Archiwa

Wspólne działania na rzecz i w interesie uczestników studiów doktoranckich Olsztyna – to idea przyświecająca Olsztyńskiemu Porozumieniu Doktorantów, którego uroczyste podpisanie odbyło się w trakcie II Otwartego Posiedzenia Zarządu Krajowej Reprezentacji Doktorantów (KRD). Oprócz kwestii prawnych i organizacyjnych związanych ze studiami III stopnia, w trakcie spotkania poruszono równie ważny temat – zdrowia psychicznego doktorantów i środowiska naukowego.

Pod koniec czerwca w Olsztynie odbyło się II Otwarte Posiedzenie Zarządu (OPZ) Krajowej Reprezentacji Doktorantów (KRD) – ogólnopolskiego przedstawiciela środowiska doktorantów. Wydarzenie zorganizowała Rada Samorządu Doktorantów Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, a jego współorganizatorem był Samorząd Doktorantów Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie. Ważnym punktem spotkania było uroczyste podpisanie Olsztyńskiego Porozumienia Doktorantów, którym wyrażono chęć podejmowania wspólnych działań na rzecz doktorantów regionu.

Otwarte Posiedzenia Zarządu odbywają się cyklicznie i są podsumowaniem dotychczasowych działań władz KRD. Kluczowymi sprawami poruszanymi przez bieżącą kadencję Zarządu są: status doktoranta od momentu złożenia dysertacji do obrony, warunki zawieszenia nauki w szkole doktorskiej, umocowanie prawne instytucji Rzecznika Praw Doktoranta oraz przedstawicielstwo doktorantów w Komisji Ewaluacji Nauki. Wydarzenie jest dobrą okazją do poszerzenia horyzontów, również organizacyjnych, wymiany doświadczeń, podzielenia się dobrymi praktykami akademickimi. Młodzi naukowcy mają również możliwość rozwijania kompetencji miękkich w trakcie sesji szkoleniowych.

W ramach II OPZ doktoranci mogli wziąć udział w jednej z trzech ścieżek szkoleniowych:

1. Jak radzić sobie ze stresem?
2. Silny naukowiec – kompetencje liderskie;
3. Międzykulturowa etykieta akademicka – jak budować relacje w międzynarodowym środowisku? (prowadzona w języku angielskim, dostępna również dla międzynarodowych doktorantów jednostek organizacyjnych).

OLSZTYŃSKIE POROZUMIENIE DOKTORANTÓW

W ramach II OPZ KRD odbyło się uroczyste podpisanie Olsztyńskiego Porozumienia Doktorantów (OPD). List intencyjny OPD podpisały: Przewodnicząca Samorządu Doktorantów Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN mgr inż. Magda Słyszewska oraz Przewodnicząca Rady Samorządu Doktorantów Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie mgr inż. Aleksandra Cichowska-Likszo.

– To porozumienie to owoc wspólnej pracy, rozmów i zaufania między dwoma samorządami doktoranckimi. Wierzę, że ten krok otwiera przed nami nowe możliwości – nie tylko organizacyjne, ale też społeczne i naukowe. Mamy nadzieję, że pozwoli nam to skuteczniej reprezentować nasze interesy, wspierać inicjatywy i tworzyć przestrzeń, w której każdy doktorant w Olsztynie będzie czuł się częścią większej wspólnoty. – podsumowuje mgr inż. Magda Słyszewska.

DOBROSTAN DOKTORANTÓW

Uroczyste otwarcie OPZ zostało zwieńczone panelem dyskusyjnym poświęconym dobrostanowi oraz zdrowiu psychicznemu doktorantów i społeczności akademicko-naukowej. W dyskusji wzięli udział: prof. dr hab. Aneta Andronowska, dyrektor Interdyscyplinarnej Szkoły Doktorskiej Nauk Rolniczych, prof. dr hab. Paweł Brzuzan, dyrektor Szkoły Doktorskiej UWM, prof. dr hab. inż. Jan Szmidt, Politechnika Warszawska, prof. dr hab. Andrzej Szeptycki, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego, mgr Monika Wilanowska, drugi zastępca Rzecznika Praw Doktoranta.

Temat kondycji psychicznej i wyzwań, z jakimi w tym obszarze mierzy się środowisko naukowe coraz bardziej wybrzmiewa w debacie publicznej. W marcu ukazał się raport opracowany przez SWPS na zlecenie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Z raportu wynika m.in., że szczególnie narażone na pogorszenie zdrowia psychicznego są osoby znajdujące się na wczesnym etapie kariery akademickiej, stąd potrzeba ukierunkowanych działań na rzecz identyfikowania trudności, budowania odporności psychicznej doktorantów czy tworzenia systemowych rozwiązań profilaktycznych i wsparcia psychologicznego.

– Wsparcie inicjatyw ukierunkowanych na zdrowie psychiczne jest ważnym działaniem i należałoby objąć nim zarówno doktorantów, jak i kadrę akademicką – podkreśla prof. Andronowska.

Wydarzenie odbyło się pod honorowym patronatem dyrektor Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN prof. Moniki M. Kaczmarek, rektora Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie prof. Jerzego A. Przyborowskiego, Prezydenta Olsztyna Roberta Szewczyka, Starosty Olsztyńskiego Andrzeja Abako.

O KRAJOWEJ RADZIE DOKTORANTÓW

KRD powstało z potrzeby utworzenia oficjalnego głosu doktorantów, który zostanie włączony do dyskursu akademickiego. Jak czytamy na stronie reprezentantów środowiska doktoranckiego, KRD ma prawo do wyrażania opinii i przedstawiania wniosków w sprawach dotyczących ogółu doktorantów, w tym do opiniowania aktów normatywnych dotyczących doktorantów. Więcej na stronie: krd.edu.pl.

GALERIA: Zdj. dzięki uprzejmości KRD

Czytaj więcej

Jest bogatym źródłem związków odżywczych, jego produkcja przyczynia się do zrównoważonego rozwoju oraz ochrony środowiska i wcale nie jest taki nowy. Olej z owadów jadalnych – bo o nim mowa – stanowi doskonałą alternatywę olejów tradycyjnych – podkreśla dr hab. Bartosz Fotschki z Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie

– Olej z owadów jest bogaty w niezbędne kwasy tłuszczowe, minerały, witaminy i związki bioaktywne o działaniu przeciwutleniającym. W konsekwencji olej ten może być rozpatrywany jako potencjalnie cenny dodatek do diety człowieka, który stanowi nie tylko zrównoważoną alternatywą dla tradycyjnych olei roślinnych i rybnych, ale także oferuje wyjątkowe korzyści zdrowotne wynikające z jego składu – wskazuje naukowiec z Zespołu Biologicznych Funkcji Żywności.

Nie tylko ze względu na swoje korzyści odżywcze olej ten przyciąga uwagę, ale również z uwagi na wspieranie zrównoważonego rozwoju. Hodowla owadów wymaga bowiem znacznie mniej ziemi, wody i paszy w porównaniu do tradycyjnych zwierząt gospodarskich. Oprócz korzyści środowiskowych, taki typ hodowli powoduje też znacznie niższe emisje gazów cieplarnianych, co czyni ją bardziej zrównoważoną alternatywą w dążeniu do bezpieczeństwa żywnościowego.

Co ciekawe, owady były spożywane przez ludzi już od czasów prehistorycznych. – Obecnie zainteresowanie tym produktem w kulturach zachodnich jest stosunkowo nowe i stanowi część szerszego zainteresowania entomofagią (czyli odżywiania się owadami), która zyskuje na popularności jako rozwiązanie globalnych wyzwań związanych z bezpieczeństwem żywnościowym – podaje dr hab. Bartosz Fotschki.

Globalna dystrybucja owadów jadalnych jest rozległa, a Azja, Ameryka Północna i Afryka są wiodącymi regionami pod względem różnorodności gatunkowej i konsumpcji. Olej owadzi pozyskuje się z owadów jadalnych takich jak świerszcz domowy (Acheta domesticus), larwy mączniaka (Tenebrio molitor) i czarnej muchy (Hermetia illucens). 

Gatunki te są znane ze swojej wysokiej zawartości białka i lipidów, dzięki czemu doskonale nadają się do ekstrakcji (wydobycia) oleju. Ilość pozyskanego oleju z owadów w dużej części zależy od gatunku oraz metody ekstrakcji. Na przykład, na wyprodukowanie 1 kg oleju z suszonych larw czarnej muchy żołnierskiej potrzeba około 4 do 5 kg suszonych larw.

– Pomimo korzyści żywieniowych akceptacja konsumentów pozostaje wyzwaniem. Głównie ze względu na postrzeganie kulturowe, dlatego oleje owadów są często włączane do produktów spożywczych w nierozpoznawalnych formach, takich jak mieszanki z olejami roślinnymi lub jako składniki przetworzonej żywności, takiej jak ciasteczka i przekąski – podkreśla naukowiec.  

Obecnie unijne przepisy zezwalają na wytwarzanie jedzenia z trzech gatunków owadów: chrząszczy, szarańczy wędrownej oraz mącznika młynarka. W styczniu 2023 roku Unia Europejska poszerzyła listę dopuszczonych produktów, zezwalając na wprowadzenie do obrotu na unijnym rynku proszku ze świerszcza domowego. Ten nowy składnik może być dodawany do różnych produktów spożywczych, takich jak chleb, pizza, a także inne wypieki i dania gotowe. 

Z względu na swój skład i łatwość hodowli owadów, w ostatnich latach dużą uwagę naukowców na świecie zwraca olej z larw Hermetia illucens (czarnej muchy żołnierza). Takie badania są też prowadzone w Instytucie Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności Polskiej Akademii Nauk w Olsztynie.

Są to pierwsze badania żywieniowe w Instytucie, w których będzie wykorzystany olej z owadów.

Głównym ich celem jest określenie wpływu oleju na funkcjonowanie przewodu pokarmowego oraz wątroby. Wyniki badań dostarczą nowych informacji w temacie wpływu oleju owadziego na aktywność mikrobioty przewodu pokarmowego oraz mechanizmy regulujące metabolizm lipidów w wątrobie. 

Czytaj więcej

Czytaj więcej