Określenie relacji pomiędzy gatunkami rodzimymi i obcymi fauny wolno żyjącej w danym siedlisku w kontekście ochrony bioróżnorodności – jest jednym z wyzwań współczesnej nauki. Tym zagadnieniem zajmują się naukowcy naszego Instytutu.
Kwestia ta była również dominującym tematem podczas VI edycji Sympozjum: Perspektywy w ochronie bioróżnorodności, które odbyło się w dniach 22-23 października w Domu Pracy Twórczej PAN w Wierzbie.
– Każda edycja sympozjum jest naszą naukową odpowiedzią na bieżące tematy dotyczące ochrony bioróżnorodności oraz zależności pomiędzy człowiekiem a fauną wolno żyjącą, jej ochroną, a z drugiej strony – wykorzystaniem jako modelu badawczego. Dlatego też w tym roku dominowała kwestia równowagi w ochronie bioróżnorodności – mówi prof. Anna Korzekwa, lider Zespołu Ochrony Bioróżnorodności IRZiBŻ PAN, która zainicjowała i organizuje cykliczne sympozjum.
Jak wskazuje, badanie wpływu gatunków obcych na rodzime wymaga długoletnich i złożonych obserwacji.
– Przykładem są relacje między jeleniem szlachetnym, zwanym królem puszczy (gatunek rodzimy) oraz jeleniem sika – wschodnim (gatunek obcy). Jeleń sika został sprowadzony do Europy w celach łownych pod koniec XIX wieku i rozprzestrzenił się również w Polsce, przez co stanowi konkurencję siedliskową dla jelenia szlachetnego. Obecnie notuje się w Polsce ponad 280 tysięcy jeleni szlachetnych, a jeleni sika około 350 sztuk. Może się wydawać, że różnica jest znacząca, jednak nie wiemy, jak na przestrzeni kolejnych dekad ten gatunek obcy będzie się rozpowszechniał i na ile zagraża naszemu gatunkowi rodzimemu – tłumaczy prof. Anna Korzekwa.
O SYMPOZJUM
Celem cyklicznego Sympozjum: Perspektywy w ochronie bioróżnorodności jest wymiana doświadczeń naukowych i praktycznych, a także integracja środowiska badaczy i praktyków – specjalistów z różnych instytucji z kraju i zagranicy.
Organizatorami spotkania byli: Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności Polskiej Akademii Nauk, Oddział Polskiej Akademii Nauk w Olsztynie i Białymstoku oraz Mazurski Park Krajobrazowy. Dwudniowe sympozjum wypełnione było prelekcjami, które podzielono na trzy sesje. Pierwszą prowadził Krzysztof Wittbrodt, dyrektor Mazurskiego Parku Krajobrazowego, drugą – prof. Anna Korzekwa, lider Zespołu Ochrony Bioróżnorodności IRZiBŻ PAN, a trzecią – prof. Małgorzata Kotula-Balak z Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie.
W tym roku wydarzenie zgromadziło 70 uczestników z Polski i Litwy. Podczas sympozjum przedstawiono 19 wystąpień. Wykład inauguracyjny dotyczył dziedzictwa przyrodniczego Mazur jako elementu mazurskiej tożsamości. Odbyła się też sesja terenowa po Półwyspie Popielniańskim, prowadzona przez przedstawicieli Mazurskiego Parku Krajobrazowego.
Na podstawie wygłoszonych prelekcji planowane jest wydanie monografii.
O ZESPOLE OCHRONY BIORÓŻNORODNOŚCI
Zespół Ochrony Bioróżnorodności Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN ma swoją siedzibę w Popielnie, razem ze Stacją Badawczą IRZiBŻ PAN. To miejsce położone wśród malowniczych terenów Półwyspu Popielniańskiego, otoczonego czterema jeziorami: Śniardwy, Bełdany, Mikołajskie i Warnołty.
Zespół prowadzi interdyscyplinarne badania skupiające się na tematyce ochrony bioróżnorodności.
Jednym z przykładów zagadnień badawczych jest kwestia wykorzystywania komórek macierzystych z poroża jeleniowatych m.in. do terapii zaburzeń tworzenia chrząstek lub ubytków różnych tkanek. – Nasze badania skupiają się na komórkach macierzystych w aspekcie wykorzystywania ich w leczeniu osteoporozy – wskazuje prof. Anna Korzekwa.
Inne badania dotyczą potencjału mięsa jeleniowatych jako alternatywy dla powszechnie spożywanych gatunków mięs – popularnych na polskich stołach: wołowiny i wieprzowiny. O nich więcej pisaliśmy TUTAJ.
Naukowcy prowadzą również badania koncentrujące się wokół sarny europejskiej, która bytuje w trzech rodzajach siedlisk: polnym, leśnym i mozaikowym (górzysto-zurbanizowanym). – Okazuje się, że kondycja sarny, sylwetka i potencjał rozrodczy w poszczególnych siedliskach różnią się – analizujemy to. Badamy również fenomen tzw. diapauzy ciążowej, czyli zatrzymania zarodka na etapie blastocysty w macicy, którego geneza jest w trakcie badań – opowiada prof. Anna Korzekwa.
Więcej o pracach zespołu można przeczytać TU.
