Wyjątkowy jubileusz 70-lecia hodowli rezerwatowej konika polskiego w Popielnie za nami
Pierwszy wrześniowy weekend zgromadził w Popielnie prominentnych gości – przedstawicieli władz, nauki, hodowców, a także przyjaciół i sympatyków Stacji Badawczej w Popielnie, którzy wspólnie celebrowali jubileusz hodowli rezerwatowej konika polskiego. – Wierzę, że tak jak przez siedem dekad udawało się rozwijać hodowlę rezerwatową, tak i dziś, dzięki współpracy naukowców, władz, partnerów, mieszkańców regionu Popielno będzie dalej pełniło swoją wyjątkową rolę. Niech ten jubileusz będzie powodem do dumy, ale także inspiracją do dalszej pracy nas wszystkich – mówiła podczas oficjalnego otwarcia wydarzenia prof. Monika Kaczmarek, dyrektor Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN.
– To wydarzenie świadczy o bogatej historii polskiej nauki w dziedzinie ochrony przyrody i genetyki zwierząt. Nasza obecność tutaj podkreśla także znaczenie konika polskiego jako cennego elementu dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego Polski. Ta rocznica jest również dobrym przykładem tego, jak wielka jest siła nauki – mówił Marcin Kulasek, Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Hodowla rezerwatowa prowadzona przez Stację Badawczą Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN jest unikatowa w skali Europy, głównie ze względu na wyjątkowe warunki Popielna. To właśnie tu dziko żyjące konie mają do dyspozycji ponad 1600 hektarów lasu. Pokaźny teren wykorzystywany jest również do działań ekologicznych i ochrony bioróżnorodności.
– Naszą hodowlę prowadzimy w celu ochrony i wykorzystania potencjału rodzimej rasy zachowawczej koni, uznawanej za unikalny relikt przyrodniczo-hodowlany, świadczący o naszej polskiej kulturze materialnej i wkładzie, jaki wnieśliśmy do kultury hodowlanej i nauki świata – mówi dr n. wet. Mamadou Moussa Bah, kierownik Stacji Badawczej Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN.
Hodowlę i działalność Stacji Badawczej docenił obecny na uroczystości Prezes Polskiej Akademii Nauk – Konik polski to symbol uporu polskich hodowców, polskich przyrodników (…) To jest coś, co wyznacza nam kierunek, który w Polskiej Akademii Nauk był, jest i na pewno będzie obecny – próbę współtworzenia dobrego, znakomitego wręcz ośrodka naukowego z działalnością wykraczającą poza prostą misję Polskiej Akademii Nauk, którą jest tworzenie wiedzy naukowej. – mówił prof. Marek Konarzewski.
Stacja dokłada wszelkich starań, żeby dzielić się efektami swojej pracy nie tylko z profesjonalistami, naukowcami i hodowcami. Popularyzacja nauki jest aspektem, który Instytut i jego Stacja mocno akcentują podczas swoich wydarzeń.
– Konik polski to (…) symbol wytrwałości, wolności i związku człowieka z naturą; od 70 lat Popielno jest jego domem i miejscem, gdzie nauka spotyka się z tradycją. Przed nami przyszłość i kolejne wyzwania, związane z ochroną środowiska, zmianami klimatu, koniecznością coraz szerszego udostępniania wiedzy społeczeństwu, co dzisiaj i jutro też czynimy podczas tego spotkania – podkreślała prof. Kaczmarek, zapraszając przybyłych gości do odwiedzania popularnonaukowych stoisk, na których czekały m.in. pokazy przybliżające tematy ochrony bioróżnorodności, rolnictwa, żywności, leśnictwa, oraz inne, przygotowane przez partnerów atrakcje. Dzięki finansowanemu przez Europejską Wspólnotę Wiedzy i Innowacji w obszarze żywności EIT Food projektowi „FoodEducators”, nie zabrakło również prezentacji gotowych do użycia materiałów oraz działań kierowanych do środowisk szkolnych.
W programie jubileuszu hodowli rezerwatowej nie zabrakło elementów znanych z corocznej oceny wartości hodowlanej koników polskich systemu stajennego – odbyły się zaprzęgowe, wierzchowe i użytkowe próby dzielności, wpis młodych koni do księgi stajennej, a także czempionat źrebiąt pod matkami, który tradycyjnie przyciąga uwagę publiczności i hodowców, dając okazję do obserwacji młodych koni już na wczesnym etapie ich rozwoju.
Wydarzenie zostało objęte patronatem honorowym Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego Marcina Kulaska, Ministra Klimatu i Środowiska Paulinę Hennig-Kloska, Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Stefana Krajewskiego oraz Senacką Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Opiekę medialną nad wydarzeniem pełniły: TVP3 Olsztyn, Radio Olsztyn, Gazeta Olsztyńska.
Partnerzy wydarzenia: Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa Oddział Terenowy w Olsztynie, Skłodowscy Sp. z o.o., Warmińsko-Mazurski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Olsztynie, Mazurski Park Krajobrazowy, Nadleśnictwo Maskulińskie, Spółdzielnia Mleczarska „Mlekpol” – oddział ZPM Mrągowo, Print.gg, Koło Gospodyń Wiejskich w Łupkach, Koło Gospodyń Wiejskich w Jeżach, Koło Gospodyń Wiejskich „Wojnowiaki” w Wojnowie, Koło Gospodyń Wiejskich „Ładnopolanki” w Ładnym Polu, Koło Gospodyń Wiejskich „Babeczki” w Osiniaku-Piotrowie.
Więcej na stronach Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN oraz Kancelarii Polskiej Akademii Nauk, organizatorów wydarzenia: pan.olsztyn.pl, pan.pl.
Fot. Polska Akademia Nauk
MEDIA:
https://radioolsztyn.pl/popielno-swietuje-70-lecie-wyjatkowej-hodowli-konika-polskiego/01833795
https://turystyka.wp.pl/polski-cud-natury-zachwyca-naukowcow-z-calego-swiata-7196942291577760a
https://gazetaolsztynska.pl/1201443,Konik-Polski-Wolnosc-w-lesie.html
https://turystyka.wp.pl/polski-cud-natury-zachwyca-naukowcow-z-calego-swiata-7196942291577760a
https://olsztyn.tvp.pl/88740867/okragly-jubileusz-stacja-badawcza-pan-w-popielnie-swietuje
SEMINARIUM OL-PAN
Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie ma zaszczyt zaprosić na kolejne otwarte seminarium „OL-PAN”. Seminaria „OL-PAN” to spotkania naukowe poświęcone wymianie wiedzy i doświadczeń. Udział w nich biorą badacze z różnych dziecin nauk o życiu, którzy prezentują najnowsze odkrycia i inspirują do wspólnej dyskusji.
Gościem najbliższego wydarzenia będzie dr hab. Marta Wrzosek, prof. UW z Ogrodu Botanicznego, Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego, która wygłosi wykład pt. „Komunikacja grzybów”.
Główne zainteresowania badawcze profesor Wrzosek obejmują m.in. mykobiotę gleb górskich, interakcje grzybów uczestniczących w rozkładzie ściółki, relacje antagonistyczne i nieantagonistyczne grzybów z innymi organizmami, mykobiotę rudych mrówek leśnych i procesy zachodzące w ich mrowiskach oraz identyfikację procesów rozkładu nawłoci przez grzyby. Profesor Wrzosek jest członkiem Komitetu Biologii Organizmalnej oraz Komitetu Biologii Ewolucyjnej PAN. Posiada uprawnienia certyfikowanego mykologa budowlanego (PSMB) oraz klasyfikatora grzybów świeżych. Była również pierwszym prezesem Polskiego Towarzystwa Mykologicznego.
Więcej informacji o prelegentce można znaleźć TUTAJ.
Seminarium odbędzie się 5 września (piątek) o godzinie 9:00 na platformie ZOOM.
Udział w wydarzeniu jest otwarty i bezpłatny.
Identyfikator spotkania: 930 9377 4961
Kod dostępu: 872491
Język wykładu: Polski
Serdecznie zapraszamy!
Startuje „Kompas Naukowca” – projekt edukacyjny dla uczniów z Warmii i Mazur
Warsztaty w laboratoriach, eksperymenty w szkołach, spotkania z naukowcami czy konkurs młodych badaczy – to tylko niektóre z atrakcji czekających na uczestników projektu Kompas Naukowca. Skorzysta z niego ponad 1300 uczniów z Warmii i Mazur. Projekt jest realizowany ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej. Liderem przedsięwzięcia jest Stowarzyszenie Edukacyjno-Oświatowe „Erudycja”, a Instytut partnerem strategicznym.
Z zaplanowanych działań skorzystają uczniowie szkół podstawowych i średnich, ale również najmłodsi – w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.
Głównym zadaniem jest wspieranie edukacji poprzez nowoczesne technologie i innowacyjne metody nauczania. Upowszechnianie nauki, zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży, podkreślenie znaczenia nauk ścisłych (nauki przyrodnicze, inżynieria, technologia, matematyka), a także popularyzacja osiągnięć polskiej nauki i naukowców.
Uczniowie skorzystają z bogatej oferty edukacyjnej.
– Planujemy spotkania naukowców w szkołach. Opowiedzą oni o swojej drodze zawodowej, prowadzonych badaniach, przybliżą jak fascynujące może być życie badacza – mówi Iwona Kieda, liderka Sekcji Komunikacji i Współpracy Międzynarodowej. – W naszych specjalistycznych laboratoriach uczniowie będą mieli okazję uczestniczyć w angażujących warsztatach. Pokażemy im, że nauka to fascynująca dziedzina, w której zmysły, precyzja i ciekawość odgrywają kluczową rolę. Będą też wyjazdowe warsztaty w szkołach czy dni kariery w Stacji Badawczej w Popielnie – dodaje.
Tematyka warsztatów i spotkań dotyczyć będzie zagadnień zdrowego odżywiania, bezpieczeństwa żywności, innowacji technologicznych i świadomych wyborów konsumenckich. Warsztaty będą okazją do promowania kariery badawczej w obszarze technologii żywności i żywienia.
Liderem projektu jest Stowarzyszenie Edukacyjno-Oświatowe „Erudycja” z Olsztyna, które realizuje projekty związane z upowszechnianiem edukacji, ochrony zdrowia i profilaktyki od ponad dwudziestu lat.
– Wsparcie edukacyjne skierowane do najmłodszych i młodzieży to według nas najlepsza inwestycja. Zaproszenie dzieci do zaskakującego świata nauki i zapoznanie ze ścieżkami kariery badawczej ma potencjał, aby znacząco wpłynąć na ich przyszłość – mówi Elżbieta Bartołd, prezeska stowarzyszenia Erudycja. – Taki wczesny impuls może nie tylko rozbudzić ciekawość i motywację do zdobywania wiedzy, ale także pomóc młodym ludziom lepiej zrozumieć, jak wiele jest możliwości, aby realizować swoje pasje i osiągać sukcesy w dorosłym życiu – dodaje.
– Bardzo cieszy nas współpraca z Instytutem. To wielka przyjemność móc współdziałać z tak renomowaną instytucją, która od lat prowadzi pionierskie badania mające realny wpływ na rozwój nauki i poprawy jakości życia. Czeka nas wiele satysfakcjonującej pracy – przekonuje.
Projekt Kompas Naukowca jest dofinansowany z Budżetu Państwa.
Realizacja projektu potrwa do końca grudnia 2025 roku.
Więcej o projekcie przeczytasz TUTAJ.
Spotkaj naukowców Instytutu na targach rolniczych agroWARMA2025
Poznawanie żywności za pomocą zmysłów i fascynująca praca naukowca zajmującego się analizą sensoryczną żywności z projektem EIT Food „FoodEducators”, nowoczesne technologie wspierające hodowców i rolników w ramach projektu EIT Food „Grow”, hodowla ras zachowawczych i ochrona bioróżnorodności – naukowcy i eksperci naszego Instytutu oraz Stacji Badawczej w Popielnie zapraszają do strefy rozwoju targów rolniczych w Gryźlinach, gdzie w najbliższą sobotę będą dzielić się wiedzą i inspirować do nauki!
1. Wąchaj, dotykaj, rozpoznawaj! | Analiza sensoryczna żywności z FoodEducators
Czy zastanawialiście się kiedyś, jaką rolę pełnią zmysły podczas jedzenia? Dlaczego zapachy jednych potraw są dla nas szczególnie atrakcyjne, podczas gdy inne niekoniecznie spotkają się z naszym uznaniem? Jak możemy ocenić żywność za pomocą zmysłów: wzroku, słuchu, dotyku, smaku, węchu?
Podczas warsztatów zaprezentujemy uczestnikom kulisy fascynującej pracy naukowca zajmującego się analizą sensoryczną żywności. Tym razem szczególny nacisk położymy na dwa zmysły: węchu i dotyku. Zaprosimy odbiorców do wybrania się z nami w fascynujący świat doznań sensorycznych płynących z żywności i podjęcie wyzwania w rozpoznawaniu zapachów i tekstur.
Pokażemy, jak ważną rolę w żywności odgrywa zapach. W końcu nie tylko zachęca nas do delektowania się pyszną potrawą czy produktem, czasem ostrzega nas również przed zepsutą żywnością, która mogłaby nam zaszkodzić! Naukowcy zaprezentują uczestnikom naturalne zapachy w formie świeżej i suszonej: owoców, warzyw, ziół oraz przypraw. Pokażą również odpowiadające im zapachy sztuczne, tzw. wzorce zapachów, wykorzystywane w laboratorium sensorycznym.
Poznamy też dotyk, najmniej doceniany ze zmysłów, a przecież to dzięki niemu możemy poznać nie tylko teksturę, ale i temperaturę dania. W przypadku żywności ma to ogromne znaczenie, bo kto z nas zjadłby chętnie zimną zupę ogórkową? Naukowcy zaprezentują uczestnikom różne tekstury i opowiedzą o tym, jak możemy opisywać żywność za pomocą dotyku. Warsztaty odbędą się w ramach projektu EIT Food „FoodEducators” , który oferuje bezpłatne materiały edukacyjne przybliżające uczniom szkół podstawowych i średnich zjawiska systemu żywnościowego. Odwiedź nasze stoisko, poznaj nasz program, podejmij wyzwanie! Zaufamy tylko naszym dłoniom i nosom, bez podglądania!
2. Zahibernowane komórki, czyli jak nauka może wesprzeć hodowców bydła | EIT Food Grow
Warsztaty przygotowane w ramach projektu EIT Food GROW będą miały charakter interaktywnych zajęć, podczas których naukowcy krok po kroku pokażą uczestnikom, jak nowoczesne technologie wspierają hodowlę bydła i w jaki sposób przyczyniają się do budowania bardziej zrównoważonego systemu żywnościowego.
Najpierw uczestnicy będą mogli zobaczyć pod mikroskopem gamety, czyli komórki rozrodcze zwierząt, a następnie przyjrzeć się procesowi ich przechowywania w ciekłym azocie i późniejszego rozmrażania. Eksperci szczegółowo wyjaśnią, jak ocenia się jakość męskich komórek rozrodczych po rozmrożeniu i dlaczego ma to znaczenie dla skuteczności rozrodu. Kolejnym etapem będzie pokaz procedur związanych z pozaustrojową hodowlą zarodków – od pobierania i przygotowania komórek jajowych, przez zapłodnienie in vitro, aż po rozwój zarodków w warunkach laboratoryjnych.
Dzięki udziałowi w warsztatach uczestnicy zrozumieją, jak biotechnologia wspiera nowoczesną hodowlę – pozwalając na lepsze wykorzystanie potencjału genetycznego zwierząt, ograniczenie strat hodowlanych i poprawę efektywności produkcji. Zobaczą też, że technologie te mają bezpośredni wpływ na kształtowanie odpornego systemu żywnościowego, w którym liczy się zarówno dobrostan zwierząt, jak i bezpieczeństwo żywnościowe ludzi.
Warsztaty będą miały formę otwartego dialogu – każdy uczestnik będzie mógł zadawać pytania, dzielić się swoimi doświadczeniami i szukać praktycznych rozwiązań razem z ekspertami. Dzięki temu wiedza teoretyczna zostanie powiązana z realnymi potrzebami rolników i hodowców.
3. Hodowla ras zachowawczych i ochrona bioróżnorodności | Stacja Badawcza w Popielnie
Poznaj stację badawczą Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN! To właśnie tutaj, w samym sercu Puszczy Piskiej, nasza stacja prowadzi działania ukierunkowane na ochronę bioróżnorodności, w tym hodowlę ras zachowawczych, a także edukację i turystykę.
Na stoisku zaprezentujemy obszary działania stacji. Uczestnicy dowiedzą się, jak tworzenie obszarów chronionych, ochrona siedlisk czy zapobieganie rozprzestrzenianiu się gatunków inwazyjnych wspierają różnorodność biologiczną, o której ostatnio sporo się słyszy. Na przykładzie krowy rasy Polska Czerwona eksperci stacji wyjaśnią, czym jest hodowla rasy zachowawczej i czemu służy zachowanie unikalnych cech zwierząt gospodarskich, takich jak odporność czy długowieczność. Sięgniemy również po rys historyczny stacji, w tym prowadzoną w przeszłości hodowlę bobra europejskiego. Poznamy również zwierzęta dziko żyjące w lesie, a w przypadku naszej stacji badawczej to nie tylko sarny czy jelenie, ale także… konie! Gości, którzy nie odwiedzili jeszcze Popielna, zachęcimy do wizyty, opowiadając o naszych zagrodach pokazowych, w których można zobaczyć muła, owcę wrzosówkę czy żubronia.
KONIK POLSKI: WOLNOŚĆ W LESIE – Obchody 70-lecia hodowli rezerwatowej w Popielnie
Charakterystyczna myszata maść, krępa budowa, niski wzrost, a przy tym niesamowity spryt i wytrzymałość – konik polski, którego historia związana jest z dzikim tarpanem, to prawdziwy cud natury. W Popielnie, w samym sercu Mazur, już od 70 lat Stacja Badawcza Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie prowadzi jego hodowlę rezerwatową. Z tej okazji 5–6 września br. odbędą się w Popielnie jubileuszowe obchody. Wydarzenie jest otwarte dla wszystkich, którzy chcą poznać bliżej konika polskiego i unikalną historię jego hodowli.
– 70-lecie hodowli konika polskiego w warunkach maksymalnie zbliżonych do naturalnych to święto hodowców, leśników, naukowców i wszystkich miłośników przyrody – podkreśla dr Mamadou Moussa Bah, kierownik stacji.
Za jubileuszowymi obchodami stoi Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN wraz ze Stacją Badawczą w Popielnie oraz Kancelarią Polskiej Akademii Nauk.
– Wydarzenie zyskało wyjątkową rangę również dzięki objęciu go patronatem honorowym przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego Marcina Kulaska, Ministra Klimatu i Środowiska Paulinę Hennig-Kloska, Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Stefana Krajewskiego oraz Senacką Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi. To wyraźny sygnał, że troska o tę rodzimą rasę to nie tylko kwestia nauki i hodowli, ale również sprawa kultury, tożsamości narodowej i odpowiedzialności za przyrodę – dodaje dr Bah.
HISTORIA KONIKA POLSKIEGO
Historia konika polskiego w Popielnie ma swoje korzenie w pionierskich badaniach profesora Tadeusza Vetulaniego, który w 1936 r., chcąc udowodnić leśne pochodzenie rasy, założył pierwszy rezerwat hodowlany w Puszczy Białowieskiej. Eksperyment przerwała II wojna światowa, a po śmierci Profesora, by nie zaprzepaścić jego dorobku, podjęto decyzję o kontynuacji hodowli rezerwatowej. Dzięki staraniom profesora Witolda Pruskiego, w 1955 r. stadnina w Popielnie została przejęta przez Polską Akademię Nauk, stając się naukową placówką PAN. W tym samym roku na leśny obszar półwyspu wpuszczono pierwsze stado – ogiera Gordija i osiem klaczy przywiezionych z Białowieży, które dały początek trwającej do dziś hodowli. Rezerwat stopniowo powiększano, zapewniając konikom optymalne, zbliżone do naturalnych warunki bytowania. Przez ponad 70 lat populacja się rozwijała, a Popielno ugruntowało swoją pierwszoplanową, niekwestionowaną pozycję najważniejszego ośrodka, który nie tylko ocalił rodzimą rasę, ale stał się genetyczną rezerwą i źródłem materiału hodowlanego dla całej Polski.
70 LAT HODOWLI REZERWATOWEJ
Hodowla rezerwatowa prowadzona przez Stację Badawczą Instytutu PAN w Olsztynie jest unikatowa w skali Europy, głównie ze względu na wyjątkowe warunki Popielna. To właśnie tu dziko żyjące konie mają do dyspozycji ponad 1600 hektarów lasu. Pokaźny teren wykorzystywany jest również do działań ekologicznych i ochrony bioróżnorodności.
– Naszą hodowlę prowadzimy w celu ochrony i wykorzystania potencjału rodzimej rasy zachowawczej koni, uznawanej za unikalny relikt przyrodniczo-hodowlany, świadczący o naszej polskiej kulturze materialnej i wkładzie, jaki wnieśliśmy do kultury hodowlanej i nauki świata – mówi dr Mamadou Bah.
Stacja dokłada wszelkich starań, żeby dzielić się efektami swojej pracy nie tylko z profesjonalistami – hodowcami i naukowcami – ale też ze środowiskami szkolnymi czy turystami, którzy Popielno odwiedzają szczególnie chętnie latem.
WYDARZENIE NIE TYLKO DLA HODOWCÓW
Tegoroczne obchody zaplanowano na dwa dni, a oprócz części hodowlanej, goście będą mogli wziąć udział w licznych pokazach popularnonaukowych, które przybliżą im tematy m.in. ochrony bioróżnorodności, rolnictwa, żywności czy leśnictwa.
Wydarzenie rozpocznie się 5 września od polowej wierzchowej i zaprzęgowej próby użytkowości dla koników polskich. Od rana goście będą mogli skorzystać z regionalnej biesiady śniadaniowej „Smaki Popielna”, której rolę gospodarza będą pełnić regionalne Koła Gospodyń Wiejskich. Z myślą o rodzinach i osobach, które chciałyby lepiej poznać nie tylko profil działalności organizatorów: Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN, Stacji Badawczej, Polskiej Akademii Nauk, ale i wszystkie zaprzyjaźnione organizacje partnerskie, stworzono strefę informacyjną i popularnonaukową, gdzie – szczególnie na najmłodszych uczestników wydarzenia – będą czekały ciekawe eksperymenty, pokazy, konkursy i inne angażujące aktywności. Popołudnie zarezerwowano na wpis młodych ogierów i klaczy do księgi stadnej koni rasy konik polskich.
Drugiego dnia, 6 września, wydarzenie rozpocznie się od czempionatu źrebiąt pod matkami. To jedna z ulubionych części programu – obserwowanie młodych koników, które często już na tym etapie potrafią zaprezentować swój wyjątkowy charakter. Poza częścią śniadaniową oraz popularnonaukową, pojawią się również wykłady i prelekcje, z których będzie można poznać kluczowe informacje dla prowadzonych w Polsce hodowli konika polskiego.
NAUKA W PRZYJAZNYM WYDANIU
– Eksperci Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN, Polskiej Akademii Nauk, Mazurskiego Parku Krajobrazowego, Lasów Państwowych, Warmińsko-Mazurskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego, Krajowego Wsparcia Rolnictwa i innych Partnerów wydarzenia, dołożą wszelkich starań, żeby zaangażować najmłodszych gości wydarzenia. Cieszymy się, że 70-lecie hodowli rezerwatowej konika polskiego w Popielnie będzie też okazją do nauki o różnorodności biologicznej, florze i faunie naszego regionu, a także zaprezentowania się zaprzyjaźnionych ze stacją organizacji – podsumowuje dr Mamadou Bah.
W PIGUŁCE
KONIK POLSKI: WOLNOŚĆ W LESIE – 70-lecie hodowli rezerwatowej koników polskich w Popielnie
5–6 września 2025, Popielno 25
Organizatorzy: Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie, Stacja Badawcza w Popielnie, Polska Akademia Nauk
Patroni honorowi: Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Minister Klimatu i Środowiska, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Senat – Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Partnerzy wydarzenia: Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa Oddział Terenowy w Olsztynie, Skłodowscy Sp. z o.o., Warmińsko-Mazurski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Olsztynie, Mazurski Park Krajobrazowy, Nadleśnictwo Maskulińskie, Spółdzielnia Mleczarska „Mlekpol” – oddział ZPM Mrągowo, Print.gg, Koło Gospodyń Wiejskich w Łupkach, Koło Gospodyń Wiejskich w Jeżach, Koło Gospodyń Wiejskich „Wojnowiaki” w Wojnowie, Koło Gospodyń Wiejskich „Ładnopolanki” w Ładnym Polu, Koło Gospodyń Wiejskich „Babeczki” w Osiniaku-Piotrowie
Patronat i opieka medialna: TVP3 Olsztyn, Radio Olsztyn
PROGRAM
5 września 2025 (piątek)
9:00–13:00 Polowa wierzchowa i zaprzęgowa próba użytkowości dla koników polskich
10:00–13:00 Regionalna biesiada śniadaniowa „Smaki Popielna”
10:00–17:00 Strefa Partnerów i pokazów popularnonaukowych
12:00–13:00 Wpis młodych ogierów i klaczy do księgi stadnej koni rasy konik polski
13:00–13:30 Powitanie gości i wystąpienia honorowe
13:30–15:00 Obiad w plenerze
6 września 2025 (sobota)
9:00–12:00 Czempionat źrebiąt rasy konik polski pod matkami
10:00–13:00 Regionalna biesiada śniadaniowa „Smaki Popielna”
10:00–15:00 Strefa Partnerów i pokazów popularnonaukowych
12:00–13:00 Wykłady (Stacja Badawcza Popielno, Nadleśnictwo Borki, Biebrzański Park Narodowy)
13:30–15:00 Obiad w plenerze
Naukowcy Instytutu wśród nowo wybranych członków rzeczywistych PAN
Prof. Jan Kotwica i prof. Mariusz Piskuła, wieloletni naukowcy naszego Instytutu zyskali status członków rzeczywistych Polskiej Akademii Nauk. Do grona najwybitniejszych naukowców, których dorobek i autorytet zostały docenione w sposób szczególny dołączyło 30 spośród dotychczasowych członków korespondentów PAN. Awans do grona członków rzeczywistych potwierdza najwyższe standardy jakości naukowej.
Prof. dr hab. Jan Kotwica, profesor emerytowany
Profesor nauk weterynaryjnych, członek korespondent PAN od 2010 r. Wieloletni pracownik Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN, w którym kierował Zakładem Fizjologii i Toksykologii Rozrodu, przewodniczył Radzie Naukowej Instytutu, a także pełnił funkcję zastępcy dyrektora ds. naukowych. Działalność naukowa Profesora obejmowała fizjologię zwierząt i regulację procesów rozrodu zwierząt gospodarskich oraz badania wpływu skażeń środowiskowych na procesy rozrodu.
Prof. dr hab. Mariusz K. Piskuła, Zespół Chemii i Biodynamiki Żywności
Profesor nauk rolniczych, członek korespondent PAN od 2013 r. Wieloletni dyrektor Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN. W 2025 r. został powołany do Komitetu Polityki Naukowej, organu doradczego Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, zajmującego się kształtowaniem polityki naukowej państwa. Specjalizuje się w zagadnieniach z zakresu biochemii oraz chemii i technologii żywności.
Gratulujemy!
Komunikaty PAN:
Prestiżowe grono korporantów PAN powiększa się o nowych członków
Informacja o wynikach wyborów członków krajowych Polskiej Akademii Nauk
Dr hab. inż. Radosław Kowalski ze wsparciem Europejskiej Agencji Wykonawczej CINEA
Lider Zespołu Biotechnologii Rozrodu Organizmów Wodnych otrzymał wsparcie techniczne przy opracowywanym projekcie naukowym. W ramach prestiżowego programu naukowiec może liczyć na analizę i udoskonalenie projektu jeszcze przed jego złożeniem. W lipcu br. dr hab. inż. Radosław Kowalski gościł w Instytucie ekspertów, których wsparcie przełoży się na wzmocnienie działań przyczyniających się do realizacji celu ogłoszonej przez Unię Europejską Misji Oceany i wody.
Pomoc techniczna oferowana przez Europejską Agencję Wykonawczą ds. Klimatu, Środowiska i Infrastruktury (CINEA) w ramach naboru Cycle 2 – Technical Assistance to support communities of actors to achieve the EU Mission: Restore our Ocean and Waters objectives ma na celu wsparcie wybranych wnioskodawców w opracowywaniu, ułatwianiu i wzmacnianiu działań przyczyniających się do realizacji jednego lub kilku celów Misji Oceany i wody UE. Program obejmuje pomoc techniczną oraz studia wykonalności.
„Pomoc techniczna to ekskluzywny, ukierunkowany na skutki program coachingowy dla wybranych sygnatariuszy Karty Misji Oceany i wody UE, który obejmuje wsparcie ekspertów w celu analizy i ulepszenia każdego projektu. Pomoc techniczna będzie dostosowana do stopnia zaawansowania i celów każdego projektu oraz będzie wspierać osiągnięcie wybranych celów Misji.” – czytamy na stronie naboru.
W ramach otrzymanego wsparcia w lipcu br. dr hab. inż. Radosław Kowalski gościł w siedzibie Instytutu ekspertów: Tima Huntingtona (Poseidon), specjalistę zrównoważonej akwakultury, oraz Małgorzatę Smolak (Technopolis), prawniczkę specjalizującą się w prawie ochrony środowiska i prawie energetycznym. Podsumowaniem dotychczasowego wsparcia prac związanych z opracowaniem ukierunkowanego na ochronę ekosystemu wodnego projektu będzie przygotowanie studium wykonalności.
„Studia wykonalności zawierają ocenę ogólnej wykonalności projektów, definiując ryzyko, szanse i prawdopodobieństwo sukcesu oraz analizując, czy planowane projekty są prawnie, technicznie, finansowo, ekonomicznie, operacyjnie, środowiskowo i komercyjnie uzasadnione i wykonalne. Badania powinny również zawierać zalecenia dotyczące sposobów poprawy wykonalności wybranych działań.” – czytamy w dokumencie określającym wsparcie w ramach Misji UE „Odbudowa naszych oceanów i wód do roku 2030”.
W ODPOWIEDZI NA DEGRADACJĘ EKOSYSTEMÓW WODNYCH
Ewaluowany projekt koncentruje się na ochronie i monitorowaniu bioróżnorodności ryb łososiowatych w Europie Środkowo-Wschodniej – od dorzeczy Bałtyku po Adriatyk – ze szczególnym uwzględnieniem zagrożonego gatunku głowacicy (Hucho hucho). Gatunek ten, podobnie jak inne ryby łososiowate (np. łosoś atlantycki, troć wędrowna czy pstrąg potokowy), silnie reaguje na skutki zmian klimatu i degradację siedlisk, co prowadzi do jego wycofywania się z naturalnych środowisk rzecznych.
Projekt zakłada międzynarodową współpracę pomiędzy ośrodkami badawczymi, instytucjami zarządzającymi wodami, organizacjami pozarządowymi oraz przedstawicielami społeczności lokalnych
z różnych krajów regionu.
Planowane działania obejmują:
- opracowanie i wdrożenie nowych metod monitoringu obecności i kondycji populacji ryb łososiowatych, m.in. z wykorzystaniem analiz eDNA;
- rozwój transgranicznych mechanizmów ochrony i renaturyzacji siedlisk rzecznych;
- inicjowanie programów aktywnych działań ochronnych, takich jak restytucja zagrożonych populacji, tworzenie „żywych banków genów”, czy usprawnienie praktyk zarządzania zlewniami;
- stworzenie platformy wymiany wiedzy i dobrych praktyk, która umożliwi skuteczniejszą koordynację działań w skali ponadnarodowej.
Celem projektu jest nie tylko przeciwdziałanie spadkowi różnorodności biologicznej, ale też przyczynienie się do odbudowy funkcjonalnych, odpornych na zmiany klimatu ekosystemów rzecznych, zgodnie z założeniami unijnej strategii ochrony bioróżnorodności i Europejskiego Zielonego Ładu.
