Poszukiwani uczestnicy warsztatów EIT Food RIS Consumer Engagement Labs

Do udziału w 5-tygodniowym procesie kreatywnym, w efekcie którego na rynek zostanie wprowadzony nowy produkt z kategorii mleko i produkty mleczne, poszukiwani są uczestnicy spełniający poniższe kryteria:

  • urodzeni między 1982 a 1994 r.,
  • mieszkający w województwie warmińsko-mazurskim,
  • odczuwający skutki narażenia na stres,
  • zmagający się z dodatkowymi kilogramami (nadwaga),
  • niewykluczający mleka i produktów mlecznych ze swojej diety,
  • niezwiązani zawodowo z branżą rolno-spożywczą i badaniami konsumenckimi.

Co zyskasz biorąc udział w projekcie?

  • kreatywny czas pod okiem naukowców i przedsiębiorców,
  • poczucie sprawczości i realny wpływ na ofertę produktów dostępnych w sprzedaży,
  • szansę na poszerzenie horyzontów z obszaru żywności i zdrowszego odżywiania,
  • doświadczenie w procesie opracowywania nowego produktu spożywczego,
  • zestaw produktów i upominków od SM Mlekpol.

Żeby wziąć udział w projekcie, należy wypełnić formularz dostępny TUTAJ.

Na zgłoszenia czekamy do 10 maja br.

WIĘCEJ O CONSUMER ENGAGEMENT LABS

EIT Food RIS Consumer Engagement Labs to europejska inicjatywa współtworzenia żywności, do której zapraszane są instytucje naukowe, producenci żywności i sami konsumenci. Efektem działań w latach 2019-2023 było zaprojektowanie, opracowanie i wprowadzenie na rynek 30 innowacyjnych produktów spożywczych, nad którymi pracowało 106 paneli konsumenckich z 19 europejskich krajów. Przedsięwzięcie jest realizowane przez Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie w ramach projektu „RIS Consumer Engagement Labs” Europejskiej Wspólnoty Wiedzy i Innowacji w obszarze żywności – EIT Food. Partnerem projektu jest jedna z największych polskich spółdzielni mleczarskich w Polsce – firma Mlekpol.

KONTAKT

Więcej informacji o projekcie i rekrutacji udziela Justyna Banasiak, koordynatorka projektu z ramienia IRZiBŻ PAN, e-mail: j.banasiak@pan.olsztyn.pl.

* Cały proces kreatywny zostanie zrealizowany w formie cotygodniowych spotkań online. Spotkania potrwają między 90 a 150 min. i odbędą się w godzinach popołudniowych.

Czytaj więcej

Extracellular vesicles – a key to the success of early stages of pregnancy

Correct communication between the embryo and the mother determines the success of the pregnancy. Scientists from the Molecular Biology Laboratory of IARFR PAS have shown that extracellular vesicles play an essential role in this process.

– Our research shows that the exchange of a unique population of extracellular vesicles and their molecular cargo between the embryo and the mother is the key to the successful implantation of the embryo and the further course of pregnancy. We have shown that the early stages of embryo implantation are regulated by the exchange of extracellular vesicles between the embryo and the endometrium (the mucous membrane lining the uterine cavity) – emphasizes Prof. Monika Kaczmarek, who heads the Molecular Biology Laboratory at the Institute of Animal Reproduction and Food Research of the Polish Academy of Sciences in Olsztyn.

What are these extracellular vesicles (EVs)? These are membrane-covered nanostructures secreted by all types of cells in living organisms. – Recently, they have gained recognition as an important element of intercellular communication. Moreover, over the last decade, their role has become particularly important in the area of mammalian reproductive biology, attracting the attention of many scientific teams and researchers around the world – describes the researcher.

Scientists from her team have shown that during early pregnancy, the uterine lumen is rich in extracellular vesicles that carry microRNA molecules capable of regulating the expression of genes involved in the development of the embryo and the body (gene expression is a process during which specific genetic information is decoded and transferred to „production proteins”).

– Once delivered to primary trophoblast cells, the vesicles regulate genes responsible for development as well as signaling and interactions between cells, consequently influencing the proliferation (ability of cells to multiply), migration and invasive abilities of trophoblast cells. Therefore, their role in the success of pregnancy in its early stages is crucial – explains Prof. Monika Kaczmarek.

—

An article on this topic by a team of scientists led by prof. Monika Kaczmarek, which was published in the prestigious experimental biology journal „The FASEB Journal”, was among the most frequently read articles in the first 12 months after publication.

We wrote more about this research here.

Link to publication.

Czytaj więcej

Assistant professor in the Physiology and Toxicology Team

Position: Assistant professor in the Physiology and Toxicology Team

Hours of employment: full time

Expectations:

  • focusing on the implementation of research interests,
  • applying for scientific and research projects and preparing publications for printing in scientific journals from the Philadelphia list,
  • developing methodological skills in 3D cultures, molecular biology and transcriptomics analyses ,
  • motivation for scientific work,
  • communication skills and good work organization,
  • ability to work individually and in a team.

Candidate qualification requirements:

  • PhD degree in agricultural, biological, veterinary or related sciences,
  • Knowledge of animal physiology and cell biology, reproductive biology, molecular biology,
  • First author of at least 3 scientific publications from the Philadelphia list
  • Experience in presenting results at scientific conferences
  • Foreign internship, e.g. post doc – minimum 1 year,
  • Participation in research projects financed from external funds,
  • Experience in: conducting cell cultures of primary cells and cell lines; molecular biology techniques; microscopic techniques, including cell survival analyses; ELISA and statistical analyses. Knowledge of transcriptomic and proteomic analyzes will be an additional advantage.
  • Fluent knowledge of English in speech and writing,
  • practical ability to drive a passenger car (category B driving license)
  • courses, training and practical skills related to working with animals and in the laboratory will be an additional advantage,
  • references regarding experience in scientific and research work will be an additional advantage.

Working conditions:

Place of work: Institute of Animal Reproduction and Food Research of the Polish Academy of Sciences, Physiology and Toxicology Group

There is a possibility of additional employment in external projects.

Outlook:

  • working in a well-coordinated team, in a supportive atmosphere,
  • work focused on achieving ambitious results,
  • scientific work without the need to conduct classes with students,
  • technical, administrative and organizational support,
  • opportunity to engage in science popularization activities,
  • motivation in the form of participation in scientific conferences , courses and scientific training

Required documents:

  • copy of the doctoral degree diploma,
  • letter of motivation,
  • scientific CV with a list of publications, conferences and other achievements,
  • a reference letter certifying your skills,

Other documents that, according to the Candidate, are important when considering his/her candidacy.

Entries for the competition should be sent to the following e-mail address: j.papurzynska@pan.olsztyn.pl or to the following address:

Institute of Animal Reproduction and Food Research of the Polish Academy of Sciences,
Human Resources Department
street Tuwima 10,
10-748 Olsztyn

The deadline for submitting documents is May 12. 2024 at 12.00.

In your CV, please include a clause of consent to our processing of personal data in the recruitment process:

„I consent to the processing of my personal data contained in the application documents by the Institute of Animal Reproduction and Food Research of the Polish Academy of Sciences in Olsztyn with its registered office at 10-748 Olsztyn ul. Tuwima 10, in order to carry out the recruitment process and publish the full competition results on the Institute’s website.

Information clause:

  1. The administrator of personal data processed as part of the recruitment process is the Institute of Animal Reproduction and Food Research of the Polish Academy of Sciences in Olsztyn with its registered office at 10-748 Olsztyn ul. Tuwima 10, tel. 89 523 46 86, e-mail: institute@pan.olsztyn.pl .
  2. Contact with the personal data protection officer is possible at the above-mentioned address.
  3. The provided personal data will be processed for the purpose of implementing the current recruitment process and stored until its completion based on the consent given (in accordance with Article 6(1)(a) of the GDPR).
  4. The data subject has the right to withdraw consent at any time without affecting the lawfulness of processing based on consent before its withdrawal.
  5. The data subject has the right to access his or her personal data, request its rectification or deletion. Submitting a request to delete data is tantamount to resigning from participation in the recruitment process. In addition, she has the right to request restriction of processing in the cases specified in Art. 18 GDPR.
  6. The data subject has the right to lodge a complaint with the President of the Personal Data Protection Office regarding unlawful processing of his or her personal data. This body will be competent to consider the complaint, however, the right to lodge a complaint only concerns the lawfulness of the processing of personal data and does not concern the recruitment process.
  7. The data provided will not be subject to profiling or made available to entities or third countries. The recipients of the data may be institutions authorized by law.

Providing the data contained in the recruitment documents is not obligatory, but it is a necessary condition for participating in the recruitment process.

Czytaj więcej

Konkurs na stanowisko adiunkta w Zespole Fizjologii i Toksykologii

Stanowisko: adiunkt w Zespole Fizjologii i Toksykologii

Wymiar etatu: pełny etat

Oczekiwania:

  • nakierowanie na realizację zainteresowań badawczych,
  • aplikowanie o projekty naukowo-badawcze i przygotowywanie publikacji do druku w czasopismach naukowych z listy filadelfijskiej,
  • rozwijanie umiejętności metodycznych w hodowlach 3D, analizach biologii molekularnej i transkryptomiki,
  • motywacja do pracy naukowej,
  • komunikatywność i dobra organizacja pracy,
  • umiejętność pracy indywidualnej oraz zespołowej.

Wymagania kwalifikacyjne kandydata:

  • stopień naukowy doktora nauk rolniczych, biologicznych, weterynaryjnych lub pokrewnych,
  • wiedza z zakresu fizjologii zwierząt i biologii komórki, biologii rozrodu, biologii molekularnej,
  • pierwszy autor przynajmniej 3 publikacji naukowych z listy filadelfijskiej,
  • doświadczenie w prezentacji wyników na konferencjach naukowych,
  • staż zagraniczny, np. typu post doc – minimum 1 rok,
  • udział w projektach badawczych finansowanych ze środków zewnętrznych,
  • doświadczenie w: prowadzeniu hodowli komórkowych komórek pierwotnych i linii komórkowych; technikach biologii molekularnej; technikach mikroskopowych z uwzględnieniem analiz przeżyciowych komórek; ELISA oraz analizach statystycznych. Znajomość analiz transkryptomicznych i proteomicznych będzie dodatkowym atutem,
  • biegła znajomość języka angielskiego w mowie i piśmie,
  • praktyczna umiejętność prowadzenia samochodu osobowego (prawo jazdy kategorii B),
  • kursy, szkolenia i praktyczne umiejętności związane z pracą przy zwierzętach oraz w laboratorium będą dodatkowym atutem,
  • referencje dotyczące posiadanego doświadczenia w pracy naukowo-badawczej będą dodatkowym atutem.

Warunki pracy:

Miejsce pracy: Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN, Zespół Fizjologii i Toksykologii

Istnieje możliwość dodatkowego zatrudnienia w projektach zewnętrznych.

Perspektywy:

  • praca w zgranym zespole, w atmosferze ukierunkowanej na wsparcie,
  • praca nastawiona na osiągnięcie ambitnych rezultatów,
  • praca naukowa bez konieczności prowadzenia zajęć ze studentami,
  • wsparcie techniczne, administracyjne i organizacyjne,
  • możliwość zaangażowania w działania popularyzujące naukę,
  • motywacja w postaci uczestnictwa w konferencjach naukowych, kursach i szkoleniach naukowych.

Wymagane dokumenty:

  • kopia dyplomu uzyskania stopnia doktora,
  • list motywacyjny,
  • życiorys naukowy z wykazem publikacji, konferencji oraz innych osiągnięć,
  • list referencyjny poświadczający posiadanie umiejętności,
  • inne dokumenty, które wg kandydata/ki są istotne przy rozpatrzeniu aplikacji.

Zgłoszenia do konkursu należy przesłać na adres e-mail: j.papurzynska@pan.olsztyn.pl lub na adres:

Instytut Rozrodu Zwierząt Badań Żywności PAN, Dział Kadr ul. Tuwima 10, 10-748 Olsztyn Termin składania dokumentów upływa w dniu 12.05.2024 r. o godz. 12.00.

W CV prosimy o umieszczenie klauzuli zgody na przetwarzanie przez nas danych osobowych w procesie rekrutacji:

„Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych zawartych w dokumentach aplikacyjnych przez Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie z siedzibą 10-748 Olsztyn ul. Tuwima 10, w celu realizacji procesu rekrutacji wraz z publikacją na stronie internetowej Instytutu pełnych wyników konkursu.”

Klauzula informacyjna:

  1. Administratorem danych osobowych przetwarzanych w ramach procesu rekrutacji jest Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie z siedzibą 10-748 Olsztyn ul. Tuwima 10, tel. 89 523 46 86,
    e-mail: instytut@pan.olsztyn.pl.
  2. Kontakt z inspektorem ochrony danych osobowych jest możliwy pod w/w adresem.
  3. Podane dane osobowe przetwarzane będą w celu realizacji obecnego procesu rekrutacji i przechowywane do czasu jego zakończenia na podstawie wyrażonej zgody (zgodnie z art. 6 ust. 1 lit. a RODO).
  4. Osobie której dane dotyczą przysługuje prawo do cofnięcia zgody w dowolnym momencie bez wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej cofnięciem.
  5. Osobie, której dane dotyczą przysługuje prawo dostępu do swoich danych osobowych, żądania ich sprostowania lub usunięcia. Wniesienie żądania usunięcia danych jest równoznaczne z rezygnacją z udziału w procesie niniejszej rekrutacji. Ponadto przysługuje jej prawo do żądania ograniczenia przetwarzania w przypadkach określonych w art. 18 RODO.
  6. Osobie, której dane dotyczą, przysługuje prawo do wniesienia skargi do prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych na niezgodne z prawem przetwarzanie jej danych osobowych. Organ ten będzie właściwy do rozpatrzenia skargi z tym, że prawo wniesienia skargi dotyczy wyłącznie zgodności z prawem przetwarzania danych osobowych, nie dotyczy zaś przebiegu rekrutacji.
  7. Dane udostępnione nie będą podlegały profilowaniu ani udostępnieniu podmiotom czy państwom trzecim. Odbiorcami danych mogą być instytucje upoważnione z mocy prawa.
  8. Podanie danych zawartych w dokumentach rekrutacyjnych nie jest obowiązkowe, jednak jest warunkiem koniecznym do udziału w procesie rekrutacji.

Czytaj więcej

Pęcherzyki zewnątrzkomórkowe kluczem do sukcesu wczesnych etapów ciąży

Prawidłowo przebiegająca komunikacja zarodka z matką decyduje o powodzeniu ciąży. Naukowcy z Laboratorium Biologii Molekularnej IRZiBŻ PAN wykazali, że zasadniczą rolę w tym procesie odgrywają pęcherzyki zewnątrzkomórkowe. 

– Z naszych badań wynika, że wymiana unikalnej populacji pęcherzyków zewnątrzkomórkowych i ich molekularnego ładunku między zarodkiem a matką jest kluczem do sukcesu implantacji zarodka i dalszego przebiegu ciąży. Wykazaliśmy bowiem, że wczesne etapy zagnieżdżenia się (implantacji) zarodka są regulowane przez wymianę pęcherzyków zewnątrzkomórkowych między zarodkiem a endometrium (błoną śluzową wyściełającą jamę macicy) – podkreśla prof. Monika Kaczmarek, która kieruje Laboratorium Biologii Molekularnej w Instytucie Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie.

Czym są te pęcherzyki zewnątrzkomórkowe (EVs)? To nanostruktury pokryte błoną, wydzielane przez wszystkie typy komórek w organizmach żywych. – W ostatnim czasie zdobyły uznanie jako istotny element komunikacji międzykomórkowej. Co więcej, w ciągu ostatniej dekady ich rola stała się szczególnie istotna w obszarze biologii rozrodu ssaków, przyciągając uwagę wielu zespołów naukowych i badaczy na całym świecie – opisuje badaczka.

Naukowcy z jej zespołu wykazali, że podczas wczesnej ciąży światło macicy obfituje w pęcherzyki zewnątrzkomórkowe, które przenoszą cząsteczki mikroRNA zdolne do regulacji ekspresji genów zaangażowanych w rozwój zarodka i organizmu (ekspresja genów to proces, podczas którego konkretna informacja genetyczna zostaje odkodowana i przekazana do „produkcji białka”). 

– Pęcherzyki, po dostarczeniu do pierwotnych komórek trofoblastu, regulują geny odpowiedzialne za rozwój, jak również sygnalizację i interakcje między komórkami, w konsekwencji wpływając na proliferację (zdolność komórek do namnażania), migrację i zdolności inwazyjne komórek trofoblastu. Zatem ich rola w powodzeniu ciąży we wczesnym jej etapie jest kluczowa – wyjaśnia prof. Monika Kaczmarek.

—

Artykuł na ten temat, autorstwa zespołu naukowców pod kierunkiem prof. Moniki Kaczmarek, który został opublikowany w prestiżowym czasopiśmie dot. biologii eksperymentalnej „The FASEB Journal”, znalazł się wśród najczęściej czytanych artykułów w pierwszych 12 miesiącach od momentu publikacji.

Chodzi o pracę pt. „Early steps of embryo implantation are regulated by exchange of extracellular vesicles between the embryo and the endometrium”, autorstwa: Joanny Szuszkiewicz, Kamila Myszczyńskiego, Żanety P. Reliszko, Yael Heifetz i Moniki M. Kaczmarek. 

Szerzej o tych badaniach pisaliśmy tutaj. 

Link do publikacji.

Czytaj więcej

Jak jeść, by zdrowo żyć – czy każda dieta jest dla Ciebie?

Budowanie odporności za pomocą żywności, korzyści i zagrożenia, które wiążą się z popularnymi dietami, takimi jak low FODMAP, śródziemnomorska, ketogeniczna, DASH, roślinna, bezglutenowa, fleksitariańska – to tylko niektóre z tematów popularno-naukowej konferencji „Jak jeść by zdrowo żyć – czy każda dieta jest dla Ciebie?, która odbędzie się online już 19 i 20 kwietnia. 

Konferencja jest adresowana zarówno do osób śledzących trendy żywieniowe, jak i tych, którzy po specjalną dietę sięgają w celach terapeutycznych.

Udział w konferencji jest bezpłatny, jednak wymagana jest wcześniejsza rejestracja.

Rejestracja – dzień I;

Rejestracja – dzień II.

Program konferencji

SESJA I – 19 kwietnia 2024

12:05
Dieta jako warunek zdrowia- sposób żywienia czy styl życia?
dr inż. Joanna Ciborska
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

12:45
Euforia smaku, ochrona zdrowia: magia diety Śródziemnomorskiej
dr hab. inż. Ewa Żary-Sikorska
Politechnika Bydgoska

13:25
Fleksitariańskie okna żywieniowe w profilaktyce i leczeniu chorób metabolicznych
dr Marta Lonnie
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

14:05
Dieta DASH – (nie)tajemny sposób do walki z nadciśnieniem i nie tylko
dr Dawid Madej
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

14:45
Diety roślinne – korzyści i zagrożenia według aktualnego stanu wiedzy
dr Michał Boraczyński
Uniwersytet-Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

SESJA II – 20 kwietnia 2024

9:00
Immunonutrition: sekrety odporności na talerzu
dr hab. n. med. Wojciech Feleszko
Warszawski Uniwersytet Medyczny

9:40
G-free – czy dieta bezglutenowa jest dla Ciebie?
dr hab. Urszula Krupa-Kozak, prof. Instytutu
Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie

10:20
Dieta low FODMAP – moda czy naukowo udowodniona metoda wspomagania leczenia w dolegliwościach jelitowych?
dr n. med. Dagmara Bogdanowska-Charkiewicz
Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

11:00
Dieta ketogeniczna – z czym to się je?
dr Natalia Drabińska
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie

Współorganizatorzy/Sponsorzy

Czytaj więcej

Partially defatted poppy seeds better than native ones

Partially defatted poppy seeds, a by-product of poppyseed oil cold pressing, are a source of health-promoting dietary components, indicates a scientist from the Institute of Animal Reproduction and Food Research of the Polish Academy of Sciences in Olsztyn. Consuming them in the form of a dietary supplement (approximately 5.5 tablespoons per day) can beneficially alter lipid metabolism and support the treatment of obesity and its complications.

– In our research, we wanted to check to what extent this by-product of poppyseed oil pressing can still be useful for consumption and act as a valuable dietary component in the context of diet-related diseases. Such a form of poppy seeds is less calorific and may even be richer in some health-promoting compounds than native seeds – says dr. Adam Jurgoński, professor of IAR&FR PAS in Olsztyn.

A paper addressing this topic has been published in the prestigious journal Scientific Reports.

LIKE TWO PEAS IN A POD

Poppy seeds are a popular ingredient in Polish cuisine, especially added to bread, cakes and festive dishes. They are rich in nutrients – almost half of them consist of fatty acids present in the oil fraction (including polyunsaturated fatty acids, which are important components of our diet). They also contain dietary fibre, protein and various antioxidant compounds. 

Poppyseed oil is usually cold-pressed. This process involves mechanically separating the oil from the seeds at a low temperature, allowing for additional protection of the nutritionally valuable components. Poppyseed oil is high in linoleic acid (omega-6 acid), which is essential for the proper functioning of our body, although its intake is usually excessive in relation to other essential fatty acids present in our diet (i.e. omega-3 acids).

A by-product of the cold-pressed oil is partially defatted poppy seeds, also known as oilcakes. – It turns out that reducing this dominant oil fraction increases the proportion of dietary fibre, protein and some biologically active compounds. Thus, these seeds remain a product that is still valuable from a nutritional point of view – points out Adam Jurgoński.

POPPY VERSUS BODY LIPIDS

Researchers investigated the effect of dietary supplementation with partially defatted poppy seeds on the development of obesity.

The study was conducted on a laboratory animal model characterised by increased body weight. Overweight and obesity cause disturbances in the metabolism of lipids and glucose, and this in turn can lead to diet-related diseases such as certain cardiovascular diseases, steatohepatitis or type 2 diabetes.

– We have shown that relatively small dietary supplementation with defatted poppy seeds (for humans, this is about 5.5 tablespoons of these seeds per day) improves lipid metabolism in the body by reducing triglycerides in the blood and liver, and preventing increased visceral fat accumulation. We have also tentatively identified the molecular mechanism underlying these beneficial changes – reports Adam Jurgoński.

Elevated triglyceride levels and excess visceral fat are associated with an increased risk of the previously mentioned diet-related diseases.

According to the researcher, the new knowledge may be useful to nutritionists as well as food and supplement manufacturers, as it points to new possibilities for the use of the by-product in question, e.g. in the form of a pro-health 'filling’ to poppy seed cake (the seeds are already ground and do not require additional milling, like the regular ones).

– Therefore, poppy seeds in their partially defatted form can be an interesting ingredient in our diet, which turns out to be beneficial for the functioning of the body affected by metabolic disorders related to obesity – concludes Adam Jurgoński.

Czytaj więcej

Częściowo odtłuszczone nasiona maku lepsze niż te zwykłe

Częściowo odtłuszczone nasiona maku, będące produktem ubocznym tłoczenia oleju makowego na zimno, są źródłem prozdrowotnych składników diety – wskazuje naukowiec z Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie. Spożywanie ich w postaci suplementu diety (ok. 5,5 łyżki dziennie) może korzystnie zmieniać metabolizm lipidów i wspomagać leczenie otyłości oraz jej powikłań.

– W naszych badaniach chcieliśmy sprawdzić, w jakim stopniu ten produkt uboczny procesu tłoczenia oleju makowego może nadal być przydatny do spożycia i stanowić wartościowy składnik diety w kontekście chorób dietozależnych. Taka forma nasion maku jest mniej kaloryczna i nawet może być bogatsza w niektóre prozdrowotne związki niż zwykłe nasiona – mówi dr hab. Adam Jurgoński, prof. IRZBŻ PAN w Olsztynie.

Publikacja na ten temat ukazała się w prestiżowym czasopiśmie „Scientific Reports”.

JAK W KORCU MAKU

Nasiona maku są popularnym składnikiem w kuchni polskiej, szczególnie dodaje się je do pieczywa, ciast oraz potraw świątecznych. Są one bogate w składniki odżywcze – prawie w połowie składają się z kwasów tłuszczowych obecnych we frakcji olejowej (w tym z wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, które są ważnymi składnikami naszej diety). Zawierają w sobie też błonnik pokarmowy, białko oraz różne związki o działaniu przeciwutleniającym. 

Olej makowy zazwyczaj jest tłoczony na zimno. Proces ten polega na mechanicznym oddzieleniu oleju od nasion w niskiej temperaturze, dzięki której jest m.in. możliwa dodatkowa ochrona cennych – z żywieniowego punktu widzenia – składników. Olej makowy zawiera dużo kwasu linolowego (kwas omega-6), który jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu, chociaż jego spożycie jest zazwyczaj nadmierne w stosunku do innych niezbędnych kwasów tłuszczowych obecnych w naszej diecie (czyli kwasów omega-3).

Produktem ubocznym tłoczonego na zimno oleju są częściowo odtłuszczone nasiona maku nazywane również makuchami. – Okazuje się, że zredukowanie tej dominującej frakcji olejowej zwiększa udział błonnika pokarmowego, białka i niektórych związków biologicznie aktywnych. Tak więc nasiona te pozostają produktem nadal wartościowym z żywieniowego punktu widzenia – wskazuje Adam Jurgoński.

MAK A LIPIDY USTROJOWE

Naukowcy zbadali wpływ suplementacji diety częściowo odtłuszczonymi nasionami maku na rozwój otyłości.

Badania przeprowadzono na zwierzęcym modelu laboratoryjnym charakteryzującym się podwyższoną masą ciała. Nadwaga i otyłość powodują zaburzenia w metabolizmie m.in. lipidów i glukozy, a to z kolei może prowadzić do chorób dietozależnych, takich jak niektóre choroby układu krążenia, stłuszczeniowa choroba wątroby czy cukrzyca typu 2.

– Wykazaliśmy, że relatywnie niewielka suplementacja diety odtłuszczonymi nasionami maku (dla ludzi to około 5,5 łyżki tych nasion dziennie) poprawia metabolizm lipidów w organizmie zmniejszając zawartość trójglicerydów we krwi i w wątrobie, a także zapobiegając zwiększonemu odkładaniu się tłuszczu trzewnego. Wstępnie zidentyfikowaliśmy również molekularny mechanizm leżący u podstaw tych korzystnych zmian – podaje Adam Jurgoński.

Podwyższony poziom trójglicerydów oraz nadmiar tłuszczu trzewnego są związane ze zwiększonym ryzykiem występowania wspomnianych wcześniej chorób dietozależnych.

W ocenie badacza, nowa wiedza może się przydać zarówno dietetykom, jak i producentom żywności i suplementów diety, ponieważ wskazuje na nowe możliwości wykorzystania omawianego produktu ubocznego np. w postaci prozdrowotnego „wkładu” do ciasta makowego (nasiona są już „zmiażdżone” i nie wymagają dodatkowego mielenia jak te zwykłe).

– Nasiona maku w postaci częściowo odtłuszczonej mogą być zatem ciekawym składnikiem naszej diety, który okazuje się być korzystny dla funkcjonowania organizmu dotkniętego zaburzeniami metabolicznymi związanymi z otyłością – podsumowuje Adam Jurgoński.

Czytaj więcej