Olsztyńskie Dni Nauki i Sztuki – Warsztaty „Dać opakowaniom po żywności drugie życie”

Cieszymy się, że byliście z nami 22 września podczas #21 Olsztyńskich Dni Nauki i Sztuki. Warsztaty odbyły się w Bibliotece Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, ul. Oczapowskiego 12 B, gdzie przygotowaliśmy dla Was stanowisko projektu EIT InformPack.

Każdy z uczestników mógł wziąć udziału w interaktywnej grze, która pomogła sprawdzić jak radzicie sobie z prawidłową segregacją materiałów do pakowania żywności. Razem sprawdzaliśmy jak można rozszyfrować symbole umieszczane przez producentów na opakowaniach do żywności. Zachęcaliśmy Was również abyście podzielili się z nami swoją opinią na temat sposobów, w jaki chcielibyście aby informacje na temat zakupu, gospodarowania i utylizacji opakowań po żywności były Wam przekazywane. Wasza opinia jest dla nas bardzo cena, ponieważ pomoże naukowcom i producentom żywności opracować „skrojone na miarę” kampanie edukacyjne wspierające rozwój świadomości proekologicznej.

Czytaj więcej

21st Olsztyn Science and Art Days – summary

Cosmic food and the secrets of freeze-drying, testing the quality of milk, fermentation as a natural method of food preservation, the pyramid of healthy lifestyle and nutrition, food safety and food storage in the fridge, pro-health antioxidants in popular drinks, tips on handling food packaging with the EIT Food InformPack project – these were the topics we brought to the participants of the 21st Olsztyn Science and Art Days.

– We chose activities that would interest both younger and older schoolchildren. We wanted to show that food research is about the laboratory and food chemistry, but also about a broader context, i.e. food-related phenomena that affect us all – from food storage, through conscious consumer attitudes and drawing attention to the scale of food waste, to handling food packaging – sums up Iwona Kieda, the initiator of the idea of joining this year’s Olsztyn Science and Art Days celebrations and the coordinator on behalf of Inobiotek Ltd.

On 21 and 22 September, scientists welcomed both organised groups and individual visitors who wanted to broaden their knowledge of food or get the youngest members of their families interested in the subject.

Czytaj więcej

Olsztyńskie Dni Nauki i Sztuki – relacja

Kosmiczna żywność i tajniki liofilizacji, badanie jakości mleka, fermentacja jako naturalna metoda utrwalania żywności, piramida zdrowego stylu życia i odżywiania, bezpieczeństwo żywności a sposób jej przechowywania w lodówce, prozdrowotne przeciwutleniacze w popularnych napojach, wskazówki dotyczące postępowania z opakowaniami po żywności z projektem EIT Food InformPack – to tematy, które przybliżyliśmy uczestnikom 21. Olsztyńskich Dni Nauki i Sztuki.

– Wybraliśmy aktywności, które zainteresują zarówno młodszych, jak i starszych uczniów. Zależało nam na pokazaniu, że badania nad żywnością to owszem, laboratorium i chemia żywności, ale i szerszy kontekst, czyli zjawiska związane z żywnością, które dotyczą przecież każdego z nas – od przechowywania żywności, przez świadome postawy konsumenckie i zwrócenie uwagi na skalę marnowania żywności, po obchodzenie się z opakowaniami po produktach spożywczych – podsumowuje Iwona Kieda, pomysłodawczyni włączenia się w tegoroczne obchody Olsztyńskich Dni Nauki i Sztuki i koordynatorka z ramienia Inobiotek sp. z o. o., spółki celowej IRZiBŻ PAN.

W dniach 21-22 września naukowcy zapraszali do aktywności zarówno grupy zorganizowane, jak i gości indywidualnych, którzy chcieli poszerzyć swoją wiedzę o żywności lub zainteresować tematem najmłodszych członków swoich rodzin.

Czytaj więcej

Invitation

We cordially invite PhD students, scientific supervisors and all Institute’s employees to the Oath of the PhD students of the Interdisciplinary Doctoral School of Agricultural Sciences.

The inauguration of the academic year of will be honoured with the lecture of Dr. Bartosz Fotschki: „Super Raspberries – the hero that supports staying healthy”.

The event will take place October 2, 2023 at 9:00 am in the seminar room of IARFR PAS at Tuwima 10.

Czytaj więcej

Ślubowanie doktorantów

Szanowni Państwo,

W dniu 2 października 2023 roku o godz. 9:00 w sali seminaryjnej w budynku IRZBŻ PAN przy ul. Tuwima 10 odbędzie się ślubowanie doktorantów Interdyscyplinarnej Szkoły Doktorskiej Nauk Rolniczych.

Inaugurację roku akademickiego uświetni wykład dr hab. Bartosza Fotschki „Super malina – bohater, który wspiera nasze zdrowie”.

Serdecznie zapraszamy Doktorantów, Promotorów, opiekunów naukowych oraz wszystkich pracowników.

Czytaj więcej

Ketogenic diet and health. Research by Dr. Natalia Drabińska

The increased popularity of the ketogenic diet is not followed by scientific knowledge on the safety of its use, points out Dr Natalia Drabińska from the Institute of Animal Reproduction and Food Research of the Polish Academy of Sciences in Olsztyn, who studies the effects of the ketogenic diet on metabolism, inflammation, selected nutritional parameters and oxidative stress in overweight and obese women.

The ketogenic diet is a high fat, low carbohydrate diet that involves putting the body into a state of ketosis. – It is quite a demanding diet, but one that gives quick results and allows you to lose unwanted kilograms in a short period of time. This is why it has become so popular in recent years – emphasises Dr Natalia Drabińska from the Department of Chemistry and Biodynamics of Food at the IAR&FR PAS in Olsztyn.

However, this does not mean that the ketogenic diet is scientifically well understood; there is still a lot of information published on the internet about the effects of this diet on the human body that is not supported by scientific research. – Although the available scientific literature indicates that the use of the ketogenic diet may be beneficial in reducing body weight, comprehensive studies guaranteeing the safety of its use are not available – she adds.

Seeking to fill this gap, the researcher, as part of an NCN-funded project, is investigating how the ketogenic diet affects metabolism, inflammation, selected nutritional parameters and oxidative stress in overweight and obese women.

The first correlation studied is the effect of the ketogenic diet on metabolism, i.e. the total biochemical processes in the body that process the energy of nutrients from food.

The next step will be to investigate the effect of the ketogenic diet on inflammation – whether and how it can reduce it.

In the effects of the ketogenic diet on selected nutritional parameters, the researcher will examine the levels of fat-soluble vitamins, namely vitamins A, D, E and K; determine the amino acid profile and the fatty acid profile.

The effect of the ketogenic diet on oxidative stress, on the other hand, will be determined by the level of antioxidant activity – what from the diet increases it and how the body responds to it; the level of enzymes involved in neutralising free radicals; and the level of lipid and nucleic acid peroxidation products. – My previous animal research showed that the ketogenic diet, even in a fairly extreme form, did not induce oxidative stress, and in fact lowered it – says the researcher.

– We have now carried out most of the research and have begun to analyse the results. Thanks to them, we will be able to answer questions asked by many people struggling with obesity and overweight, wondering whether the ketogenic diet is a safe and effective way to lose extra kilograms – emphasises Natalia Drabińska.

The cohort included 80 women (72 completed) – healthy, slightly overweight (with a BMI of 25.5-35), with an average age of 35-40 years; they were volunteers from Olsztyn and the surrounding area. For 8 weeks, women received daily balanced meals, provided by a diet catering service, and attended regular check-ups. – All the ladies are satisfied with the results of this diet, as they have shed a total of 380 kg! – indicated the researcher, who also went on a diet.

THE KETOGENIC DIET – WHAT YOU SHOULD KNOW?

The ketogenic diet involves balancing meals in such way that the main part of the calories comes from fats and the consumption of carbohydrates is maximally limited. Interestingly, the ketogenic diet was originally used to treat patients with drug-resistant epilepsy.

After four to six weeks of adaptation to such a diet, a state of ketosis occurs in the body, i.e. the body 'switches’ so that it derives energy from ketone bodies (i.e. fat accumulated in the tissues) and not – as before – from sugars (glucose).

– Before this happens, however, you need patience and determination, because the ketogenic diet can make you feel worse in the first few weeks. This is because when your body runs out of glucose and is not yet able to use ketone bodies, you will lose strength and may experience flu-like symptoms. This is when it is especially important to remember to drink plenty of water and to keep an eye on electrolyte levels. As a start, I also recommend supplementation with MCT oil – this is an oil containing medium chain acids that go directly to the liver (without passing through the pancreas) and are converted into ketone bodies there, says the researcher.

The scientist reminds us that in following any diet, it is important to proceed with caution and awareness. – In some situations, it is necessary to consult a doctor, as a high-fat diet should not be followed by people with kidney or liver problems, for example. We must remember that it is a diet based mainly on fat, which is metabolised by the liver. Therefore, loading it with a high-fat diet in people who are ill can be dangerous to their health. It is therefore worth doing a liver panel (ALT, AST, GGTP) before starting the diet, as well as checking kidney parameters such as uric acid, the level of which increases especially at the beginning of a ketogenic diet – she points out.

The ketogenic diet is an elimination diet, so it is important to ensure that it is varied and balanced. – The ketogenic diet is not about meat dripping with fat, but, above all, about healthy fat from, for example, eggs, avocados, nuts, olive oil or selected fruit and vegetables,” emphasises Natalia Drabińska.

As the researcher points out, according to current scientific knowledge, there are no contraindications to prolonged/longed use of the ketogenic diet.

Dr Natalia Drabińska’s research is being conducted as part of a project entitled 'KETO-MINOX: Effects of an isocaloric, reducing ketogenic diet on metabolism, inflammation, selected nutritional parameters and oxidative stress in overweight and obese women’, funded by the National Science Centre (NCN). The project will last until 2025.

Czytaj więcej

Dieta ketogeniczna a zdrowie. Badania dr Natalii Drabińskiej

Wzrost popularności diety ketogenicznej nie idzie w parze z naukową wiedzą na temat bezpieczeństwa jej stosowania – wskazuje dr Natalia Drabińska z Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie, która bada wpływ diety ketogenicznej na metabolizm, stan zapalny, wybrane parametry odżywienia oraz stres oksydacyjny u kobiet z nadwagą i otyłością.

Dieta ketogeniczna to dieta o dużej zawartości tłuszczu i niskiej zawartości węglowodanów, polegająca na wprowadzeniu organizmu w stan ketozy. – Jest to dość wymagająca dieta, która jednak daje szybkie efekty i pozwala pozbyć się niechcianych kilogramów w krótkim czasie. To dlatego w ostatnich latach stała się tak modna i popularna – podkreśla dr Natalia Drabińska z Zespołu Chemii i Biodynamiki Żywności IRZiBŻ PAN w Olsztynie.

Nie oznacza to jednak, że dieta ketogeniczna jest dobrze poznana naukowo; wciąż wiele informacji publikowanych w internecie o wpływie tej diety na ludzki organizm nie ma potwierdzenia w badaniach naukowych. – Dostępna literatura naukowa wskazuje wprawdzie, że stosowanie diety ketogenicznej może być korzystne w redukcji masy ciała, brakuje jednak kompleksowych badań gwarantujących bezpieczeństwo jej stosowania – dodaje.

Chcąc wypełnić tę lukę, naukowczyni w ramach projektu finansowanego z NCN, sprawdza, jak dieta ketogeniczna wpływa na metabolizm, stan zapalny, wybrane parametry odżywienia oraz stres oksydacyjny u kobiet z nadwagą i otyłością.

Pierwszą z badanych zależności jest wpływ diety ketogenicznej na metabolizm, czyli ogół procesów biochemicznych zachodzących w organizmie, przetwarzających energię składników odżywczych z jedzenia.

Kolejnym krokiem będzie zbadanie wpływu diety ketogenicznej na stan zapalny – czy i jak może ona np. go zmniejszać.  

We wpływie diety ketogenicznej na wybrane parametry odżywiania naukowczyni zbada poziom witamin rozpuszczalnych w tłuszczu, czyli witamin A, D, E i K; określi profil aminokwasów oraz profil kwasów tłuszczowych.

Z kolei wpływ diety ketogenicznej na stres oksydacyjny zostanie określony na podstawie poziomu aktywności przeciwutleniającej – tego, co z diety ją podwyższa i jak organizm na to reaguje; poziomu enzymów zaangażowanych w neutralizację wolnych rodników oraz poziomu produktów peroksydacji lipidów i kwasów nukleinowych. – Moje wcześniejsze badania na zwierzętach pokazały, że dieta ketogeniczna, nawet w dość ekstremalnej formie, nie wywoływała stresu oksydacyjnego, a wręcz go obniżyła – mówi badaczka.

– Wykonaliśmy już większość badań i rozpoczęliśmy analizę ich wyników. Dzięki nim odpowiemy na pytania zadawane przez wiele osób borykających się z otyłością i nadwagą, zastanawiających się, czy dieta ketogeniczna jest bezpiecznym i skutecznym sposobem walki z nadmiernymi kilogramami – podkreśla Natalia Drabińska.

Grupę badawczą stanowiło 80 kobiet (ukończyły 72) – zdrowe, z lekką nadwagą (o BMI 25,5-35), średnio w wieku 35-40 lat; to ochotniczki z Olsztyna i okolic. Panie przez 8 tygodni codziennie otrzymywały zbilansowane posiłki, dostarczane przez catering dietetyczny, oraz regularnie stawiały się na badaniach. – Wszystkie panie są zadowolone z efektów tej diety, ponieważ w sumie pozbyły się 380 kg! – wskazała naukowczyni, która również podjęła się diety.

DIETA KETOGENICZNA – CO WARTO WIEDZIEĆ?

Dieta ketogeniczna polega na tak odpowiednim zbilansowaniu posiłków, by główna część kalorii pochodziła z tłuszczy, a spożywanie węglowodanów było maksymalnie ograniczone. Co ciekawe, oryginalnie dieta ketogeniczna była stosowana do leczenia chorych na padaczkę lekooporną.

Po 4-6 tygodniach adaptacji do takiej diety w organizmie zachodzi stan ketozy, czyli „przestawienie się” organizmu tak, by energię czerpał z ciał ketonowych (czyli nagromadzonego w tkankach tłuszczu), a nie – jak dotąd – z cukrów (glukozy).

– Zanim to jednak nastąpi trzeba się uzbroić w cierpliwość i samozaparcie, ponieważ w pierwszych tygodniach dieta ketogeniczna można powodować gorsze samopoczucie. Kiedy bowiem w naszym organizmie kończy się glukoza, a organizm jeszcze nie potrafi wykorzystywać ciał ketonowych, opadamy z sił i możemy mieć objawy grypopodobne. Szczególnie wtedy trzeba pamiętać, by pić dużo wody i pilnować odpowiedniego poziomu elektrolitów. Na początek polecam też suplementację olejem MCT – to olej zawierający kwasy średniej długości łańcucha, które trafiają bezpośrednio do wątroby (bez przejścia przez trzustkę) i tam są przekształcane w ciała ketonowe – mówi badaczka.

Naukowczyni przypomina, że w stosowaniu każdej diety należy postępować rozważnie i świadomie. – W niektórych sytuacjach konieczne jest zasięgnięcie opinii lekarza, ponieważ dieta wysokotłuszczowa nie powinna być stosowana np. przez osoby mające problemy z nerkami czy wątrobą. Musimy pamiętać, że jest to dieta oparta głównie na tłuszczu, który metabolizowany jest przez wątrobę. Dlatego jej obciążenie dietą wysokotłuszczową u osób chorych może być niebezpieczne dla zdrowia. Warto więc przed rozpoczęciem diety zrobić panel wątrobowy (ALT, AST, GGTP) oraz sprawdzić parametry nerek, takie jak kwas moczowy, którego poziom podwyższa się szczególnie na początku stosowania diety ketogenicznej – wskazuje.

Dieta ketogeniczna jest dietą eliminacyjną, dlatego istotna jest dbałość o jej zróżnicowanie i zbilansowanie. – Dieta ketogeniczna to nie ociekające tłuszczem mięso, ale przede wszystkim ten zdrowy tłuszcz pochodzący np. z jajek, awokado, orzechów, oliwy czy wybranych owoców i warzyw – podkreśla Natalia Drabińska.

Jak wskazuje badaczka, zgodnie z obecną wiedzą naukową, nie ma przeciwwskazań do dłuższego/długotrwałego stosowania diety ketogenicznej.

Badania dr Natalii Drabińskiej są prowadzone w ramach projektu pt. „KETO-MINOX: Wpływ izokalorycznej, redukcyjnej diety ketogenicznej na metabolizm, stan zapalny, wybrane parametry odżywienia i stres oksydacyjny kobiet z nadwagą i otyłością”, finansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki (NCN). Projekt potrwa do 2025 roku.

Czytaj więcej

Konkurs na stanowisko stypendysty

Nazwa jednostki:

Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie

Nazwa stanowiska:

Stypendystka/Stypendysta

Wymagania:

  1. Status studenta studiów drugiego stopnia lub czwartego lub piątego roku jednolitych studiów magisterskich. Preferowane kierunki: dietetyka, biologia lub pokrewne;
  2. Dorobek naukowy, w tym publikacje w renomowanych wydawnictwach /czasopismach naukowych;
  3. Osiągnięcia wynikające z prowadzenia badań naukowych, stypendia, nagrody oraz doświadczenie naukowe zdobyte w kraju lub za granicą, warsztaty i szkolenia naukowe, udział w projektach badawczych;
  4. Kompetencje do realizacji określonych zadań w projekcie badawczym.

Zgłoszenia oceniane będą zgodnie z kryteriami podanymi w Regulaminie przyznawania stypendiów naukowych w projektach badawczych finansowanych ze środków NCN (Załącznik do uchwały Rady NCN nr 25/2019 z dnia 14 marca 2019 r.).

Rezultaty konkursu zostaną ogłoszone na stronie Instytutu do dnia 27 października 2023 roku.

Opis zadań:

Stypendystka/stypendysta wyłoniona/y w ramach niniejszego konkursu będzie uczestniczyła/uczestniczył w zadaniach badawczych realizowanych w ramach projektu OPUS NCN pt. „Wpływ modulacji mikrobioty jelitowej indukowanej β-fruktanami typu inuliny cykorii na parametry metaboliczne i biomarkery osi jelitowo-skórnej w przewlekłym stanie zapalnym skóry” kierowanego przez dr hab. inż. Urszulę Krupę-Kozak (popularnonaukowy opis projektu dostępny tutaj).

Typ konkursu NCN:

OPUS – NZ

Termin składania ofert:

6 października 2023, 23:59

Forma składania ofert:

Dokumenty aplikacyjne należy przesyłać na adres email: u.krupa-kozak@pan.olsztyn.pl w tytule proszę wpisać „Rekrutacja stypendysty – OPUS23”.

Wszystkie wymagane dokumenty/załączniki należy przesłać w formie plików PDF.

Warunki stypendium:

  • Przewidywany okres finansowania: 8 miesięcy,
  • Wysokość stypendium naukowego: 1000 zł miesięcznie,
  • Miejsce realizacji: Zespół Chemii i Biodynamiki Żywności, IRZiBŻ PAN w Olsztynie, ul. Tuwima 10,
  • Data rozpoczęcia: 1 listopada 2023 r.

Wykaz dokumentów:

  1. Dyplom ukończenia studiów pierwszego stopnia (lic/inż.) na kierunku dietetyka, biologia lub nauki pokrewne oraz poświadczony aktualny status studenta szkoły wyższej studiów drugiego stopnia na kierunkach wymienionych powyżej lub poświadczony aktualny status studenta szkoły wyższej jednolitych studiów magisterskich na kierunkach wymienionych powyżej (mile widziana informacja o wysokości średniej ocen z ostatnich dwóch lat akademickich);
  2. List motywacyjny;
  3. CV kandydata z przebiegiem kariery naukowej, wykazem dorobku naukowego (lista publikacji naukowych i popularno-naukowe, doniesień konferencyjnych, rozdziałów w książkach i monografiach, etc.), osiągnięć naukowych (nagrody i wyróżnienia, staże i stypendia, doświadczenie naukowe zdobyte w kraju lub za granicą, ect.) potwierdzonych w postaci np. skanu oraz wykazem kompetencji do realizacji zadań w projekcie (m.in. potwierdzenie znajomości języka angielskiego w stopniu umożliwiającym pisanie manuskryptów naukowych, dobra obsługa MS Office, warsztaty, kursy i szkolenia naukowe, udział w projektach badawczych, ect.);
  4. Rekomendacje i referencje wraz z danymi kontaktowymi osób, które ich udzieliły.

Do CV należy dołączyć podpisaną klauzulę RODO – informację o przetwarzaniu danych osobowych (pobierz).

Czytaj więcej

Check the response of your body to vitamin D supplementation

The Institute of Animal Reproduction and Food Research PAS in Olsztyn invites healthy (not smoking) women and men aged 18-65 with normal body weight (BMI 19-25) to participate in a scientific study on vitamin D.

The study will be conducted from November 2023 to February 2024 (7 meetings).

By taking part in this study, you will learn:

  • what is the level of vitamin D in your blood;
  • whether your body has a very good, average or poor response to vitamin D.

What do you need to do?

  • contact us to participate in the initial examination;
  • come to your appointment after overnight fasting and give your blood sample (approx. 20 mL);
  • take a personalized monthly dose of vitamin D (under the supervision of our doctor);
  • come the next day to give another blood sample (approx. 20 mL);
  • this procedure will be done once a month over a 3-month period.

In addition, by participating in the study, you will receive breakfast together with a dose of vitamin D, and get a chance to be selected for a long-term intervention study that will allow you to optimize the level of vitamin D in your body.

If you are interested in participating in the study, please contact us by phone or e-mail:

Dr. Marianna Raczyk (+48 790 567 861, m.raczyk@pan.olsztyn.pl)
Dr. Emilia Gospodarska (+48 793 929 156, e.gospodarska@pan.olsztyn.pl)

Project leader: prof. Carsten Carlberg, e-mail: c.carlberg@pan.olsztyn.pl, +48 604 336 461

The study is part of the Horizon Europe ERA Chairs WELCOME2 project.

#welcome2nutrigenomics

Czytaj więcej

Sprawdź odpowiedź swojego organizmu na suplementację witaminą D

Instytut Rozrodu Zwierząt i Badan Żywności PAN w Olsztynie zaprasza zdrowe (niepalące) kobiety i mężczyzn w wieku 18-65 lat o prawidłowej masie ciała (BMI 19-25) do uczestnictwa w badaniu naukowym dotyczącym witaminy D.

Badanie będzie przeprowadzone między listopadem 2023 a lutym 2024 (7 spotkań).

Biorąc udział w tym badaniu dowiesz się:

  • jaki jest poziom witaminy D w Twoim organizmie;
  • czy Twój organizm wykazuje bardzo dobrą, średnią czy słabą odpowiedź na witaminę D.

Co musisz zrobić?

  • skontaktuj się z nami, aby wziąć udział w badaniu wstępnym;
  • przyjdź na czczo w wyznaczonym dniu w celu oddania próbki krwi (ok. 20 ml);
  • przyjmij jednorazowo spersonalizowaną dawkę witaminy D (pod nadzorem naszego lekarza prowadzącego);
  • przyjdź następnego dnia w celu oddania kolejnej próbki krwi (ok. 20 ml);
  • ta procedura będzie zastosowana raz w miesiącu (przez 3 kolejne miesiące).

Dodatkowo uczestnicząc w badaniu otrzymasz śniadanie razem z dawką witaminy D oraz szansę wzięcia udziału w długoterminowym badaniu interwencyjnym, który umożliwi optymalizację poziomu witaminy D w Twoim organizmie.

Osoby zainteresowane udziałem w badaniu prosimy o kontakt telefoniczny lub mailowy:

dr Marianna Raczyk (790 567 861, m.raczyk@pan.olsztyn.pl), dr Emilia Gospodarska (793 929 156, e.gospodarska@pan.olsztyn.pl).

Kierownik projektu: prof. Carsten Carlberg.

Badanie jest realizowane w ramach projektu ERA Chairs WELCOME2.

#welcome2nutrigenomics

Czytaj więcej