowanych w internecie o wpływie tej diety na ludzki organizm nie ma potwierdzenia w badaniach naukowych. – Dostępna literatura naukowa wskazuje wprawdzie, że stosowanie diety ketogenicznej może być korzystne w redukcji masy ciała, brakuje jednak kompleksowych badań gwarantujących bezpieczeństwo jej stosowania – dodaje.
Chcąc wypełnić tę lukę, naukowczyni w ramach projektu finansowanego z NCN, sprawdza, jak dieta ketogeniczna wpływa na metabolizm, stan zapalny, wybrane parametry odżywienia oraz stres oksydacyjny u kobiet z nadwagą i otyłością.
Pierwszą z badanych zależności jest wpływ diety ketogenicznej na metabolizm, czyli ogół procesów biochemicznych zachodzących w organizmie, przetwarzających energię składników odżywczych z jedzenia.
Kolejnym krokiem będzie zbadanie wpływu diety ketogenicznej na stan zapalny – czy i jak może ona np. go zmniejszać.
We wpływie diety ketogenicznej na wybrane parametry odżywiania naukowczyni zbada poziom witamin rozpuszczalnych w tłuszczu, czyli witamin A, D, E i K; określi profil aminokwasów oraz profil kwasów tłuszczowych.
Z kolei wpływ diety ketogenicznej na stres oksydacyjny zostanie określony na podstawie poziomu aktywności przeciwutleniającej – tego, co z diety ją podwyższa i jak organizm na to reaguje; poziomu enzymów zaangażowanych w neutralizację wolnych rodników oraz poziomu produktów peroksydacji lipidów i kwasów nukleinowych. – Moje wcześniejsze badania na zwierzętach pokazały, że dieta ketogeniczna, nawet w dość ekstremalnej formie, nie wywoływała stresu oksydacyjnego, a wręcz go obniżyła – mówi badaczka.
– Wykonaliśmy już większość badań i rozpoczęliśmy analizę ich wyników. Dzięki nim odpowiemy na pytania zadawane przez wiele osób borykających się z otyłością i nadwagą, zastanawiających się, czy dieta ketogeniczna jest bezpiecznym i skutecznym sposobem walki z nadmiernymi kilogramami – podkreśla Natalia Drabińska.
Grupę badawczą stanowiło 80 kobiet (ukończyły 72) – zdrowe, z lekką nadwagą (o BMI 25,5-35), średnio w wieku 35-40 lat; to ochotniczki z Olsztyna i okolic. Panie przez 8 tygodni codziennie otrzymywały zbilansowane posiłki, dostarczane przez catering dietetyczny, oraz regularnie stawiały się na badaniach. – Wszystkie panie są zadowolone z efektów tej diety, ponieważ w sumie pozbyły się 380 kg! – wskazała naukowczyni, która również podjęła się diety.
Dieta ketogeniczna polega na tak odpowiednim zbilansowaniu posiłków, by główna część kalorii pochodziła z tłuszczy, a spożywanie węglowodanów było maksymalnie ograniczone. Co ciekawe, oryginalnie dieta ketogeniczna była stosowana do leczenia chorych na padaczkę lekooporną.
Po 4-6 tygodniach adaptacji do takiej diety w organizmie zachodzi stan ketozy, czyli „przestawienie się” organizmu tak, by energię czerpał z ciał ketonowych (czyli nagromadzonego w tkankach tłuszczu), a nie – jak dotąd – z cukrów (glukozy).
– Zanim to jednak nastąpi trzeba się uzbroić w cierpliwość i samozaparcie, ponieważ w pierwszych tygodniach dieta ketogeniczna można powodować gorsze samopoczucie. Kiedy bowiem w naszym organizmie kończy się glukoza, a organizm jeszcze nie potrafi wykorzystywać ciał ketonowych, opadamy z sił i możemy mieć objawy grypopodobne. Szczególnie wtedy trzeba pamiętać, by pić dużo wody i pilnować odpowiedniego poziomu elektrolitów. Na początek polecam też suplementację olejem MCT – to olej zawierający kwasy średniej długości łańcucha, które trafiają bezpośrednio do wątroby (bez przejścia przez trzustkę) i tam są przekształcane w ciała ketonowe – mówi badaczka.
Naukowczyni przypomina, że w stosowaniu każdej diety należy postępować rozważnie i świadomie. – W niektórych sytuacjach konieczne jest zasięgnięcie opinii lekarza, ponieważ dieta wysokotłuszczowa nie powinna być stosowana np. przez osoby mające problemy z nerkami czy wątrobą. Musimy pamiętać, że jest to dieta oparta głównie na tłuszczu, który metabolizowany jest przez wątrobę. Dlatego jej obciążenie dietą wysokotłuszczową u osób chorych może być niebezpieczne dla zdrowia. Warto więc przed rozpoczęciem diety zrobić panel wątrobowy (ALT, AST, GGTP) oraz sprawdzić parametry nerek, takie jak kwas moczowy, którego poziom podwyższa się szczególnie na początku stosowania diety ketogenicznej – wskazuje.
Dieta ketogeniczna jest dietą eliminacyjną, dlatego istotna jest dbałość o jej zróżnicowanie i zbilansowanie. – Dieta ketogeniczna to nie ociekające tłuszczem mięso, ale przede wszystkim ten zdrowy tłuszcz pochodzący np. z jajek, awokado, orzechów, oliwy czy wybranych owoców i warzyw – podkreśla Natalia Drabińska.
Jak wskazuje badaczka, zgodnie z obecną wiedzą naukową, nie ma przeciwwskazań do dłuższego/długotrwałego stosowania diety ketogenicznej.
Badania dr Natalii Drabińskiej są prowadzone w ramach projektu pt. „KETO-MINOX: Wpływ izokalorycznej, redukcyjnej diety ketogenicznej na metabolizm, stan zapalny, wybrane parametry odżywienia i stres oksydacyjny kobiet z nadwagą i otyłością”, finansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki (NCN). Projekt potrwa do 2025 roku.
Instytut Rozrodu Zwierząt i Badan Żywności PAN w Olsztynie zaprasza zdrowe (niepalące) kobiety i mężczyzn w wieku 18-65 lat o prawidłowej masie ciała (BMI 19-25) do uczestnictwa w badaniu naukowym dotyczącym witaminy D.
Badanie będzie przeprowadzone między listopadem 2023 a lutym 2024 (7 spotkań).
Dodatkowo uczestnicząc w badaniu otrzymasz śniadanie razem z dawką witaminy D oraz szansę wzięcia udziału w długoterminowym badaniu interwencyjnym, który umożliwi optymalizację poziomu witaminy D w Twoim organizmie.
Osoby zainteresowane udziałem w badaniu prosimy o kontakt telefoniczny lub mailowy:
dr Marianna Raczyk (790 567 861, m.raczyk@pan.olsztyn.pl), dr Emilia Gospodarska (793 929 156, e.gospodarska@pan.olsztyn.pl).
Kierownik projektu: prof. Carsten Carlberg.
Badanie jest realizowane w ramach projektu ERA Chairs WELCOME2.
#welcome2nutrigenomics
Wszystko, co chcesz wiedzieć o opakowaniach na żywność.
Co oznaczają symbole na opakowaniach, czy trzeba opakowania po żywności myć przed wyrzuceniem, aby nadawały się do recyklingu i czy konieczne jest pakowanie świeżych warzyw i owoców – odpowiedzi na te pytania nie są dla konsumentów oczywiste.
Z pomocą przychodzi europejska kampania edukacyjna na rzecz odpowiedzialnego postępowania z opakowaniami na żywność, w której uczestniczy Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie.
Projekt EIT Food „InformPack” to międzynarodowa inicjatywa instytucji naukowych i eksperckich z Danii, Wielkiej Brytanii, Polski, Finlandii oraz Hiszpanii.
– Założeniem projektu jest zbadanie zachowań, wiedzy i postaw konsumentów wobec opakowań do żywności. W ankiecie pytaliśmy konsumentów m.in. o to, czy zwracają uwagę na materiał, z jakiego wykonane jest opakowanie przy zakupie żywności, czy są w stanie zrezygnować z kupna produktu z powodu nadmiernej ilości plastiku w opakowaniu albo czy segregacja zużytych opakowań sprawia im trudność. Na tej podstawie opracowujemy materiały edukacyjne, które mają zachęcać konsumentów do odpowiedzialnego postępowania z opakowaniami po żywności zarówno w domu, jak i poza nim – opowiada Iwona Kieda z IRZiBŻ PAN w Olsztynie.
Dotychczasowe analizy wyników wyłoniły trzy kluczowe tematy, które najbardziej nurtują konsumentów i sprawiają im trudność. Są to: brak zrozumienia symboli opakowań, nieporozumienia dotyczące konieczności czyszczenia opakowań żywności przed wyrzuceniem i dalszym recyklingiem, nadmierne opakowania świeżych warzyw i owoców i postępowanie z opakowaniami wielomateriałowymi.
Na tej podstawie eksperci i naukowcy z instytucji zaangażowanych w projekt stworzyli kampanie edukacyjne z materiałami w postaci infografik i animowanych filmów.
Z materiałów można się dowiedzieć m.in. czy należy myć opakowania po żywności, po co producenci opakowują świeże warzywa i owoce, co zrobić z wielomateriałowym opakowaniem po soku, gdzie wyrzucić opakowania po pieczywie, co oznaczają trójkąty na opakowaniach, jakie plastikowe opakowania są najczęściej poddawane recyklingowi i jaka jest różnica między opakowaniem kompostowalnym i biodegradowalnym.
Niebawem dostępne będą równie materiały na temat bioplastiku oraz skierowana szczególnie do dzieci kampania o dobrych praktykach w kontekście postępowania z opakowaniami po żywności.
Infografiki można zobaczyć tutaj.
Filmy dostępne są tutaj.
W ramach projektu „InformPack” powstał również quiz (w wersji dla dorosłych i dzieci), dzięki któremu można sprawdzić swoją wiedzę. Quiz dostępny jest tutaj.
Obecnie uczestnicy projektu rozpowszechniają opracowane informacje w internecie czy podczas warsztatów np. w szkołach. Przy okazji mierzą długoterminowe zmiany w zachowaniach konsumentów.
– W przyszłym roku planujemy przeprowadzić badania konsumenckie we Francji, Włoszech, Niemczech, Danii i Finlandii. Ponadto w najbliższych miesiącach będziemy dalej pracować nad nowymi materiałami, a także będziemy kontynuować warsztaty dla uczniów szkół oraz organizować zajęcia edukacyjne podczas imprez popularyzujących naukę w Polsce – zapowiada dr Joanna Fotschki z IRZiBŻ PAN w Olsztynie.
Projekt EIT Food InformPack to międzynarodowa inicjatywa instytucji naukowych Uniwersytetu w Aarhus (Dania), Uniwersytetu w Reading (Wielka Brytania), Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN (Polska), sieci badawczej VTT (Finlandia), producentów: Bioazul (Hiszpania) i Grupy Maspex (Polska) oraz hiszpańskiej sieci supermarketów Eroski.
Celem działań prowadzonych w ramach projektu jest przede wszystkim zmiana zachowań konsumentów, aby postępowali z opakowaniami na żywność w sposób odpowiedzialny i zrównoważony. Istotne jest również zaangażowanie i uświadamianie samych producentów żywności, a także władz samorządowych, odpowiedzialnych m.in. za dostępność przy ulicach śmieci do segregacji.
InformPack jest finansowany przez EIT Food, Wspólnotę Wiedzy i Innowacji w obszarze żywności Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii (EIT), organu Unii Europejskiej, w ramach programu ramowego UE Horyzont 2020 w zakresie badań i innowacji.
Więcej informacji i bezpłatne materiały znajdują się na stronie: https://pan.olsztyn.pl/popularyzacja-nauki/informpack/.
Wsparcie procesu reprodukcji ryb w przypadku wystąpienia katastrofy ekologicznej, zabezpieczenie stabilności hodowli w wylęgarniach ryb oraz ochrona puli genowej – to główne cele banków nasienia ryb, których tworzeniem zajmują się naukowcy z Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie.
– Świadomość potrzeby tworzenia banków nasienia ryb wciąż rośnie. Ubiegłoroczna katastrofa ekologiczna na Odrze uświadomiła, jak ważne jest posiadanie zaplecza, by w takich sytuacjach móc sprawnie i skutecznie rozpocząć proces reprodukcji rodzimych populacji ryb – podkreśla dr Sylwia Judycka z Zespołu Biologii Gamet i Zarodka IRZiBŻ PAN.
Oprócz ochrony zagrożonych gatunków czy całych populacji ryb, banki nasienia pozwalają także na zabezpieczenie stabilności linii hodowlanych w wylęgarniach ryb. Właśnie przy tworzeniu banku nasienia ryb dla największego zakładu tego typu w Polsce, mieszczącego się w miejscowości Dąbie (Wylęgarnia Ryb Dąbie), pracowała dr Sylwia Judycka. Przedsięwzięcie było realizowane w ramach projektu z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (NCBiR).
– Posiadanie zamrożonego nasienia bardzo ułatwia hodowlę w różnych sytuacjach np. w przypadku, gdy dojrzałość płciowa samic i samców z różnych powodów nie zachodzi w tym samym czasie albo gdy w jakimś roku hodowla nie dysponuje dojrzałymi płciowo samcami, co uniemożliwia pozyskanie świeżego nasienia do tarła – wskazuje naukowczyni.
Wsparcie efektywności w hodowli to niejedyny powód posiadania banku nasienia ryb. – Również w hodowlach może dojść do katastrofy, gdy w wodzie zostanie wykryty groźny dla ryb wirus. W takich sytuacjach, niestety, trzeba zutylizować cały zasób gospodarstwa. Jego odbudowa naturalnymi metodami może trwać lata; przy wykorzystaniu zamrożonego nasienia cennych linii hodowlanych proces ten będzie zdecydowanie szybszy – podkreśla Sylwia Judycka.
Jak wskazuje badaczka, obecnie główną barierą przed posiadaniem banku nasienia ryb są kwestie finansowe: koszty stworzenia takiej bazy oraz jej utrzymania.
Nasienie ryb przed zdeponowaniem w banku jest poddawane procesowi kriokonserwacji (przechowywaniu w ultra niskiej temperaturze -196°C). – Napełniamy nasieniem cienkie, kilkunastocentymetrowe słomki, które na specjalnych ramkach są mrożone w oparach ciekłego azotu, a następnie są przenoszone do kontenerów z ciekłym azotem. Każda słomka z próbą zamrożonego nasienia jest dokładnie opisana, co umożliwia właściwą identyfikację zamrożonych prób nasienia oraz posiada określoną liczbę plemników w jednym mililitrze – tłumaczy specjalizująca się w tym naukowczyni.
Żywotność tak zamrożonego i przechowywanego nasienia jest wyliczana nawet na tysiące lat. – Dotychczas badaliśmy nasienie rozmrożone po kilku latach i nadal charakteryzowało się wysoką jakością – podaje Sylwia Judycka.
Zainteresowania badawcze dr Sylwii Judyckiej obejmują badania nasienia ryb – jego jakości czy poznania mechanizmów odpowiedzialnych np. za dojrzewanie plemników neosamców pstrąga tęczowego (neosamiec to ryba z odwrócona płcią). Główną metodą stosowaną w prowadzonych przez dr Sylwię Judycką badaniach jest wspomniana kriokonserwacja.
Ostatnie publikacje naukowe dr Sylwii Judyckiej dotyczyły m.in. opracowania wytycznych dla udoskonalenia procesu kriokonserwacji oraz oceny jakości nasienia ryb łososiowatych z odwróconą płcią.
We wrześniu badaczka rozpoczyna trzymiesięczny staż naukowy we Francji (w Laboratory of Fish Physiology and Genomics INRAE w Rennes), aby poznać technikę badawczą zwaną edycją genów i móc ją później wykorzystać w dalszych swoich badaniach.
Za swoje osiągniecia naukowe dr Sylwia Judycka została wyróżniona stypendium „L’Oréal-UNESCO Dla Kobiet i Nauki” (2022).
Próby pracy koników polskich w zaprzęgu i w siodle oraz prezentacja źrebiąt – znalazły się w programie „Weekendu z konikiem polskim”, który odbędzie się w dniach 1-2 września w Popielnie (woj. warmińsko-mazurskie), gdzie znajduje się stacja badawcza Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie.
– Koniki polskie są końmi w typie prymitywnym, ukształtowanym głównie przez naturę, a w mniejszym stopniu przez człowieka. Potrafią się jednak podporządkować człowiekowi i z nim współpracować. Zapraszamy na wydarzenie nie tylko hodowców, ale także wszystkich zainteresowanych, którzy chcieliby zobaczyć przedstawicieli tej fascynującej rasy – mówi prof. dr hab. Marta Siemieniuch, która kieruje hodowlą koników polskich w stacji badawczej w Popielnie.
„Weekend z konikiem polskim” to cykliczna, dwudniowa impreza. W piątek 1 września odbędzie się polowa próba użytkowości dla koników polskich. To obowiązkowa próba dla młodych klaczy i ogierów, która ma ocenić umiejętności do pracy w zaprzęgu lub w siodle. – Przeprowadzimy próbę wierzchową, czyli w siodle, na dystansie 3600 metrów oraz próbę zaprzęgową na dystansie 3200 metrów. Sędziowie będą oceniać różne parametry m.in. ruch w stępie i kłusie, czas przebycia dystansu, zachowanie konia i jego parametry fizjologiczne. W tym roku do próby zaprzęgowej przystąpi 7 koni, a do wierzchowej – 17 – wyjaśnia prof. Marta Siemieniuch.
Sobota 2 września to z kolei czempionat źrebiąt pod matkami. – Podczas wydarzenia zostaną zaprezentowane źrebięta urodzone w tym roku, w obecności swoich matek. Sędziowie ocenią ich typ, budowę, zdrowie i rozwój oraz ruch w stępie i kłusie – zapowiada prof. Marta Siemieniuch.
Zbliżające się wydarzenie to także okazja do odwiedzenia stacji badawczej w Popielnie, która jest położona na półwyspie Popielniańskim, otoczonym trzema jeziorami: Śniardwy, Bełdany i Warnołty. Właśnie tam, w rezerwacie na obszarze ponad 1600 hektarów żyją na wolności koniki polskie.
Konik polski jest jedyną rodzimą, pierwotną rasą koni, wywodzącą się od dzikich tarpanów, które do końca XVIII wieku, a na niektórych terenach nawet do początku XIX wieku, można było spotkać na obszarze dawnej wschodniej Polski, Litwy i Prus. – W tym czasie tarpany zostały wyłapane i przekrzyżowane z lokalnymi końmi wykorzystywanymi do prac w gospodarstwie. Konik polski jest więc krzyżówką tarpana z lokalnym, małym koniem roboczym – wskazuje prof. Marta Siemieniuch.
Nazwę „konik polski” wprowadził w pierwszej połowie XX wieku badacz i propagator koni prymitywnych prof. Tadeusz Vetulani. Umieścił on koniki polskie w rezerwacie leśnym w Białowieży.
W Popielnie hodowla koników polskich jest prowadzona w dwóch systemach utrzymania: stajennym oraz rezerwatowym (gdzie zwierzęta żyją przez cały rok w środowisku naturalnym, a ingerencja człowieka jest ograniczona do minimum). W sumie żyją tam 102 konie.
Konie rezerwatowe żyją w grupach rodzinnych zwanych tabunami lub haremami. W każdej z nich żyje jeden dorosły ogier, klacze, tegoroczne źrebięta oraz czasem młodzież stada. Obecnie w rezerwacie żyje 26 koników polskich i 16 źrebiąt, tworzących trzy tabuny plus tzw. grupę kawalerską złożoną z dwóch młodych ogierów. Najstarszym koniem w rezerwacie w Popielnie jest 29-letnia klacz Hala. Ogiery żyją zazwyczaj około 22-23 lata.
Konik polski jest rasą uznawaną za zagrożoną wygięciem. – Rozwój tej rasy, zwłaszcza w chowie stajennym, jest bardzo intensywny m.in. za sprawą programu dopłat w celu zachowania różnorodności genetycznej. W sumie klaczy jest ponad 2,5 tys., a ogierów około 250 – podaje prof. Marta Siemieniuch.
Stacja badawcza w Popielnie należy do Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN od 2016 roku. Jednostka zajmuje się: hodowlą zachowawczą koników polskich w systemie stajennym i rezerwatowym; hodowlą zachowawczą bydła rasy polska czerwona, rolnictwem – uprawą i siewem zbóż, produkcją pasz dla zwierząt; gospodarką lasem doświadczalnym, stanowiącym rezerwat dla wolnożyjących tabunów konika polskiego; turystyką (stacja posiada bazę noclegową, muzeum przyrodnicze, zagrody pokazowe zwierząt hodowlanych, ścieżki rowerowe oraz polany biwakowe).
Jak podkreśla kierownik stacji dr Mamadou Bah, to wyjątkowe miejsce w kraju. – Nie zawahałbym się powiedzieć, że nawet na całym świecie m.in. ze względu na położenie wśród tak malowniczych terenów zielonych – podkreśla.
W stacji prowadzone są badania naukowe m.in. związane z behawiorem i dobrostanem koników polskich dotyczące np. ich struktury socjalnej czy relacji między osobnikami.
Stacja nieustannie się rozwija. Jej bieżące plany rozwojowe polegają przede wszystkim na rozszerzeniu istniejącej infrastruktury oraz budowie nowej. – Planujemy m.in. odrestaurowanie stajni konika polskiego, na którą mamy już finansowanie, oraz budynków do wykorzystania turystycznego, a także zakończenie remontu budynku byłej szkoły pod kątem organizacji tam zielonych szkół czy warsztatów dla dzieci i młodych naukowców – mówi dr Mamadou Bah.
Więcej informacji o stacji na stronie: https://popielno.pl/
Mięso jeleniowatych jest bardzo cennym surowcem. Ze względu na wysoką zawartość składników odżywczych i zrównoważony charakter hodowli mięso to jest dobrą alternatywą dla popularnych na polskich stołach wieprzowiny czy wołowiny.
Naukowczynie z Zespołu Ochrony Bioróżnorodności z IRZIŻ PAN, prof. dr hab. inż. Anna Korzekwa i dr Anna Kononiuk poprowadzą warsztaty pt. „Rzadkie gatunki przeżuwaczy: rozród i żywienie w hodowli wobec walorów surowca mięsnego”
Będzie to kolejna okazja dla przedsiębiorców do zdobycia wiedzy dotyczącej i poznania praktycznych narzędzi pozwalających zapewnić m.in. właściwy dobrostan oraz status żywieniowy jeleniowatych w hodowlach.
Warsztaty odbędą się już 13 września 2023r. w Stacji Badawczej IRZiBŻ PAN w Popielnie.
Warsztaty są bezpłatne, ale wymagana jest rejestracja.
10.00 – 10.15: Przywitanie uczestników oraz otwarcie warsztatów
prof. Anna Korzekwa, mgr inż. Anna Bednarska-Barcz, Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie
10.15-12.30
„Rozród – fizjologia, stosowane biotechniki, żywienie w hodowli jeleniowatych”
prof. dr hab.inż. Anna Korzekwa
„Walory surowca mięsnego od jeleniowatych”
dr Anna Kononiuk
12.30-13.30: Lunch
Część praktyczna
14.00-16.00
Krioprezerwacja gamet jeleniowatych i określenie podstawowych parametrów jakościowych
prof. dr hab. inż.. Anna Korzekwa,
Rozpoznawanie wad poubojowych surowca mięsnego od jeleniowatych
dr Anna Kononiuk
16.15-16.30: Przerwa kawowa
Panel dyskusyjny
16.30 – 17.30: Podsumowanie, wnioski, dyskusja
Spotkanie brokerskie jest częścią projektu pn. „Centrum Badań Środowiska i Innowacyjnych Technologii Żywności dla Jakości Życia” współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata 2014-2020.
Dr Joanna Szuszkiewicz, która zrealizowała pracę doktorską pod kierunkiem prof. dr hab. Moniki Kaczmarek została laureatką Nagrody Naukowej Towarzystwa Biologii Rozrodu za najlepszą pracę naukową z zakresu biologii rozrodu w roku 2022.
Nagrodzona publikacja pt. „Early steps of embryo implantation are regulated by exchange of extracellular vesicles between the embryo and the endometrium” autorstwa Joanny Szuszkiewicz, Kamila Myszczyńskiego, Żanety P. Reliszko, Yael Heifetz i Moniki M. Kaczmarek ukazała się w czasopiśmie FASEB Journal 36: e22450 (2022); https://doi.org/10.1096/fj.202200677R. Publikacja weszła w skład rozprawy doktorskiej obronionej przez dr Szuszkiewicz w marcu 2023 roku, a realizowanej pod kierunkiem prof. dr hab. Moniki M. Kaczmarek w Zespole Mechanizmów Działania Hormonów naszego Instytutu.
W pracy dr Szuszkiewicz i wsp. (2022) zaprezentowany został mechanizm komunikacji między zarodkiem a matką w okresie okołoimplantacyjnym z udziałem pęcherzyków zewnątrzkomórkowych (EVs) niosących miRNA. EVs zidentyfikowane w macicy i wraz z niesionymi przez nie miRNA, pochodzenia zarówno zarodkowego jak i matczynego, okazują się modulować transkryptom zarodka, wpływając na jego prawidłowy wzrost, rozwój i implantację. Wyniki te stanowią ważny wkład w zrozumienie skomplikowanych procesów zachodzących podczas wczesnej ciąży.
Naukowa Nagroda TBR przyznawana jest za pracę naukową z dziedziny biologii rozrodu opublikowaną w czasopiśmie krajowym lub zagranicznym naukowcom, którzy nie ukończyli 35 lat i są pierwszym autorem pracy lub autorem korespondencyjnym.
Więcej informacji tutaj.
Nadchodzi Weekend z Konikiem Polskim – impreza hodowlana organizowana corocznie przez Stację Badawczą IRZiBŻ PAN w Popielnie oraz Warmińsko-Mazurski Związek Hodowców Koni w Olsztynie.
1 i 2 września zobaczymy w Popielnie polową próbę użytkowości dla koników polskich, wpis młodych koni do księgi stadnej oraz czempionat źrebiąt pod matkami – zapowiada prof. dr hab. Marta Siemieniuch, która kieruje hodowlą koników polskich w Stacji Badawczej.
1 września (piątek) o godzinie 9:00 rozpocznie się polowa próba użytkowości dla koników polskich. Jest to próba obowiązkowa, zarówno dla klaczy, jak i dla ogierów. W Popielnie przeprowadzamy próbę wierzchową, jak również zaprzęgową, obie w wariancie dystansowym (3600 m do przebycia w próbie wierzchowej i 3200 m w próbie zaprzęgowej). W tym roku do próby użytkowości przystąpi w Popielnie ponad 15 koni.
Po zakończeniu próby, o godzinie 14, rozpocznie się wpis do Księgi Stadnej Koników Polskich młodych koni. Ogiery i klacze, przystępujące do licencji, muszą mieć skończone 27 miesięcy. Podczas wpisu do księgi, oprócz bonitacji konia, komisja przeprowadza również tzw. próbę wstępną, która jest obowiązkowa dla wszystkich koni wpisywanych do ksiąg stadnych.
Następnego dnia, 2 września (sobota), zapraszamy na trzecią edycję czempionatu źrebiąt pod matkami. Komisja rozpocznie ocenę sysaków o godzinie 10:00, do oceny przedstawionych zostanie około 20 źrebiąt urodzonych w 2023 r. Komisja oceni typ, pokrój, ruch oraz kondycję i pielęgnację źrebiąt.
Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie dołączył do dużego unijnego partnerstwa na rzecz rozwoju zrównoważonej produkcji, przetwórstwa, dystrybucji i konsumpcji żywności – Future FoodS. Ten jedyny polski podmiot w tym międzynarodowym konsorcjum będzie odpowiedzialny za stworzenie europejskiej sieci tzw. living labs, czyli laboratoriów, w których opracowywane i testowane będą nowe rozwiązania dla branży agrifood.
– Zapewnienie ludziom bezpieczeństwa żywnościowego to jedno z kluczowych wyzwań na całym świecie. W tym kontekście ważne jest, aby działania na rzecz produkcji i konsumpcji zdrowej, odżywczej i różnorodnej żywności, miały również przełożenie na zrównoważony rozwój środowiskowy, społeczny i gospodarczy. Dlatego misją naszego partnerstwa jest integrowanie prac europejskich ośrodków badawczych i branży spożywczej na rzecz stworzenia zdrowego, przyjaznego dla środowiska, bezpiecznego społecznie, sprawiedliwego i opłacalnego ekonomicznie systemu żywnościowego w Europie, w perspektywie 2030 roku i późniejszej – podkreśla Mariusz Piskuła, dyrektor Instytutu.
W Partnerstwie na rzecz Zrównoważonych Systemów Żywnościowych (ang. Partnership for Sustainable Food Systems) bierze udział 87 instytucji z całej Unii Europejskiej. To podmioty naukowe, producenci żywności, ustawodawcy, ośrodki wsparcia innowacji i organizacje działające w branży rolno-spożywczej. Koordynatorem inicjatywy jest Francuska Narodowa Agencja Badawcza (ANF).
Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie jest jednym z najbardziej znaczących ośrodków badawczych w Polsce skupiających się na badaniach naukowych z zakresu żywności m.in. jej bezpieczeństwa, prozdrowotnego działania czy innowacji spożywczych.
W ramach partnerstwa, polski przedstawiciel, wraz z dużym belgijskim klastrem rolno-spożywczym Flanders’ Food, będzie współzarządzał pracami na rzecz stworzenia unijnej sieci tzw. living labs.
– Living labs to tzw. żywe laboratoria, czyli wielopodmiotowe struktury, otwarte na innowacje i współpracę lokalną. Ich głównym zadaniem jest kompleksowe testowanie rozwiązań w warunkach rzeczywistych, z udziałem możliwie wszystkich zainteresowanych stron. W naszym przypadku chodzi o laboratoria, w których opracowywane i sprawdzane są nowe rozwiązania z obszaru żywności m.in. z udziałem samych konsumentów. W ramach partnerstwa będziemy identyfikować takie miejsca w Polsce i w innych krajach Unii Europejskiej, a następnie stworzymy międzynarodową sieć – wyjaśnia Iwona Kieda, specjalista ds. realizacji projektów w Instytucie Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN.
Celem obranym przez Unię Europejską jest, aby w przyszłości ta sieć żywych laboratoriów tworzyła kręgosłup ekosystemu systemów żywnościowych.
Działania prowadzone w ramach opisywanego partnerstwa skupiają się wokół zagadnienia zrównoważonych systemów żywnościowych (ang. sustainable food systems). Chodzi o taki system produkcji i konsumpcji żywności, który w sposób sprawiedliwy i uczciwy zapewni społeczeństwu bezpieczną i zdrową żywność, dbając o niski wpływ na środowisko.
Konsorcjum będzie ogłaszać nabory na projekty międzynarodowe otwarte dla podmiotów spoza partnerstwa, które będą promować prowadzenie badań i tworzenie innowacji w takich obszarach jak:
Partnerstwo na rzecz Zrównoważonych Systemów Żywnościowych wpisuje się w globalne działania w ramach opracowanych przez ONZ Celów Zrównoważonego Rozwoju, szczególnie w cel 17: Wzmocnić środki wdrażania i ożywić globalne partnerstwo na rzecz zrównoważonego rozwoju.
