Konkurs na stanowisko doktoranta w projekcie NCN OPUS 24

Projekt NCN OPUS 24 pt. „Wpływ sygnałów zarodkowych na metylom endometrium świni jako nowy mechanizm uczestniczący w ustaleniu i rozwoju ciąży”

Kierownik projektu: dr hab. Agnieszka Wacławik, prof. PAN

Wczesna ciąża u ssaków jest wrażliwym okresem z uwagi na zwiększoną zamieralność zarodków. Rozwijające się zarodki sygnalizują swoją obecność w organizmie matki poprzez sekrecję czynników biochemicznych, które rozpoznawane są przez receptory obecne m.in. w błonie śluzowej macicy (endometrium). Głównym sygnałem wysyłanym przez zarodki u świni jest estradiol.

Celem projektu jest kompleksowe poznanie zmian w metylomie błony śluzowej macicy podczas ciąży oraz wywołanych działaniem estradiolu. W związku z tym, że endometrium składa się z różnych rodzajów komórek, których wzorce metylacji mogą się różnić, planujemy określić także komórkowo-specyficzne zmiany w metylomie endometrium podczas ciąży i w odpowiedzi na działanie estradiolu. Aby to osiągnąć planujemy wykorzystać modele ex vivo wraz z zaawansowanymi modelami in vitro. Co więcej wykorzystany zostanie także nowatorski model in vivo, w którym estradiol podawany był w taki sposób, aby naśladować jego wydzielanie przez zarodki. Kolejnym celem badań jest określenie roli procesów metylacji DNA regulowanych przez sygnały zarodkowe i estradiolu w procesach, takich jak regulacja ekspresji genów, funkcja wydzielnicza endometrium, proliferacja czy migracja komórek endometrium świni.

Prace obejmować będą m.in.: planowanie i wykonywanie eksperymentów, analizy laboratoryjne i statystyczne, interpretację uzyskanych wyników, pisanie publikacji naukowych dotyczących prowadzonych badań oraz prezentowanie wyników badań podczas konferencji naukowych. Udział w projekcie zakończony zostanie obroną pracy doktorskiej w Instytucie Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności Polskiej Akademii Nauk.

Kandydat otrzyma odpowiednie szkolenie w zakresie epigenetyki, transkryptomiki, hodowli komórkowych i tkankowych oraz analiz molekularnych z wykorzystaniem wysokiej klasy, nowoczesnej infrastruktury badawczej.

Zainteresowania zespołu: Badania zespołu dr hab. Agnieszki Wacławik skupiają się na poznaniu mechanizmów zapewniających prawidłowy rozród u ssaków. Szczególnie interesuje nas zrozumienie molekularnej komunikacji między matką a zarodkiem, która prowadzi do prowadzi do rozwoju prawidłowej ciąży. Więcej na stronie zespołu.

Kwalifikacje:

  1. Wykształcenie wyższe (studia II stopnia) w dziedzinie nauk biologicznych (biologia, biotechnologia), rolniczych (zootechnika) lub pokrewnych;
  2. Wiedza z zakresu podstaw fizjologii zwierząt i biologii rozrodu;
  3. Znajomość podstaw technik biologii molekularnej (np. Real-time PCR, Western blot) i/lub hodowli komórkowych, technik mikroskopowych oraz analiz statystycznych;
  4. Dyspozycyjność: gotowość do pracy w terenie przy pobieraniu materiału do badań;
  5. Dobra znajomość języka angielskiego w mowie i piśmie;
  6. Motywacja do pracy naukowej, umiejętność analitycznego myślenia, dobra organizacja pracy, umiejętność pracy indywidualnej i zespołowej oraz dokładność i dbałość o szczegóły.

Mile widziane:

  • Znajomość metod badania procesów epigenetycznych;
  • Doświadczenie w pracy na tkankach układu rozrodczego samic zwierząt gospodarskich i/lub liniach komórkowych.

Warunki:

  1. Wybrany kandydat będzie uczestnikiem Interdyscyplinarnej Szkoły Doktorskiej Nauk Rolniczych współprowadzonej przez IRZBŻ PAN w Olsztynie. Harmonogram, zasady rekrutacji i wykaz wymaganych dokumentów jest dostępny na stronie IRZBŻ PAN;
  2. Stypendium doktoranckie: 5000 PLN brutto brutto (około 3800 PLN netto) miesięcznie;
  3. Maksymalny okres trwania stypendium: 48 miesięcy;
  4. Planowana data rozpoczęcia: 1 października 2023 r. (rozpoczęcie roku akademickiego 2023/2024 w szkole doktorskiej);
  5. Miejsce pracy:
    Zespół Mechanizmów Działania Hormonów,
    Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności Polskiej Akademii Nauk,
    ul Bydgoska 7, 10-243 Olsztyn;
  6. Udział we współpracy międzynarodowej;

Wymagane dokumenty:

  1. Życiorys naukowy (CV) zawierający informacje o: (1) wykształceniu, (2) dorobku naukowym, w tym publikacjach naukowych, komunikatach naukowych, itp.; (3) osiągnięciach wynikających z prowadzenia badań naukowych, stypendiach, nagrodach, doświadczeniu naukowym, warsztatach i/lub szkoleniach oraz udziale w projektach badawczych oraz (4) spisie stosowanych technik laboratoryjnych;
  2. List motywacyjny;
  3. Odpis dyplomu ukończenia studiów magisterskich i licencjackich wraz z kopią suplementu do dyplomu (albo kartę przebiegu studiów);
  4. Opinia opiekuna naukowego (promotora pracy magisterskiej) poświadczająca posiadanie umiejętności;
  5. Streszczenie pracy magisterskiej.
  6. Inne dokumenty, które wg Kandydata są istotne przy rozpatrzeniu jego Kandydatury.

Zgłoszenie zawierające komplet dokumentów powinno zostać wysłane do dnia 03.09.2023 pocztą elektroniczną na adres: a.waclawik@pan.olsztyn.pl. oraz spełnić warunki rekrutacji do 05.09.2023.

W temacie wiadomości należy wpisać: „Doktorat – zgłoszenie projekt Wacławik”. Wybrani Kandydaci zostaną zaproszeni na rozmowę kwalifikacyjną.

Termin składania wniosków może zostać przedłużony do czasu znalezienia odpowiednich kandydatów spełniających wszystkie wymagania.

Proces wyboru:

  1. Do rozmów zostaną zaproszeni najwyżej ocenieni kandydaci (ocena dokumentacji);
  2. Po rozmowach wybrany zostanie kandydat/kandydatka, który uzyska najwyższą ocenę;
  3. Kandydat/kandydatka musi aplikować do Interdyscyplinarnej Szkoły Doktorskiej Instytutu;
  4. Przyjęcie do szkoły doktorskiej jest warunkiem niezbędnym otrzymania stypendium;
  5. Lista przyjętych kandydatów do Interdyscyplinarnej Szkoły Doktorskiej zostanie ogłoszona na stronie internetowej.

Kontakt i dodatkowe informacje: a.waclawik@pan.olsztyn.pl.

W CV prosimy o umieszczenie klauzuli zgody na przetwarzanie przez nas danych osobowych w procesie rekrutacji:

„Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych zawartych w dokumentach aplikacyjnych przez Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie z siedzibą 10-748 Olsztyn ul. Tuwima 10, w celu realizacji procesu rekrutacji wraz z publikacją na stronie internetowej Instytutu pełnych wyników konkursu.”

Klauzula informacyjna:

  1. Administratorem danych osobowych przetwarzanych w ramach procesu rekrutacji jest Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie z siedzibą 10-748 Olsztyn ul. Tuwima 10, tel. 89 523 46 86,
    e-mail: instytut@pan.olsztyn.pl.
  2. Kontakt z inspektorem ochrony danych osobowych jest możliwy pod w/w adresem.
  3. Podane dane osobowe przetwarzane będą w celu realizacji obecnego procesu rekrutacji i przechowywane do czasu jego zakończenia na podstawie wyrażonej zgody (zgodnie z art. 6 ust. 1 lit. a RODO).
  4. Osobie której dane dotyczą przysługuje prawo do cofnięcia zgody w dowolnym momencie bez wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej cofnięciem.
  5. Osobie, której dane dotyczą przysługuje prawo dostępu do swoich danych osobowych, żądania ich sprostowania lub usunięcia. Wniesienie żądania usunięcia danych jest równoznaczne z rezygnacją z udziału w procesie niniejszej rekrutacji. Ponadto przysługuje jej prawo do żądania ograniczenia przetwarzania w przypadkach określonych w art. 18 RODO.
  6. Osobie, której dane dotyczą, przysługuje prawo do wniesienia skargi do prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych na niezgodne z prawem przetwarzanie jej danych osobowych. Organ ten będzie właściwy do rozpatrzenia skargi z tym, że prawo wniesienia skargi dotyczy wyłącznie zgodności z prawem przetwarzania danych osobowych, nie dotyczy zaś przebiegu rekrutacji.
  7. Dane udostępnione nie będą podlegały profilowaniu ani udostępnieniu podmiotom czy państwom trzecim. Odbiorcami danych mogą być instytucje upoważnione z mocy prawa.
  8. Podanie danych zawartych w dokumentach rekrutacyjnych nie jest obowiązkowe, jednak jest warunkiem koniecznym do udziału w procesie rekrutacji.

Czytaj więcej

Raspberries help protect the liver

Raspberries contain high levels of antioxidants, which help protect the human body against many diseases, including cancer. Research by Bartosz Fotschki, PhD, from the Institute of Animal Reproduction and Food Research of the Polish Academy of Sciences in Olsztyn, has shown that in order to boost the pro-health effect of antioxidants from raspberries, combining them with prebiotics is recommended.

– Appropriate stimulation of intestinal bacteria, through prebiotic supplementation, increases the efficiency of the breakdown of raspberry polyphenols into chemical compounds with greater pro-health potential, e.g. with a beneficial effect on fat metabolism in the liver – emphasises study author Bartosz Fotschki, PhD, from the Department of Biological Function of Food of the IARFR PAS in Olsztyn.

A FEW WORDS ABOUT RASPBERRIES

Raspberries are one of the most popular fruit. They owe their success not only to their sweet, juicy taste, but also to their well-known pro-health properties.

As Bartosz Fotschki reminds us, these fruits are a rich source of bioactive compounds with strong pro-health potential, e.g. characterised by a high content of antioxidants, mainly phenolic compounds, e.g. cyanidins, anthocyanins, elagotannins and phenolic acids. Antioxidants are natural substances that can help protect the human body against the development of many diet-related diseases.

– In addition to their strong antioxidant properties, the polyphenolic compounds found in raspberries also exhibit other beneficial biological activities, including regulating inflammation, lipid metabolism, bile acid synthesis in the liver and the activity of the microbiota in the gastrointestinal tract – indicates the scientist, who is involved in exploring the pro-health properties of biologically active compounds towards the prevention and alleviation of diet-induced metabolic disorders (e.g. obesity, non-alcoholic fatty liver disease).

BOOST THE EFFECT

The pro-health effects of raspberries can be further enhanced, which is why Bartosz Fotschki examined how to influence the gastrointestinal bacteria to do more intensive 'work’ in breaking down the polyphenols from raspberries.

In his research, the scientist relied on the combination of a raspberry polyphenol preparation with the prebiotic effect of fructooligosaccharides (these are fibre products that support the growth of probiotic bacteria, which are essential for proper intestinal function).

– The results of the study confirmed an enhancement in the efficiency of metabolising polyphenols to chemical compounds with greater pro-health potential. The mechanism of action of this mixture combines an increase in the number of bacteria showing the ability to metabolise polyphenols in the gastrointestinal tract with an increased concentration of metabolites that reach the liver and regulate mechanisms related to lipid metabolism, oxidative stress and inflammation – the scientist points out.

The results of the research have been published in one of the leading journals in the discipline of food technology and nutrition: Food Research International.

In other words – by combining the consumption of raspberries with a prebiotic supplement, we boost the pro-health effects of the fruit, and this has a beneficial effect on liver metabolism, among other things.

– Further human studies are still needed, but the combination of polyphenols found in various products (e.g. juice, mousse, freeze-dried) with fructooligosaccharides could be a valuable dietary supplement to support health prevention and could already appear in many products with pro-health potential – concludes Dr. Fotschki.

The study was carried out as part of the project 'Raspberry polyphenols and their metabolites as regulatory factors in the mechanisms of non-alcoholic fatty liver disease’ (UMO-2018/31/D/NZ9/02196), funded by the National Science Centre.

Czytaj więcej

Maliny na pomoc wątrobie

Maliny to owoce o wysokiej zawartości przeciwutleniaczy, które pomagają chronić ludzki organizm przed wieloma schorzeniami, w tym również nowotworami. Badania dr. Bartosza Fotschki z Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie wykazały, że aby wzmocnić prozdrowotne działanie przeciwutleniaczy z malin, warto je łączyć w diecie z prebiotykami.

– Odpowiednie stymulowanie bakterii występujących w jelitach, poprzez suplementację prebiotykami, zwiększa efektywność rozkładu polifenoli z malin do związków chemicznych o większym potencjale prozdrowotnym m.in. korzystnie wpływających na metabolizm tłuszczy w wątrobie – podkreśla autor badań dr Bartosz Fotschki z Zespołu Biologicznych Funkcji Żywności IRZiBŻ PAN w Olsztynie.

O MALINACH SŁÓW KILKA

Maliny są jednymi z najpopularniejszych owoców. Swoje powodzenie zawdzięczają nie tylko słodkiemu, soczystemu smakowi, ale także znanym powszechnie prozdrowotnym właściwościom.

Jak przypomina Bartosz Fotschki, owoce te są bogatym źródłem bioaktywnych związków o silnym potencjalne prozdrowotnym m.in. charakteryzują się wysoką zawartością przeciwutleniaczy, głównie związków fenolowych np. cyjanidyn, antocyjanów, elagotanin oraz kwasów fenolowych. Przeciwutleniacze (inaczej antyoksydanty) to naturalne substancje, które mogą pomóc w ochronie organizmu ludzkiego przed rozwojem wielu chorób dietozależnych.

– Oprócz silnych właściwości przeciwutleniających, związki polifenolowe występujące w malinach wykazują również inne korzystne działania biologiczne, w tym regulujące stan zapalny, metabolizm lipidów, syntezę kwasów żółciowych w wątrobie oraz aktywność mikrobioty w przewodzie pokarmowym – wskazuje naukowiec, który na co dzień zajmuje się badaniem właściwości prozdrowotnych związków biologicznie aktywnych w kierunku profilaktyki oraz łagodzenia zaburzeń metabolicznych indukowanych dietą (np. otyłość, niealkoholowe stłuszczenie wątroby).

WZMOCNIĆ DZIAŁANIE

Prozdrowotne działanie malin można jeszcze wzmocnić, dlatego Bartosz Fotschki sprawdził, jak wpłynąć na bakterie przewodu pokarmowego, aby je zachęcić do intensywniejszej „pracy” związanej z rozkładem polifenoli z malin.

Naukowiec w swoich badaniach postawił na połączenie preparatu polifenolowego z malin z prebiotycznym działaniem fruktooligosacharydów (to produkty z grupy błonników  wspomagające rozwój bakterii probiotycznych, niezbędnych do prawidłowej pracy jelit).

– Wyniki badań potwierdziły wzmocnienie efektywności metabolizowania polifenoli do związków chemicznych o większym potencjale prozdrowotnym. Mechanizm działania tej mieszanki łączy ze sobą wzrost liczby bakterii wykazujących zdolność do metabolizmu polifenoli w przewodzie pokarmowym ze zwiększonym stężeniem metabolitów, które docierają do wątroby i regulują mechanizmy związane z metabolizmem lipidów, stresem oksydacyjnym oraz stanem zapalnym – wskazuje naukowiec.

Wyniki badań opublikowano w jednym z czołowych czasopism w dyscyplinie technologii żywności i żywienia Food Research International.

Innymi słowy – łącząc spożycie malin z suplementem prebiotycznym, wzmacniamy działanie prozdrowotne tych owoców, a to korzystnie wpływa m.in. na metabolizm wątroby.

– Niezbędne są jeszcze dalsze badania na ludziach, jednak połączenie polifenoli występujących w różnych produktach (np. soku, musie, liofilizacie) z fruktooligosacharydami może być cennym dodatkiem diety wspierającym profilaktykę zdrowotną i mógłby już teraz pojawić się w wielu produktach o potencjale prozdrowotnym – podsumowuje dr Fotschki.

Badanie było realizowane w ramach projektu pt. „Polifenole malin i ich metabolity jako czynniki regulujące mechanizmy rozwoju niealkoholowego stłuszczenia wątroby” (UMO-2018/31/D/NZ9/02196), finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki.

Czytaj więcej

InformPack during the innovative workshop „SHOP&COOK” in Olsztyn

The participants of the „SHOP&COOK” workshop, which took place on June 28, 2023 in the Auchan hypermarket in Olsztyn, had the unique opportunity to test their knowledge of food packaging and its recycling. The two-day event was organized in cooperation with the Food Bank as part of the #SUCCESS project co-founded by European Knowledge and Innovation Community EIT Food. The aim of the workshop was to encourage consumers to increase the amount of plant-derived products in their diet and to raise issues related to reducing food waste. During the meeting, it was highlighted that in order to become a conscious consumer, we should recognize symbols on food packaging and know how and where we can dispose of it. The participants to „RECYCLE HERO” quiz also had the opportunity to ask questions to food packaging experts.

More information on the Food Bank in Olsztyn website.

Czytaj więcej

InformPack podczas nowatorskich warsztatów „SHOP&COOK” w Olsztynie

Uczestnicy warsztatów „SHOP&COOK”, które odbyły się 28.06.2023 w hipermarkecie Auchan w Olszynie mieli okazję sprawdzić swoją wiedzę dotyczącą opakowań po żywności i ich recyklingu. Dwudniowe wydarzenie zostało zorganizowane przy współpracy z Bankiem Żywności w ramach projektu#SUCCESS finansowanego przez Europejską Wspólnotę Wiedzy i Innowacji w obszarze Żywności EIT Food. Celem warsztatów było zachęcenie konsumentów do zwiększania ilości produktów pochodzenia roślinnego w diecie oraz poruszenie zagadnień dotyczących ograniczenia marnowania żywności. Podczas spotkania zwrócono uwagę, że aby stać się świadomym konsumentem powinniśmy znać symbole na opakowaniach żywności oraz wiedzieć gdzie i w jaki sposób powinniśmy je wyrzucić. Uczestniczy podczas udziału w quizie „RECYCLE HERO” mieli też możliwość zadania pytań ekspertom do spraw opakowań żywności.

Więcej informacji na stronie Banku Żywności w Olsztynie.

Czytaj więcej

New NCBR grants for cooperation between Institute and business

Our Institute’s scientists involved in three projects with funding awarded for science-business collaboration under the 1st NUTRITECH competition – Nutrition in light of the challenges of improving societal wellbeing and climate change.

The main objective of the NUTRITECH programme is to increase the availability of products and solutions for proper nutrition with a view to 2030 through the implementation of R&D results, taking into account the principles of sustainable development.

Support in developing the capacity to create and use solutions based on the results of scientific research in order to give a developmental impetus to the economy and for the benefit of society has been granted to three projects involving scientists from our Institute.

  • Development of innovative fruit and vegetable health-promoting products in the mousse category, enriched with bioactive ingredients with antioxidant and microbiome-supporting properties.

Partners: TYMBARK–MWS Sp. z o.o., Prolab Sp. z o.o. Sp. Komandytowa, IARFR PAS

Coordinator on behalf of the Institute: Lidia Markiewicz, Ph.D.

Funds awarded: PLN 4 816 729,48

  • Development of local honeys with enhanced functional properties, enriched with targeted additions of antioxidants of natural origin in the prevention of civilization diseases

Partners: Mazurskie Miody Bogdan Piasecki, IARFR PAS

Coordinator on behalf of the Institute: Małgorzata Starowicz, Ph.D.

Funds awarded: PLN 5 556 913,12

  • Development and implementation of innovative functional foods targeting the prevention of diet-related diseases

Partners: Laboratorium Galenowe Olsztyn Sp. z o. o., IARFR PAS

Coordinators on behalf of the Institute: Bartosz Fotschki, Ph.D., Wiesław Wiczkowski, Ph.D., D.Sc.

Funds awarded: PLN 2 900 617,66

Czytaj więcej

Nowe granty NCBR na współpracę Instytutu z biznesem

Naukowcy naszego Instytutu w trzech projektach z przyznanym finansowaniem w obszarze współpracy nauki z biznesem w ramach I konkursu NUTRITECH – żywienie w świetle wyzwań poprawy dobrostanu społeczeństwa oraz zmian klimatu.

Głównym celem programu NUTRITECH jest zwiększenie dostępności produktów i rozwiązań w zakresie prawidłowego żywienia w perspektywie do roku 2030 poprzez wdrożenie wyników prac badawczo-rozwojowych, uwzględniając zasady zrównoważonego rozwoju.

Wsparcie w rozwijaniu zdolności do tworzenia i wykorzystywania rozwiązań opartych na wynikach badań naukowych w celu nadania impulsu rozwojowego gospodarce i z korzyścią dla społeczeństwa przyznano trzem projektom, w które zaangażowani są naukowcy naszego Instytutu.

  • Opracowanie innowacyjnych, owocowo-warzywnych produktów prozdrowotnych z kategorii musy, wzbogaconych w składniki bioaktywne o właściwościach antyoksydacyjnych i wspierających mikrobiom.

Partnerzy: TYMBARK–MWS Sp. z o.o., Prolab Sp. z o.o. Sp. Komandytowa, IRZiBŻ PAN

Koordynator merytoryczny z ramienia Instytutu: dr Lidia Markiewicz

Przyznane środki: 4 816 729,48 zł

  • Opracowanie miodów krajowych o podwyższonych właściwościach funkcjonalnych, wzbogaconych o celowane dodatki antyoksydantów pochodzenia naturalnego w profilaktyce chorób cywilizacyjnych

Partnerzy: Mazurskie Miody Bogdan Piasecki, IRZiBŻ PAN

Koordynator merytoryczny z ramienia Instytutu: dr Małgorzata Starowicz

Przyznane środki: 5 556 913,12 zł

  • Opracowanie i wdrożenie innowacyjnej żywności funkcjonalnej ukierunkowanej na profilaktykę chorób dietozależnych

Partnerzy: Laboratorium Galenowe Olsztyn Sp. z o. o., IRZiBŻ PAN

Koordynatorzy merytoryczni z ramienia Instytutu: dr Bartosz Fotschki, dr hab. inż. Wiesław Wiczkowski

Przyznane środki: 2 900 617,66 zł

Czytaj więcej

Scientists investigate mechanism of long-term fetal cytomegalovirus infection

Scientists at the Institute of Animal Reproduction and Food Research of the Polish Academy of Sciences in Olsztyn are investigating the mechanism of long-term infection of the fetus with cytomegalovirus. The virus is usually harmless for healthy people. The problem arises in immunocompromised patients and pregnant women, as it crosses the placenta and can cause serious congenital diseases.

– We are investigating the molecular basis for establishing long-term cytomegalovirus infection in neural cells. We hope to find out the factors responsible for the persistence of the virus in neural cells, and thus identify the causes of the observed damage to the nervous system associated with cytomegalovirus-induced congenital disease – emphasises Dr Magdalena Weidner-Glunde, leader of the research project and head of the Molecular Microbiology and Virology Laboratory of the IARFR PAS in Olsztyn.

THE DORMANT VIRUS

Human cytomegalovirus (HCMV) infection is very common, with more than 80 % of the Polish population infected. The primary infection in healthy people is usually asymptomatic or shows the symptoms of a slight cold, but in immunocompromised patients, e.g. after transplantation (when immunity is deliberately lowered to prevent transplant rejection) or those with AIDS, it can cause serious illness.

– HCMV is also a cause of congenital disease, as the virus is able to pass from the bloodstream of the infected mother through the placenta to the fetus. The disease resulting from congenital cytomegalovirus infection is associated with infection of the central nervous system and consequent sensory-nervous damage. Symptoms associated with HCMV congenital disease can include hearing loss, visual impairment or even intellectual disability, explains the researcher.

The herpesviruses (such as herpes virus and chickenpox virus), once they enter our body, remain in our body for the rest of our lives. The response of our immune system to their presence – i.e.  antibodies – can be detected by laboratory blood tests. They also allow us to determine whether a person has an active or latent infection.

In fact, the life cycle of herpesviruses comprises two phases: a latent (dormant) phase, from which the virus occasionally 'wakes up’ to enter the active (lytic) phase. – In the lytic phase, the virus actively multiplies by producing a large number of new viral particles. In contrast, in latency, viral protein synthesis is reduced to a minimum and there is no production of new viral particles, which prevents our immune system from effectively detecting the infection – explains Magdalena Weidner-Glunde.

HCMV has a circular genome (episome) that, during latent infection, has the ability to attach to host chromosomes and thus ensure the persistence of infection. – In other herpesviruses, it is known which protein is responsible for this binding of the viral genome to chromosomes. In the case of cytomegalovirus, we do not yet know this. In our research, we are investigating whether the viral protein IE1 is involved in the binding of the genome to the chromosomes and thus – determines the survival of the virus. Analysing the function of this protein will allow us to learn and understand how it is possible for the cytomegalovirus genome to survive in the cell for such a long time – points out Magdalena Weidner-Glunde.

LEARN THE DIFFERENCES IN CELL TYPES

Cytomegalovirus particles have different properties in terms of infection and multiplication in different cell types. So far, cytomegalovirus has been studied in its latent phase mainly in haematopoietic stem cells (from which, for example, red blood cells can arise). Recently, it has been shown that long-term HCMV infection can also take place in neural precursor cells (from which, for example, neurons are later formed). Long-term infection in these cells may be responsible for the sensory-neural damage that is symptomatic of HCMV-induced congenital disease.

Scientists from Olsztyn are also looking into comparing the mechanism of long-term virus infection in the two cell types in order to understand the differences and how cytomegalovirus disrupts the functioning of different cell types.

– For the active phase of virus infection, drugs are given to inhibit viral replication. However, there are still no drugs for the latent phase to help simply get rid of it. The results of our study will therefore be able to contribute not only to the understanding of the pathogenesis of congenital cytomegalovirus infections, but also to help develop new therapies – concludes the scientist. The research – led by Magdalena Weidner-Glunde, PhD – is being conducted as part of a project entitled “Exploring mechanisms of congenital human cytomegalovirus infection: replication, spread and latency establishment”, funded by more than PLN 3 million from the National Science Centre. The project is expected to end in May 2024.

Czytaj więcej

Naukowcy badają mechanizm długotrwałej infekcji płodu wirusem cytomegalii

Naukowcy z Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie badają mechanizm długotrwałej infekcji płodu wirusem cytomegalii. Wirus ten dla osób zdrowych jest zazwyczaj niegroźny. Problem pojawia się u pacjentów z obniżoną odpornością, a także u kobiet w ciąży, ponieważ przenika on przez łożysko i może powodować poważne choroby wrodzone.

– Badamy molekularne podstawy ustalania długotrwałej infekcji wirusem cytomegalii w komórkach neuralnych. Mamy nadzieję poznać czynniki odpowiedzialne za utrzymywanie się wirusa w komórkach nerwowych, a co za tym idzie – zidentyfikować przyczyny obserwowanych uszkodzeń układu nerwowego związanych z chorobą wrodzoną wywołaną przez wirus cytomegalii – podkreśla dr hab. Magdalena Weidner-Glunde, kierownik badań i kierownik Pracowni Mikrobiologii i Wirusologii Molekularnej IRZiBŻ PAN w Olsztynie.

UŚPIONY WIRUS

Infekcja ludzkim wirusem cytomegalii (HCMV– human cytomegalovirus) jest bardzo powszechna, w Polsce ponad 80 proc. społeczeństwa jest nim zainfekowana. Pierwotne zakażenie u zdrowych ludzi jest zazwyczaj bezobjawowe lub przybiera symptomy lekkiego przeziębienia, jednak u pacjentów z niedoborem odporności, np. po transplantacji (gdy odporność celowo jest obniżana, aby nie doszło do odrzucenia transplantu) bądź chorych na AIDS, może spowodować poważną chorobę.

– HCMV jest też przyczyną chorób wrodzonych, ponieważ wirus ten jest w stanie przeniknąć z krwiobiegu infekowanej matki przez łożysko do płodu. Choroba, będąca skutkiem wrodzonego zakażenia cytomegalią, związana jest z zakażeniem centralnego układu nerwowego i co za tym idzie, z uszkodzeniami sensoryczno-nerwowymi. Symptomy związane z chorobą wrodzoną wywołaną przez HCMV mogą obejmować utratę słuchu, uszkodzenie wzroku bądź nawet upośledzenie umysłowe – wyjaśnia badaczka.

Wirusy z rodziny herpeswirusów (to m.in. wirus opryszczki czy ospy wietrznej), raz wniknąwszy do naszego organizmu pozostają w nim do końca naszego życia. Odpowiedź naszego układu odpornościowego na ich obecność – czyli m.in. przeciwciała – można wykryć w badaniach laboratoryjnych krwi. Pozwalają nam one również stwierdzić, czy u danej osoby infekcja jest w danej chwili aktywna czy też utajona.

Cykl życiowy herpeswirusów obejmuje bowiem dwie fazy: latentną (uśpioną), z której wirus sporadycznie „budzi się” przechodząc w fazę aktywną (lityczną). – W fazie litycznej wirus aktywnie namnaża się produkując dużą liczbę nowych cząsteczek wirusowych. Natomiast w latencji synteza białek wirusa jest ograniczona do minimum, nie ma też produkcji nowych cząstek wirusowych, co uniemożliwia efektywne wykrywanie infekcji przez nasz układ odpornościowy – wyjaśnia Magdalena Weidner-Glunde.

HCMV posiada genom kolisty (episom), który w czasie utajonej infekcji ma zdolność przyczepiania się do chromosomów gospodarza i w ten sposób zapewnia długotrwałość infekcji. – U innych herpeswirusów wiadomo, jakie białko jest odpowiedzialne za to wiązanie się genomu wirusa do chromosomów. W przypadku cytomegalii jeszcze tego nie wiemy. W naszych badaniach sprawdzamy, czy białko wirusowe IE1 bierze udział w wiązaniu się genomu do chromosomów i czy tym samym – warunkuje przetrwanie wirusa. Analiza funkcji tego białka pozwoli nam poznać i zrozumieć, jak możliwe jest przetrwanie genomu wirusa cytomegalii w komórce przez tak długi czas – wskazuje Magdalena Weidner-Glunde.

POZNAĆ RÓŻNICE W TYPACH KOMÓREK

Cząsteczki wirusa cytomegalii mają odmienne właściwości w zakresie infekcji oraz namnażania się w różnych typach komórek. Dotąd badano wirus cytomegalii w fazie latentnej głównie w krwiotwórczych komórkach macierzystych (z których mogą powstać np. krwinki czerwone). Niedawno wykazano, że długotrwała infekcja HCMV może mieć miejsce również w komórkach prekursorów neuralnych (z których później powstają np. neurony). Długotrwała infekcja w tych komórkach może być odpowiedzialna za uszkodzenia sensoryczno-nerwowe będące symptomami choroby wrodzonej wywołanej przez HCMV.

Naukowcy z Olsztyna zajmują się również porównaniem mechanizmu długotrwałej infekcji wirusa w obu tych typach komórek, aby poznać różnice i zrozumieć, jak wirus cytomegalii rozregulowuje funkcjonowanie różnych typów komórek.

– W przypadku aktywnej fazy zakażenia wirusem podawane są leki hamujące replikację wirusa. Wciąż nie ma jednak leków na fazę latentną, które pomogłyby się go po prostu pozbyć. Wyniki naszych badań będą więc mogły przyczynić się nie tylko do zrozumienia patogenezy wrodzonych infekcji cytomegalii, ale również pomóc w opracowaniu nowych terapii – podsumowuje naukowczyni. Badania – pod kierownictwem dr hab. Magdaleny Weidner-Glunde – są prowadzone w ramach projektu pt. „Badanie mechanizmów wrodzonej infekcji wirusem cytomegalii – replikacji, rozprzestrzeniania się oraz ustalania latencji”, finansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki kwotą ponad 3 mln zł. Projekt ma się zakończyć w maju 2024 r.

Czytaj więcej

Farewell

Author: Magdalena Wiśniewska – Krasińska

It is with deep sadness that we received the news about prof. Leslie Paul Kozak, outstanding biochemist, employee of our Institute in 2011-2016, passing away on July 13, 2023.

Born in Canada, Prof. Leslie Kozak came to Poland after 45 years of research work in the United States. He received his PhD in biochemistry from the University of Notre Dame in Indiana. As the Assistant Professor at the Jackson Laboratory in Bar Harbor Maine, he began his independent research into obesity, thermogenesis, and brown adipose tissue. At the Pennington Biomedical Research Center in Baton Rouge, he continued research on the role of thermogenesis in the treatment of diet-related diseases, including type 2 diabetes and obesity.

Prof. Kozak was employed at our Institute as an outstanding specialist under the REFRESH project, funded in the Widening action of the 7th EU Framework Programme. As a laureate of the WELCOME grant of the Foundation for Polish Science, he created a new laboratory at the Institute and established a scientific group to study thermogenesis in the aspect of genetic mechanisms regulating the formation of brown adipose tissue. He authored over 200 publications in world journals, including Nature, Nature Medicine.

For his research achievements while working at the Institute, in 2015, he received the Medal of Merit for the Institute of Animal Reproduction and Food Research of the Polish Academy of Sciences.

Prof. Leslie Kozak will remain in our memory as an outstanding scientist, a devoted mentor to the young generation of researchers and a kind-hearted colleague.

Czytaj więcej