Dyrektor Instytutu informuje, że konkurs na stanowisko adiunkta w Zespole Biologii Molekularnej Rozrodu został rozstrzygnięty i wybrany został Pan dr Grzegorz Kopij.
PL

Naukowcy Instytutu wśród nowo wybranych członków rzeczywistych PAN
Prof. Jan Kotwica i prof. Mariusz Piskuła, wieloletni naukowcy naszego Instytutu zyskali status członków rzeczywistych Polskiej Akademii Nauk. Do grona najwybitniejszych naukowców, których dorobek i autorytet zostały docenione w sposób szczególny dołączyło 30 spośród dotychczasowych członków korespondentów PAN. Awans do grona członków rzeczywistych potwierdza najwyższe standardy jakości naukowej.
Prof. dr hab. Jan Kotwica, profesor emerytowany

Profesor nauk weterynaryjnych, członek korespondent PAN od 2010 r. Wieloletni pracownik Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN, w którym kierował Zakładem Fizjologii i Toksykologii Rozrodu, przewodniczył Radzie Naukowej Instytutu, a także pełnił funkcję zastępcy dyrektora ds. naukowych. Działalność naukowa Profesora obejmowała fizjologię zwierząt i regulację procesów rozrodu zwierząt gospodarskich oraz badania wpływu skażeń środowiskowych na procesy rozrodu.
Prof. dr hab. Mariusz K. Piskuła, Zespół Chemii i Biodynamiki Żywności

Profesor nauk rolniczych, członek korespondent PAN od 2013 r. Wieloletni dyrektor Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN. W 2025 r. został powołany do Komitetu Polityki Naukowej, organu doradczego Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, zajmującego się kształtowaniem polityki naukowej państwa. Specjalizuje się w zagadnieniach z zakresu biochemii oraz chemii i technologii żywności.
Gratulujemy!
Komunikaty PAN:
Prestiżowe grono korporantów PAN powiększa się o nowych członków
Informacja o wynikach wyborów członków krajowych Polskiej Akademii Nauk
Dr hab. inż. Radosław Kowalski ze wsparciem Europejskiej Agencji Wykonawczej CINEA

Lider Zespołu Biotechnologii Rozrodu Organizmów Wodnych otrzymał wsparcie techniczne przy opracowywanym projekcie naukowym. W ramach prestiżowego programu naukowiec może liczyć na analizę i udoskonalenie projektu jeszcze przed jego złożeniem. W lipcu br. dr hab. inż. Radosław Kowalski gościł w Instytucie ekspertów, których wsparcie przełoży się na wzmocnienie działań przyczyniających się do realizacji celu ogłoszonej przez Unię Europejską Misji Oceany i wody.
Pomoc techniczna oferowana przez Europejską Agencję Wykonawczą ds. Klimatu, Środowiska i Infrastruktury (CINEA) w ramach naboru Cycle 2 – Technical Assistance to support communities of actors to achieve the EU Mission: Restore our Ocean and Waters objectives ma na celu wsparcie wybranych wnioskodawców w opracowywaniu, ułatwianiu i wzmacnianiu działań przyczyniających się do realizacji jednego lub kilku celów Misji Oceany i wody UE. Program obejmuje pomoc techniczną oraz studia wykonalności.
„Pomoc techniczna to ekskluzywny, ukierunkowany na skutki program coachingowy dla wybranych sygnatariuszy Karty Misji Oceany i wody UE, który obejmuje wsparcie ekspertów w celu analizy i ulepszenia każdego projektu. Pomoc techniczna będzie dostosowana do stopnia zaawansowania i celów każdego projektu oraz będzie wspierać osiągnięcie wybranych celów Misji.” – czytamy na stronie naboru.
W ramach otrzymanego wsparcia w lipcu br. dr hab. inż. Radosław Kowalski gościł w siedzibie Instytutu ekspertów: Tima Huntingtona (Poseidon), specjalistę zrównoważonej akwakultury, oraz Małgorzatę Smolak (Technopolis), prawniczkę specjalizującą się w prawie ochrony środowiska i prawie energetycznym. Podsumowaniem dotychczasowego wsparcia prac związanych z opracowaniem ukierunkowanego na ochronę ekosystemu wodnego projektu będzie przygotowanie studium wykonalności.
„Studia wykonalności zawierają ocenę ogólnej wykonalności projektów, definiując ryzyko, szanse i prawdopodobieństwo sukcesu oraz analizując, czy planowane projekty są prawnie, technicznie, finansowo, ekonomicznie, operacyjnie, środowiskowo i komercyjnie uzasadnione i wykonalne. Badania powinny również zawierać zalecenia dotyczące sposobów poprawy wykonalności wybranych działań.” – czytamy w dokumencie określającym wsparcie w ramach Misji UE „Odbudowa naszych oceanów i wód do roku 2030”.
W ODPOWIEDZI NA DEGRADACJĘ EKOSYSTEMÓW WODNYCH
Ewaluowany projekt koncentruje się na ochronie i monitorowaniu bioróżnorodności ryb łososiowatych w Europie Środkowo-Wschodniej – od dorzeczy Bałtyku po Adriatyk – ze szczególnym uwzględnieniem zagrożonego gatunku głowacicy (Hucho hucho). Gatunek ten, podobnie jak inne ryby łososiowate (np. łosoś atlantycki, troć wędrowna czy pstrąg potokowy), silnie reaguje na skutki zmian klimatu i degradację siedlisk, co prowadzi do jego wycofywania się z naturalnych środowisk rzecznych.
Projekt zakłada międzynarodową współpracę pomiędzy ośrodkami badawczymi, instytucjami zarządzającymi wodami, organizacjami pozarządowymi oraz przedstawicielami społeczności lokalnych
z różnych krajów regionu.
Planowane działania obejmują:
- opracowanie i wdrożenie nowych metod monitoringu obecności i kondycji populacji ryb łososiowatych, m.in. z wykorzystaniem analiz eDNA;
- rozwój transgranicznych mechanizmów ochrony i renaturyzacji siedlisk rzecznych;
- inicjowanie programów aktywnych działań ochronnych, takich jak restytucja zagrożonych populacji, tworzenie „żywych banków genów”, czy usprawnienie praktyk zarządzania zlewniami;
- stworzenie platformy wymiany wiedzy i dobrych praktyk, która umożliwi skuteczniejszą koordynację działań w skali ponadnarodowej.
Celem projektu jest nie tylko przeciwdziałanie spadkowi różnorodności biologicznej, ale też przyczynienie się do odbudowy funkcjonalnych, odpornych na zmiany klimatu ekosystemów rzecznych, zgodnie z założeniami unijnej strategii ochrony bioróżnorodności i Europejskiego Zielonego Ładu.
Wyniki rekrutacji do Interdyscyplinarnej Szkoły Doktorskiej Nauk Rolniczych 2025
W dniach 08-16.07.2027 odbyły się rozmowy kwalifikacyjne z kandydatami ubiegającymi się o przyjęcie do Interdyscyplinarnej Szkoły Doktorskiej Nauk Rolniczych.
Na I rok 2025/2026 Interdyscyplinarnej Szkoły Doktorskiej Nauk Rolniczych zakwalifikowali się:
Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie:
- Agnieszka Bachmura;
- Piotr Lekowski;
- Sandra Brygida Mirończuk.
Instytut Agrofizyki im. Bohdana Dobrzańskiego PAN w Lublinie:
- Agnieszka Lenga.
Konkurs na stanowisko Specjalisty/Starszego Specjalisty w Zespole Badawczym
Konkurs na stanowisko:
Specjalista / Starszy Specjalista w Zespole Badawczym pt. „Spersonalizowana diagnostyka śródbłonka naczyniowego w terapii onkologicznej; w kierunku nowoczesnej waskulo-onkologii” (akronim: ADEVASCO) finansowanym ze środków Funduszu Polskiej Nauki.
Miejsce pracy:
Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności Polskiej Akademii Nauk w Olsztynie,
ul. Trylińskiego 18,
Zespół Bioelektroanalityki.
Zakres zadań:
prowadzenie badań związanych z opracowywaniem elektrochemicznego aptaczujnika do wykrywania biomarkerów dysfunkcji śródbłonka naczyniowego wywołanego przez leczenie przeciwnowotworowe.
Rola w Zespole Badawczym:
Zatrudniony/a na stanowisku będzie pełnił rolę Technical support/PhD Student opisaną we wniosku projektowym. Rolą Zatrudnionego/ej będzie odpowiedzialność za określone etapy prac badawczych, koordynację określonych eksperymentów i wspieranie metodologii.
Wymagania wobec kwalifikacji i doświadczenia kandydata:
- tytuł zawodowy magistra w dyscyplinie nauki chemiczne,
- wiedza w zakresie chemii biomolekularnej,
- umiejętność posługiwania się metodami elektrochemicznymi,
- dobra znajomość języka angielskiego w mowie i piśmie,
- umiejętność przygotowywania raportów i prezentacji wyników prac naukowych,
- motywacja do pracy naukowej,
- komunikatywność i bardzo dobra organizacja pracy,
- umiejętność pracy samodzielnej jak i w zespole.
Rodzaj umowy, okres, wymiar zaangażowania, warunki finansowe:
- Umowa o pracę, pełen etat,
- Zatrudnienie na 52 miesięcy,
- Wynagrodzenie 9 000 PLN – 10 500 PLN brutto,
- Data otwarcia stanowiska: sierpień 2025 roku.
Warunki pracy:
- możliwość podjęcia kształcenia w Interdyscyplinarnej Szkole Doktorskiej,
- praca w dni robocze, z możliwością pracy zadaniowej w przypadku realizacji specyficznych doświadczeń, również na Wydziale Chemii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie,
- Kandydat (Kandydatka) będzie zobligowany(-a) do przestrzegania zasad zakazu konkurencji zgodnie z wytycznymi programu WIB.
Wymagane dokumenty:
- kopia dyplomu ukończenia studiów wyższych,
- CV,
- list motywacyjny,
- referencje (jeśli kandydat posiada).
Sposób aplikacji:
- Zgłoszenia na konkurs należy przesłać na adres email: i.grabowska@pan.olsztyn.pl,
- Termin składania dokumentów: 06.08.2025 r.,
- Orientacyjny termin rozstrzygnięcia rekrutacji: 08.08.2025 r.
Po dokonaniu wstępnej analizy nadesłanych zgłoszeń, skontaktujemy się z wybranymi Kandydatami celem przeprowadzenia dalszych etapów procesu rekrutacji.
Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie przestrzega zapisów Europejskiej Karty Naukowca i Kodeksu Postępowania przy rekrutacji pracowników naukowych (OTMR).
Każda osoba, która poczuje się pokrzywdzona ze względu na sposób prowadzenia rekrutacji i selekcji konkursowej, powinna w pierwszej kolejności złożyć skargę na piśmie do Kierownika działu kadrowo-płacowego, w terminie 2 tygodni od ogłoszenia zakończenia procesu rekrutacji. Adres e-mail: j.papurzynska@pan.olsztyn.pl.
Skarga powinna określać nazwę stanowiska, na które przeprowadzony został konkurs, a także dokładny opis etapu procesu rekrutacji, w stosunku do której przedstawiane są uwagi. Skarżący powinien w jasny sposób przedłożyć swoje stanowisko i uzasadnić je.
W CV prosimy o umieszczenie klauzuli zgody na przetwarzanie przez nas danych osobowych w procesie rekrutacji:
„Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych zawartych w dokumentach aplikacyjnych przez Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie z siedzibą 10-683 Olsztyn ul. Trylińskiego 18, w celu realizacji procesu rekrutacji wraz z publikacją na stronie internetowej Instytutu pełnych wyników konkursu.”
Klauzula informacyjna:
- Administratorem danych osobowych przetwarzanych w ramach procesu rekrutacji jest Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie z siedzibą 10-683 Olsztyn ul. Trylińskiego 18, tel. 89 500 32 00,
e-mail: instytut@pan.olsztyn.pl. - Kontakt z inspektorem ochrony danych osobowych jest możliwy pod adresem: iodo@pan.olsztyn.pl
- Podane dane osobowe przetwarzane będą w celu realizacji obecnego procesu rekrutacji i przechowywane do czasu jego zakończenia na podstawie wyrażonej zgody (zgodnie z art. 6 ust. 1 lit. a RODO).
- Osobie której dane dotyczą przysługuje prawo do cofnięcia zgody w dowolnym momencie bez wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej cofnięciem.
- Osobie, której dane dotyczą przysługuje prawo dostępu do swoich danych osobowych, żądania ich sprostowania lub usunięcia. Wniesienie żądania usunięcia danych jest równoznaczne z rezygnacją z udziału w procesie niniejszej rekrutacji. Ponadto przysługuje jej prawo do żądania ograniczenia przetwarzania w przypadkach określonych w art. 18 RODO.
- Osobie, której dane dotyczą, przysługuje prawo do wniesienia skargi do prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych na niezgodne z prawem przetwarzanie jej danych osobowych. Organ ten będzie właściwy do rozpatrzenia skargi z tym, że prawo wniesienia skargi dotyczy wyłącznie zgodności z prawem przetwarzania danych osobowych, nie dotyczy zaś przebiegu rekrutacji.
- Dane udostępnione nie będą podlegały profilowaniu ani udostępnieniu podmiotom czy państwom trzecim. Odbiorcami danych mogą być instytucje upoważnione z mocy prawa.
- Podanie danych zawartych w dokumentach rekrutacyjnych nie jest obowiązkowe, jednak jest warunkiem koniecznym do udziału w procesie rekrutacji.

Żywność dziś i w przyszłości – wyzwania dla konsumentów

W ostatnich latach kwestie jakości i bezpieczeństwa żywności stały się przedmiotem gorącej debaty, szczególnie w kontekście importu produktów spoza Unii Europejskiej. Rolnicy i politycy zgłaszają obawy co do jakości zdrowotnej sprowadzanych produktów spożywczych. Jakie rozwiązania chronią nas przed potencjalnymi niebezpieczeństwami? Jakie wyzwania stoją przed konsumentami w związku z rosnącymi zmianami na globalnym rynku żywności?
Autor: dr hab. Adam Jurgoński, profesor Instytutu, lider Zespołu Biologicznych Funkcji Żywności.
Nadzór nad żywnością
Jakość i bezpieczeństwo żywności w Polsce są monitorowane przez szereg organów administracji rządowej, w tym Państwową Inspekcję Sanitarną, Inspekcję Weterynaryjną i Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. To głównie one sprawują nadzór nad produktami spożywczymi zarówno krajowymi, jak i tymi importowanymi, w tym również spoza Unii Europejskiej. Na poziomie unijnym działa natomiast Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), analizujący dostępne dane naukowe i oceniający zagrożenia związane z żywnością, w tym obecnością obcych substancji chemicznych. Unia Europejska dysponuje także Systemem Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności i Paszach (RASFF), który umożliwia szybkie przekazywanie informacji i podejmowanie działań w celu wycofania z rynku unijnego produktów mogących stanowić zagrożenie dla zdrowia.
Dzięki zorganizowanemu systemowi nadzoru i kontroli konsumenci mogą liczyć na bezpieczeństwo żywnościowe na odpowiednim poziomie. Jednak temat importu żywności spoza UE, zwłaszcza w kontekście umów handlowych, takich jak UE-Mercosur, może budzić wśród niektórych środowisk obawy związane z różnicami w sposobie produkcji, a co za tym idzie – także w jakości sprowadzanych artykułów spożywczych.
Dostępność żywności na świecie – sytuacja w ujęciu lokalnym i globalnym
Problem zapewnienia odpowiedniej ilości żywności na świecie nie jest taki jednoznaczny. W Europie i Ameryce Północnej mamy bowiem z reguły do czynienia z nadmiarem żywności, co prowadzi do problemów zdrowotnych związanych z otyłością i chorobami dietozależnymi, jak cukrzyca typu 2 czy choroby układu krążenia. Efektem nadmiaru żywności jest także jej marnotrawstwo – coraz większy problem społeczny, z którym walczy się poprzez różnorodne inicjatywy, w tym kampanie informacyjne, optymalizację łańcuchów dostaw czy tworzenie tzw. banków żywności. Jednak w regionach świata dotkniętych konfliktami czy ubóstwem, jak niektóre kraje Afryki Subsaharyjskiej, niedobór żywności, a nawet okresowe klęski głodu, wciąż stanowią realny problem.
Nowe źródła białka – owady i sztuczne mięso na talerzu?
Współczesne trendy związane z ochroną środowiska i zmieniającymi się preferencjami konsumentów prowadzą do poszukiwań alternatywnych źródeł białka. Choć kontrowersyjny, temat wykorzystywania owadów w produkcji żywności staje się w tym kontekście coraz bardziej popularny. Postuluje się, że owady mogą stanowić wartościową alternatywę dla tradycyjnych źródeł białka.
Jednak nie chodzi tu tylko o zaspokojenie zapotrzebowania na białko. Zjawisko to trzeba również postrzegać w kontekście zmieniającego się podejścia do hodowli zwierząt gospodarskich, które w wyniku jej intensyfikacji odbierane jest przez rosnące grono osób jako kontrowersyjne. Między innymi właśnie dlatego niektórzy decydują się na diety oparte o żywność pochodzenia roślinnego, które – jeśli dobrze zbilansowane – mogą być wystarczające pod względem odżywczym dla osób dorosłych, nieobciążonych nadmiernym wysiłkiem fizycznym. Jednak w skrajnych przypadkach mogą niestety prowadzić do poważnego niedożywienia, szczególnie u dzieci. W tym kontekście pojawia się kwestia niepełnej wartościowości białka pochodzenia roślinnego oraz alternatywnych źródeł jego pozyskiwania, takich jak np. sztuczne mięso, którego pilotażowa produkcja jest już prowadzona w niektórych krajach.
Przyszłość żywności – prawo do informacji oraz wyboru
Konsumenci mają prawo do rzetelnej informacji i swobodnego wyboru produktów spożywczych obecnych na rynku. Bez względu na to, czy mówimy o owadach, sztucznym mięsie czy żywności importowanej, ostateczna decyzja, który lepszy, powinna zatem należeć do dobrze poinformowanego i wyedukowanego konsumenta. Wiele wskazuje na to, że zainteresowanie owadami jako źródłem białka nie będzie powszechne ze względu na ich egzotyczność jako składnik pożywienia w naszym kręgu kulturowym. Konkurencyjność cenowa oraz smak będą natomiast odgrywać bardzo istotną rolę podczas akceptacji produktów importowanych czy też sztucznie wytworzonych.
Kwestia żywności, zarówno tej krajowej, jak i importowanej, jest stałym tematem dyskusji. Niezależnie od przyjętych trendów, ważne jest, aby zapewnić odpowiednią edukację oraz informacje, które umożliwią podejmowanie świadomych wyborów konsumenckich. Z kolei w przypadku dzieci szczególnie ważne jest prawidłowe zbilansowanie diety, uwzględniające pełnowartościowe białko pochodzenia zwierzęcego, dostosowane do ich wieku i niezbędne dla prawidłowego wzrostu oraz rozwoju. Ocena sytuacji żywnościowej wskazuje, że w obliczu nowych wyzwań konsumentom należy zapewniać dostęp do rzetelnych informacji na temat pochodzenia, jakości, a także wartości odżywczej i właściwości zdrowotnych produktów spożywczych. W ten sposób można mieć nadzieję, że rynek żywności będzie kształtować się zgodnie z preferencjami konsumentów i ich potrzebami zdrowotnymi.

Pożegnanie
Z wielkim żalem przyjęliśmy wiadomość o śmierci naszego Kolegi i Współpracownika, lek. wet. Bartłomieja Paradowskiego – wyjątkowego lekarza weterynarii, oddanego swojej pracy specjalisty, a przede wszystkim serdecznego i pełnego empatii Człowieka.
Pan Bartłomiej na zawsze zostanie zapamiętany jako osoba, która z pasją i zaangażowaniem dbała o zdrowie zwierząt. Jego profesjonalizm, życzliwość i gotowość do pomocy pozostaną na zawsze w naszej pamięci.
Łączymy się w bólu i smutku z Rodziną, Bliskimi oraz wszystkimi, którzy znali Go osobiście i mieli okazję z Nim współpracować.
Uroczystości pogrzebowe rozpoczną się Mszą Świętą, która zostanie odprawiona 19 lipca o godz. 11:00 w Kościele Bł. Honorata przy ul. Olsztyńskiej w Mrągowie.
Z wyrazami współczucia,
Dyrekcja oraz Pracownicy
Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności Polskiej Akademii Nauk w Olsztynie
Kierownik, Koleżanki i Koledzy ze Stacji Badawczej w Popielnie
Naukowcy Instytutu w światowej czołówce badaczy według Research.com
Dorobek publikacyjny naukowca w danej dziedzinie i liczba cytowań – to czynniki, które brano pod uwagę tworząc 4. edycję prestiżowego międzynarodowego rankingu Research.com. Naukowcy naszego Instytutu zostali wyróżnieni w dwóch z dwudziestu ujętych w rankingu dziedzinach: prof. Ryszard Amarowicz w chemii, a prof. Andrzej Ciereszko w biologii i biochemii.
Ranking Research.com opiera się na wskaźniku D-index (discipline-specific H-index), który bierze pod uwagę dorobek publikacyjny naukowca w danej dziedzinie oraz liczbę cytowań. Dane pochodzą z OpenAlex i CrossRef. Jak piszą twórcy rankingu, ich celem jest inspirowanie naukowców, firm oraz polityków z całego świata do zgłębiania kierunków badań prowadzonych przez wybitnych ekspertów oraz zapewnienie całej społeczności naukowej możliwości odkrycia, kim są czołowi eksperci w poszczególnych dziedzinach badań, w różnych krajach, a nawet w ramach poszczególnych instytucji badawczych.

Chemia: prof. dr hab. Ryszard Amarowicz, lider Zespołu Chemicznych i Fizycznych Właściwości Żywności Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie:
- 2. miejsce w rankingu krajowym,
3013. miejsce w rankingu światowym,
D-Index: 78
Cytowania: 18,811
Publikacje: 370

Biologia i biochemia: prof. dr hab. Andrzej Ciereszko, członek korespondent PAN, lider Zespołu Biologii Gamet Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie:
- 27. miejsce w rankingu krajowym,
17364. miejsce w rankingu światowym,
D-Index: 45,
Cytowania: 7,549,
Publikacje: 260.
Gratulujemy!