Z wielkim smutkiem przyjęliśmy informację, że 24 czerwca 2025 r. odeszła od nas nasza współpracownica, koleżanka i przyjaciółka, mgr inż. Anita Ostaszyk.
Anita była związana z Instytutem Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności Polskiej Akademii Nauk w Olsztynie od 34 lat, w którym została zatrudniona jeszcze jako studentka piątego roku Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie. Po studiach kontynuowała pracę w Zakładzie Fizycznych Właściwości Żywności, a następnie w Zakładzie Chemii Żywności i Zakładzie Sensorycznej Analizy Żywności, działającym obecnie jako Laboratorium Sensoryczne.
Przedwczesne odejście Anity Ostaszyk jest dotkliwą i bolesną stratą dla naszego Instytutu. Żegnamy osobę skromną, ciepłą i serdeczną, o wielkiej kulturze osobistej, pomocną i chętnie służącą radą. Całym sercem kochała przyrodę i długie spacery z psami, a jej dom był zawsze pełen zwierząt. Jej wielką pasją była także literatura i rękodzieło. Będziemy pamiętać jej dobroć i ciepły uśmiech, którym obdarzała wszystkich wokół siebie. Pozostanie dla nas symbolem cierpliwości i prawdziwej troski o drugiego człowieka.
O uroczystościach pogrzebowych będziemy informować w późniejszym terminie.
Dyrekcja oraz Koleżanki i Koledzy z Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności Polskiej Akademii Nauk w Olsztynie
W poniedziałek, 23 czerwca 2025 r. o godz. 9:00 w sali seminaryjnej Skanda, odbędzie się prezentacja osiągnięć doktorantów II roku Interdyscyplinarnej Szkoły Doktorskiej Nauk Rolniczych w ramach oceny śródokresowej.
Po seminarium, o godz. 13:00, dr hab. Marek Salamonowicz (UWM Olsztyn) wygłosi wykład pt. „Artificial Intelligence in Academic Research: Legal and Ethical Challenges”.
Serdecznie zapraszam na prezentację i wykład
Prof. dr hab. Aneta Andronowska Dyrektor Interdyscyplinarnej Szkoły Doktorskiej Nauk Rolniczych
Dr Taisiia Yurchuk została laureatką stypendium podoktoranckiego MSCA4Ukraine za projekt dotyczący odtwarzania kompleksów kumulus-oocyt po kriokonserwacji tkanki jajnikowej. Badania mają na celu ochronę bioróżnorodności gatunków z rodziny Bovidae (czyli m.in. bydła) oraz rozwój metod zachowania płodności człowieka.
Projekt został wyłoniony w drodze wyjątkowo konkurencyjnego naboru prowadzonego przez Konsorcjum MSCA4Ukraine – inicjatywę Komisji Europejskiej utworzoną w odpowiedzi na rosyjską inwazję na Ukrainę. Program jest częścią działań „Marie Skłodowska-Curie Actions” realizowanych w ramach Horyzontu Europa.
W ramach drugiego naboru do programu MSCA4Ukraine wpłynęło ponad 500 wniosków, spośród których finansowanie przyznano jedynie 47 naukowcom podoktoranckim i 2 doktorantom. Badania dr Yurchuk wyróżniły się doskonałością naukową oraz potencjalnym wpływem na dziedziny ochrony bioróżnorodności i zdrowia reprodukcyjnego człowieka.
24-miesięczny projekt rozpoczął się 1 czerwca 2025 roku i jest realizowany w naszym Instytucie w Olsztynie. Jego celem jest rozwój technik odtwarzania kompleksów kumulus-oocyt po kriokonserwacji tkanki jajnikowej. To innowacyjne podejście ma istotne znaczenie zarówno dla ochrony zagrożonych gatunków z rodziny Bovidae, jak i dla poprawy metod zachowania płodności w medycynie ludzkiej.
To wyróżnienie jest częścią szerszej inicjatywy MSCA4Ukraine wspierającej naukowców przesiedlonych w wyniku wojny w Ukrainie, umożliwiając im kontynuowanie pracy naukowej w państwach członkowskich UE oraz krajach stowarzyszonych z programem Horyzont Europa. Program kładzie także nacisk na utrzymanie silnych więzi akademickich z macierzystymi instytucjami w Ukrainie, wzmacniając tym samym odporność tamtejszej społeczności naukowej.
Z radością witamy dr Yurchuk w naszym zespole i czekamy na efekty jej pracy.
Klinika Pediatrii, Gastroenterologii i Żywienia Dzieci Wydziału Lekarskiego Collegium Medicum Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Warmińsko-Mazurska Izba Lekarska oraz Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie mają zaszczyt zaprosić na Międzydyscyplinarne Otwarte Seminarium.
Gościem specjalnym wydarzenia będzie prof. Berthold Koletzko, profesor senior pediatrii w Departamencie Pediatrii Uniwersytetu Ludwiga Maximiliana w Monachium. Profesor wygłosi dwa wykłady:
Human brain development – nature and nurture
Nutrition in pregnancy – does it matter?
Główne zainteresowania naukowe profesora Koletzko koncentrują się na wpływie czynników metabolicznych i żywieniowych na zdrowie dzieci oraz prewencji chorób w populacji pediatrycznej.
Seminarium odbędzie się 12 czerwca (czwartek) o godz. 12:00 w sali konferencyjnej im. Jana Rymiana (parter) Warmińsko-Mazurskiej Izby Lekarskiej przy ul. Żołnierskiej 16c.
Prosimy o potwierdzenie udziału wypełniając zgłoszenie.
Udział w wydarzeniu jest bezpłatny.
Z sylwetką profesora Bertholda Koletzko można zapoznać się klikając w link.
O zmianach w sektorze żywności i wpływie kobiet na te zmiany rozmawiały uczestniczki czwartej edycji warsztatów EIT Food WE Lead Food Polska. W wydarzeniu wzięły udział liderki, które kierują badaniami naukowymi, prowadzą swoje biznesy, zakładają sturtupy, realizują projekty edukacyjne i kreują nowe strategie polityczne w branży rolno-spożywczej.
Warsztaty odbyły się 28 maja gościnnie w przestrzeniach Ambasady Francji w Warszawie. Ich celem jest budowa ogólnopolskiej społeczności ekspertek, które wspierają się nawzajem i wspólnie działają na rzecz zdrowego, bezpiecznego i zrównoważonego sektora żywności.
Był to dzień pełen inspirujących spotkań, wystąpień oraz rozmów o kluczowych wyzwaniach stojących przed systemem żywnościowym nie tylko w Polsce, ale i na świecie. W tegorocznej edycji warsztatów wzięło udział ponad 40 liderek.
Spotkanie otworzył i powitał gości Ambasador Francji w Polsce, Etienne de Poncins. Dyplomata podkreślił, że spotkanie w pełni wpisuje się w politykę francuską, która ma na celu umacnianie pozycji kobiet. – Jesteśmy głęboko przekonani, że uniezależnienie kobiet jest dźwignią transformacyjną dla bardziej inkluzywnego, innowacyjnego i zrównoważonego rolnictwa. I do tego staramy się panie tutaj zachęcać, gromadząc liderki, przedsiębiorczynie i naukowczynie z sektora rolno-spożywczego.
Warsztaty WE Lead Food organizowane są w kilku krajach Europy. Ich organizatorem w Polsce jest Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie.
– Jako Instytut jesteśmy dumni, że po raz kolejny możemy organizować takie świetne przedsięwzięcie które ma wzmocnić kobiety na drodze do sukcesu, ma być pewnego rodzaju trampoliną do tego, żeby realizować cele w nauce i biznesie, powiedziała prof. dr hab. Monika M. Kaczmarek, dyrektorka Instytutu. – Ja sama byłam uczestniczką pierwszych takich warsztatów i jestem przekonana, że przyniosą one ogromne korzyści dla wszystkich tu obecnych pań, podkreśliła naukowczyni.
W ramach wydarzenia odbyła się sesja inspiracji z udziałem kobiet, które zarządzają w duchu odpowiedzialności i rozwoju: Tatiana Frémond, restauratorka i przedsiębiorczyni, dr inż. Katarzyna Pala, CEO sturtupu Future4Food Technologies i Renata Krysiak, CEO startupu VegeLIO. Uczestniczki panelu inspirowały inne kobiety do działań, opowiadały o swoich zmaganiach w prowadzeniu biznesu, i drodze do sukcesu.
Sesję inspiracyjną poprowadziła Iwona Kieda, z Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie, koordynatorka projektu WE Lead Food w Polsce.
– Przyjrzałyśmy się Waszym działaniom i postrzegamy was jako liderki w swoich obszarach. Myślicie perspektywicznie, wpływacie na innych, motywujecie ich do działania i jesteście zorientowane na przyszłe pokolenia. Właśnie takich otwartych i kreatywnych umysłów potrzebuje współczesny sektor żywności – zauważyła koordynatorka.
Podczas warsztatów odbyła się również sesja rozwoju kompetencji przywódczych, którą poprowadziły trenerki Marzena Radzka-Wiśniewska i Lidia Willan. Uczestniczki uczyły się jak planować i osiągać swoje cele w życiu zawodowym.
– Wiemy, że nasz system żywności nie jest tak dobry, jak mógłby być. Może być zdrowszy, bardziej zrównoważony. I kobiety nie są problemem w tym systemie – kobiety kreują rozwiązania. WE Lead Food stawia na kobiety liderki, by wstrząsnąć systemem i zbudować bardziej zrównoważony model żywnościowy – inspirowała podczas łączenia online Shima Barakat, pomysłodawczyni i koordynatorka projektu We Lead Food w Europie.
Następnie odbyła się sesja networkingowa i prezentacje startupów stworzonych przez kobiety. Swoje zdrowe napoje zaprezentowały Kamila Knap i Agnieszka Lepka, założycielki spółki Shroom, która produkuje funkcjonalne napoje wellness oparte na ekstraktach z grzybów i roślin. Swoją markę przedstawiła również Daria Latała, właścicielka gospodarstwa i twórczyni zdrowych napojów Kombucha Baddi.
A co o warsztatach myślą inne kobiety, uczestniczki, organizatorki i zarazem liderki w swoich dziedzinach?
Agnieszka Jankowska, Ministerstwo Rozwoju Wsi i Rolnictwa
– Ministerstwo wspiera wszelkie inicjatywy mające na celu sieciowanie kobiet, rozwój rolniczek oraz zdobywanie przez nie wiedzy i wprowadzanie innowacji w swoich gospodarstwach. Dlatego tego typu spotkania i warsztaty są godne polecenia i niezwykle cenne – umożliwiają zdobycie nowej wiedzy, rozwój umiejętności oraz budowanie sieci kontaktów.
Bożena Bochenek, Attaché ds. rolnych
– Ambasada bardzo mocno działa na rzecz umacniania pozycji kobiet w życiu kulturalnym, społecznym, ale i gospodarczym. Fantastyczne w inicjatywie We Lead Food jest to, że łączy szeroko kobiety działające w sektorze rolno-spożywczym – naukowczynie, sturtuperki, restauratorki, rolniczki. I fajne jest to, że łączy również dyplomację. Jesteśmy kobietami dyplomatkami i działamy na rzecz tego, żeby łączyć kobiety sektora rolno-spozywczego.
Aleksandra Okońska-Jaruga, Instytut Uprawy i Nawożenia Gleboznawstwa, Państwowy Instytut Badawczy
– Jest to niezwykle inspirujące wydarzenie, które pokazuje horyzonty, a raczej ich brak w działalności kobiet nie tylko w nauce, ale też w relacjach, jakie mogą stworzyć w biznesie przy obopólnych zyskach – i dla nauki i dla biznesu.
Kamila Knap, sturtup Shroom
– takie inicjatywy są bardzo cenne dla tworzenia ekosystemu startupowego w obszarze żywności w Polsce, który cały czas się rozwija. Kobiet w biznesie cały czas nie ma wystarczająco, zwłaszcza w sektorze agro-food. Także integrujmy się dziewczyny, poznawajmy bo może wyjść z tego dużo fajnych działań i projektów.
Agnieszka Tokarz, catering dietetyczny Nice to Fit You
– Przyjechałam po motywację, po wsparcie, którego nam kobietom brakuje. Chcę otoczyć się siłą kobiet. Bardzo spodobał mi się panel ekspercki, gdzie mogłam posłuchać zmagań – tych samych, z którymi borykamy się jako kobiety na co dzień. Wspólnie możemy się powspierać.
Marta Kaczmarek, EIT
– dla Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii wszystkie aspekty z tzw. gender mainstrining są bardzo ważne, nie tylko w obszarze food. W każdym z tych obszarów dbamy aby kobiety, liderki, miały odpowiednie umiejętności, do tego żeby pokazywać na zewnątrz jak cudowne rzeczy potrafią robić i wzmacniać je także na rynku pracy w tym obszarze. Dlatego te inicjatywy które są wdrażane przez Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie są kluczowe.
Partnerzy wydarzenia
Ambasada Francji w Polsce, Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk, Fundacja Agro Women.
Szkolenie jest częścią projektu #WELeadFood finansowanego przez Europejską Wspólnotę Wiedzy i Innowacji w obszarze Żywności (EIT Food). Już dziś dołącz do sieci ekspertek i weź udział w 8-tygodniowym programie głównym, który startuje jesienią: ZAPISZ SIĘ
Cztery projekty badawcze realizowane przez naukowczynie z naszego Instytutu otrzymały łączne dofinansowanie w wysokości 9 492 259 zł w ramach konkursów OPUS 28 i SONATA 20, ogłoszonych przez Narodowe Centrum Nauki (NCN).
Wśród laureatek znalazły się:
Dr Sylwia Judycka z projektem: CRYO-LARVA: wielogatunkowa eksploracja molekularnych, rozwojowych i transgeneracyjnych konsekwencji krioselekcji plemników u larw ryb
Przyznane środki: 2 483 407 zł
Celem badań jest analiza wpływu kriokonserwacji nasienia ryb na rozwój larw oraz identyfikacja możliwych skutków transgeneracyjnych. Projekt pozwoli zrozumieć, jak zamrażanie nasienia wpływa na ekspresję genów, fenotyp i dziedziczenie cech u ryb, co ma znaczenie zarówno dla hodowli, jak i ochrony gatunków.
Prof. dr hab. Agnieszka Wacławik – Trójwymiarowy model endometrium in vitro do badania zmian wywołanych hipoksją oraz interakcji matczyno-zarodkowych.
Przyznane środki: 2 273 714 zł
Badania pozwolą odwzorować w warunkach laboratoryjnych interakcje matczyno-zarodkowe i proces implantacji zarodka. Celem projektu jest opracowanie realistycznego modelu 3D endometrium umożliwiającego analizę wpływu hipoksji i sygnałów trofoblastu na wczesne etapy życia.
Dr n. wet. Katarzyna Piotrowska-Tomala – Czy senescencja fibroblastów i oporność na apoptozę mogą być czynnikami prowadzącymi do włóknienia endometrium w przebiegu endometrosis u klaczy?
Przyznane środki: 2 736 460 zł
Celem projektu jest zbadanie, czy starzejące się fibroblasty i ich oporność na apoptozę wpływają na rozwój włóknienia endometrium. Wyniki mogą przyczynić się do opracowania nowych terapii przeciwwłóknieniowych, istotnych nie tylko w weterynarii.
Dr inż. Karolina Wołodko – Opóźniony rozwój zarodkowy u otyłych matek: zależność między ścieżkami sygnałowymi leptyny i mTOR
Przyznane środki:1 998 678 zł
Badania skupią się na zależności między poziomem leptyny, aktywnością szlaku mTOR a tempem rozwoju zarodków. Celem jest zrozumienie wpływu otyłości na płodność i jakość zarodków oraz poszukiwanie możliwości wsparcia rozwoju zarodka poprzez IGF1.
Już od września uczniowie klasy biologiczno-chemicznej I Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Mickiewicza w Olsztynie będą rozwijali swoją wiedzę pod okiem naukowców z Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie w ramach klasy patronackiej. We wtorek, 20 maja, dyrektorzy obu instytucji – prof. Monika M. Kaczmarek i Wojciech Boryszewski – podpisali porozumienie w tej sprawie.
To pierwsza klasa, której patronuje Instytut. W ramach współpracy uczniowie będą mogli brać udział w zajęciach dodatkowych, warsztatach, wykładach i spotkaniach z naukowcami. Instytut zaprosi młodzież do swoich laboratoriów, udostępni platformy edukacyjne i zorganizuje wizyty studyjne.
Jak mówiła dyrektor Instytutu prof. Monika M. Kaczmarek, naszym celem jest promocja nauki oraz inspirowanie młodzieży do poszukiwania i odkrywania własnych pasji. Chcemy zaszczepić w nich naukową ciekawość, która jest początkiem każdej podróży ku zrozumieniu świata. Pokazując kulisy naszej pracy, pragniemy zainspirować młodzież do zadawania pytań i szukania odpowiedzi – nawet tych najtrudniejszych. Być może wśród tych uczniów są przyszli naukowcy. A może po prostu świadomi, odpowiedzialni obywatele, którzy będą potrafili mądrze współpracować z naukowcami.
Z kolei dyrektor szkoły Wojciech Boryszewski podkreślił, że współpraca z Instytutem przyniesie wiele korzyści dla szkoły. Uczniowie klasy biologiczno-chemicznej będą mogli poszerzać wiedzę zdobytą w szkole poprzez udział w zajęciach praktycznych pod okiem ekspertów, w nowoczesnych i świetnie wyposażonych laboratoriach. Planowane działania będą ciekawym uzupełnieniem tradycyjnej nauki w szkole i pomogą uczniom lepiej opanować podstawę programową. Ponadto, uczniowie będą mogli od zaplecza poznać specyfikę pracy naukowca, co może okazać się przydatne w wyborze przyszłego zawodu.
Co istotne, naukowcy z Instytutu będą także wspierać nauczycieli w rozbudowywaniu programu nauczania biologii i chemii o aktualne zagadnienia badawcze i nowoczesne metody pracy.
Patronat ma na celu wspieranie uczniów w rozwijaniu ich zainteresowań i pogłębianiu wiedzy z zakresu nauk przyrodniczych, a także ułatwienie im wyboru przyszłej ścieżki edukacyjnej.
Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie jest wiodącą w Polsce jednostką naukową, posiadającą najwyższą kategorię naukową A+. Badania tu prowadzone koncentrują się wokół życia – żywności, rozrodu zwierząt i ludzi oraz zdrowia.
I Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza w Olsztynie jest renomowaną szkołą średnią – znaną z wysokiego poziomu nauczania, licznych sukcesów uczniów w olimpiadach przedmiotowych oraz bogatej tradycji edukacyjnej. W tym roku obchodzi jubileusz 80-lecia.
DYREKTOR i RADA NAUKOWA Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie mają zaszczyt zaprosić na publiczną obronę rozprawy doktorskiej na stopień doktora nauk rolniczych w dyscyplinie technologia żywności i żywienia:
Mgr inż. Wiesława Kaszubskiego
pt. „Badanie procesów degradacji i wchłaniania antocyjanów z nowo opracowanych modeli produktów spożywczych w kontekście ich właściwości prozdrowotnych”.
Obrona odbędzie się w dniu 2 czerwca 2025 r. o godz. 1000 w trybie stacjonarnym (sala SKANDA AB IRZiBŻ PAN, ul. Trylińskiego 18).
Promotor:
Prof. dr hab. Wiesław Wiczkowski – Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie,
Promotor pomocniczy:
Dr Małgorzata Starowicz – Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie,
Recenzenci:
Prof. dr hab. Magdalena Surma – Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie,
Dr hab. Krystyna Szymandera-Buszka, prof. UPP – Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu,
Dr hab. inż. Sylwester Czaplicki, prof. UWM – Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie.
Z recenzjami pracy doktorskiej można zapoznać się na stronie BIP Instytutu.
Ze względu na fakt, że rozprawa doktorska objęta jest tajemnicą prawnie chronioną, osoby zainteresowane uczestnictwem w obronie publicznej pracy doktorskiej proszone są o kontakt z sekretarzem Komisji doktorskiej Panią dr Lidią Markiewicz (l.markiewicz@pan.olsztyn.pl) w celu podpisania oświadczenia o zachowaniu poufności.
Przewodnicząca Rady Naukowej Prof. dr hab. Urszula Gawlik
Mózg to najbardziej złożony narząd ludzkiego ciała – odpowiada za podstawowe procesy życiowe i funkcje psychiczne. Jego nieprawidłowe działanie może znacząco obniżyć jakość życia i prowadzić do rozwoju wielu chorób.
Zapraszamy 22-23 maja na konferencję online, podczas której eksperci i naukowcy przedstawią najnowsze ustalenia dotyczące wpływu stylu życia i czynników środowiskowych na zdrowie oraz sprawność mózgu.
Poruszone zagadnienia dotyczyć będą m.in. wpływu aktywności fizycznej, snu, stresu, diety, używek, uwarunkowań genetycznych, zanieczyszczeń, a nawet mikrobioty jelitowej na funkcjonowanie mózgu. Omówione zostaną stany i zaburzenia neurologiczne oraz jednostki chorobowe, w tym depresja, zaburzenia pamięci, procesy związane ze starzeniem się mózgu, urazy mózgu, choroby autoimmunologiczne mózgu oraz zaburzenia odżywiania o podłożu psychicznym.
