Zespół Ochrony Bioróżnorodności gościł w październiku dzieci z przedszkola w Rucianem-Nidzie. Katarzyna Borońska, Anna Kononiuk i Anna Korzekwa przygotowały zajęcia, dzięki którym dzieci poznały działalność stacji badawczej IRZiBŻ w Popielnie, w tym inicjatywy ukierunkowane na ochronę przyrody. Najmłodsi odwiedzili z naukowcami stacji zagrody ze zwierzętami, gdzie zobaczyli m.in. krowy, muły, owce czy żubronie. Kolejnym punktem wizyty było zwiedzanie Muzeum znajdującego się w zabytkowym spichlerzu z połowy XVIII w. Przedszkolaki uczestniczyły również w doświadczeniach, dzięki którym zobaczyły jak wygląda praca naukowca w laboratorium.
Przedszkolakom i wychowawcom dziękujemy za odwiedziny i zainteresowanie działalnością Instytutu, a pracownikom Zespołu Ochrony Bioróżnorodności za zorganizowanie wizyty dla naszych najmłodszych gości.
Dr hab. inż. Radosław Kowalski z Zespołu Biologii Gamet i Zarodka naszego Instytutu wystąpił z gościnnym wykładem na spotkaniu inaugurującym kolejny już rok „akademicki” działającej przy Planetarium w Olsztynie Olsztyńskiej Akademii Dzieci (OAD). Tym razem studenci poznali wodę, a dokładniej jej supermoce stanowiąceźródło życia i zdrowia wszystkich organizmów żywych.
Naukowiec zaintrygował najmłodszych studentów wykładem o ludziach i oceanach. Co nas łączy, dlaczego ludzie to ssaki wodne i dlaczego możemy powiedzieć, że każdy człowiek jest żywą kroplą oceanu? – pytał podczas inauguracji OAD dr hab. inż. Radosław Kowalski.
Pierwsze stacjonarne szkolenie w roku szkolnym 2024/2025 zrealizowaliśmy w Rybniku, dzięki wsparciu Urzędu Miasta Rybnika i Galerii Sztuki Rzeczna. 17 września spotkaliśmy się w przestrzeniach galerii z nauczycielami szkół podstawowych i średnich. Wśród uczestników szkolenia znaleźli się również edukatorzy działający na co dzień w organizacjach pozarządowych.
Szkolenie poprowadziły dr Marta Kopcewicz i mgr Justyna Banasiak z naszego Instytutu. W programie szkolenia priorytet położono na zapoznanie nauczycieli z możliwościami oferowanymi przez program FoodEducators – od gotowych scenariuszy lekcji, przez dodatkowe aktywności (zajrzyj na Tygodnie Aktywności), po certyfikację nauczycieli.
Nauczyciele chętnie włączają edukację żywieniową w prowadzone przez siebie lekcje i z radością przyjęli informacje o tym, że oferowane bezpłatnie materiały wpisują się nie tylko w Cele Zrównoważonego Rozwoju ONZ, ale również w ogłoszone w czerwcu przez Ministerstwo Edukacji Narodowej kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2024/2025. Analizując w grupach wybrane scenariusze lekcji, docenili ich interdyscyplinarny charakter, merytoryczne opracowanie oraz szereg dodatkowych źródeł i materiałów pomocniczych.
Pragniemy serdecznie podziękować za pomoc w organizacji szkolenia Paniom: Monice Kubisz i Dominice Stawarz z Urzędu Miasta Rybnika oraz Pani Ninie Gibie i całemu zespołowi Galerii Sztuki Rzeczna w Rybniku.
Przed nami drugie szkolenie stacjonarne – tym razem spotkamy się 28 września w Olsztynie – zapisy wciąż są otwarte, zapraszamy!
Ograniczaj, używaj ponownie i poddawaj recyklingowi (3R) – to trzy zasady, które powinny nam towarzyszyć każdego dnia jeśli chcemy zadbać o naszą planetę.
W ramach projektu InformPack, realizowanego dzięki Europejskiej Wspólnocie Wiedzy i Innowacji w obszarze żywności EIT Food, dr Joanna Fotschki i dr Marta Kopcewicz przeprowadziły serię zajęć dotyczących odpowiedzialnego postępowania z opakowaniami żywności. Do wzięcia udziału w warsztatach zostali zaproszeni Uczniowie Zespołu Szkół Podstawowych im. Olimpijczyków Polskich w Stawigudzie.
W ramach pierwszego spotkania, przypadającego na pierwszy dzień wiosny, uczniowie mieli możliwość sprawdzenia swojej wiedzy oraz pogłębienia świadomości ekologicznej. W formie zabawy, quizów i zadań uczniowie zapoznali się z zasadami 3R (Refuse/Reduce, Reuse and Recycle) wskazującymi jak prawidłowo radzić sobie z opakowaniami po żywności.
Międzynarodowy Dzień Ziemi świętowaliśmy wraz z uczniami pod hasłem „Planeta kontra plastik”. Uczniowie z ZSP w Stawigudzie, wraz z dr Martą Kopcewicz i dr Joanną Fotschki odwiedzili Zakład Gospodarki Odpadami Komunalnymi Sp. z o.o. (ZGOK) w Olsztynie. Podczas wycieczki pogłębiającej świadomość ekologiczną w zakresie gospodarki odpadami uczniowie poznali technologie stosowane w Zakładzie Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych w Olsztynie oraz powtórzyli zasady segregacji odpadów.
23 maja w odbyły się ostanie, podsumowujące warsztaty, w ramach których uczniowie na własne oczy przekonali się co dzieje się z nieprawidłowo wyrzucanymi śmieciami, a także mieli okazję wykazać się plastycznymi zdolnościami ozdabiając ekologiczne torby na zakupy. Ekotorby miały pełnić funkcję przypominającą o prawidłowym postępowaniu z opakowaniami żywności, jednak uzyskały dodatkową funkcję- prezent- na zbliżający się Dzień Matki.
Podniesienie wiedzy konsumentów i budowanie pożądanych postaw, które są potrzebne do podejmowania świadomych decyzji zakupowych – to cele warsztatów edukacyjno-kulinarnych EIT Food „InformPack”, które zorganizowaliśmy wspólnie z Bankiem Żywności w Olsztynie w hipermarkecie Auchan.
Na spotkanie zaprosiliśmy osoby dorosłe odpowiedzialne za zakupy spożywcze w swoich domach oraz młodych konsumentów, którzy wciąż kształtują swoje nawyki zakupowe i wkrótce będą odpowiedzialni za zakupy spożywcze. Poprzez interaktywne quizy mogli sprawdzić swoją wiedzę dotyczącą symboli zamieszczanych przez producentów na opakowaniach żywności oraz utrwalili sobie zasady recyklingu.
W ramach warsztatów InformPack zrealizowaliśmy dwa zadania, które polegały na zastosowaniu poznanej wcześniej wiedzy w praktyce. Pod okiem naszych naukowczyń i edukatorek dr Joanny Fotschki i dr Marty Kopcewicz uczestnicy zostali poproszeni o zrobienie zakupów z uwzględnieniem poznanych zasad i symboli na opakowaniach. Następnie podczas części kulinarnej w Banku Żywności z Radkiem Lewandowskim zdobyli umiejętności w przygotowywaniu zdrowych, roślinnych dań, m.in. spaghetti z cukinii czy naleśniki z boczniakami.
FoodEducators ma przyjemność ogłosić ogólnopolską serię wydarzeń, mających na celu wzmocnienie nauczycieli wiedzą, narzędziami i praktycznymi umiejętnościami związanymi z edukacją żywieniową. Nasze nadchodzące wydarzenia obejmują dwa info-webinary i dwa stacjonarne szkolenia zaprojektowane z myślą o wsparciu nauczycieli w szerzeniu wiedzy o żywności i żywieniu w swoich klasach. Edukacja zdrowotna, która już niebawem pojawi się w polskich szkołach, jest świetną okazją do włączenia się w działania międzynarodowej sieci FoodEducators.
Info-webinary
FoodEducators info-webinary: 18 lipca 2024 r. i 14 września 2024 r. Czas: 11:00 – 12:30 Opis: Webinarium obejmie omówienie FoodEducators i możliwości, jakie program oferuje nauczycielom – od gotowych do użycia scenariuszy lekcji, przez możliwość włączenia się w międzynarodową wspólnotę edukatorów, po wydarzenia i inicjatywy, do których będzie można dołączyć ze swoją klasą. Uczestnicy będą mieli możliwość zadawania pytań i nawiązania kontaktu z ekspertami.
Szkolenia stacjonarne
Szkolenia: 17 września 2024 r. i 28 września 2024 r. Lokalizacja: Olsztyn, Katowice Opis: Szkolenie zapewni nauczycielom praktyczne narzędzia i materiały do skutecznego prowadzenia lekcji z obszaru szeroko rozumianej edukacji żywieniowej (od nauki komponowania zdrowych posiłków, przez poznawanie zjawisk kluczowych dla dzisiejszego systemu żywnościowego, jak niemarnowanie żywności i stosowanie zasady zero waste, po poznanie bogatego wachlarza możliwości kariery zawodowej w branży rolno-spożywczej). Uczestnicy poznają i przetestują wybrane scenariusze lekcji, dowiedzą się, jak przebiega proces certyfikacji FoodEducators, sprawdzą możliwości zaangażowania swojej szkolnej społeczności w szereg inicjatyw FoodEducators.
Jak się zarejestrować?
Nauczyciele zainteresowani udziałem w webinariach i/lub szkoleniach mogą zarejestrować się za pomocą tego formularza rejestracyjnego. Zachęcamy do wcześniejszej rejestracji ze względu na ograniczoną liczbę miejsc.
Przedsiębiorczynie, założycielki start-upów, naukowczynie, ekspertki z branży rolno-spożywczej – 40 kobiet z całego kraju spotkało się 11 czerwca w Warszawie na warsztatach WE Lead Food, by dzielić się swoim doświadczeniem, motywować się wzajemnie do działania i otwierać się na nowe możliwości rozwoju.
Warsztaty WE Lead Food to flagowa i jedna z najbardziej prestiżowych inicjatyw skierowanych do kobiet w ramach programu Europejskiej Wspólnoty Wiedzy i Innowacji w obszarze żywności – EIT Food. Spotkania organizowane są w kilku krajach Europy; w Polsce odbywały się po raz trzeci. Organizatorem warsztatów WE Lead Food w Polsce jest Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności, strategiczny partner sieci EIT Food.
– Celem naszych warsztatowych spotkań jest budowa międzynarodowej społeczności wspierających się liderek, które prowadzą działania na rzecz zdrowego, bezpiecznego i zrównoważonego systemu żywności. Dajemy im przestrzeń do wzajemnej inspiracji i dzielenia się wiedzą, ale też do refleksji na swoimi obecnymi i przyszłymi celami zawodowymi – mówi Iwona Kieda, koordynatorka programu WE Lead Food w Polsce.
Spotkanie otworzyła Shima Barakat – liderka programu WE Lead Food, która połączyła się z uczestniczkami online. – Czasem świat wmawia nam, że osiągniemy sukces tylko wtedy, gdy my się zmienimy. A nie o to chodzi! Musimy naprawić system, a nie kobiety! – podkreślała Shima Barakat.
Następnie uczestniczki poznały inspirujące historie kobiet, które z powodzeniem spełniają się w roli liderek w swoich organizacjach i które od lat kształtują pozytywne zmiany w sektorze żywności. Były to: Agnieszka Ziółek (CEO marki wegańskiego obuwia Agazi), Monika Gaszyńska (założycielka start-upu SERio z roślinnymi alternatywami sera) i dr hab. Monika Stanny (dyrektorka Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN).
Każda z nich opowiedziała swoją podróż do miejsca, w którym się teraz znajduje. Była mowa o determinacji, potrzebnie spełnienia i odwadze wyjścia ze swojej strefy komfortu. Prelegentki, dzieląc się swoim doświadczeniem, podkreślały, że choć na drodze do osiągania swojego celu pełno jest trudności i wyzwań, to właśnie one nas hartują i kształtują nasze charaktery.
W sesji treningowej – pod okiem mentorek Olgi Kołdej i Izabeli Sałamachy – uczestniczki pracowały nad wyznaczaniem celów i planowaniem ich osiągniecia. Zastanawiały się również, jak otworzyć się na nowe możliwości, jakie daje im przynależność do unikalnej sieci współpracy kobiet z sektora rolno-spożywczego.
Spotkanie zakończyła sesja networkingowa, którą poprowadziła Tatiana Frémond – przedsiębiorczyni, restauratorka i członkini Sieci Przedsiębiorczych Kobiet. Pod jej okiem uczestniczki w grupach przygotowywały kulinarne wariacje na temat croissantów.
– Kobiety działają myśląc o przyszłości i przyszłych pokoleniach. Rola kobiet w transformacji systemu żywności jest znacząca, jeśli nie powiedzieć, że kluczowa – cieszę się, że dzięki naszym warsztatom ten przekaz wybrzmiewa z odpowiednią siłą – podsumowuje Justyna Banasiak, project manager w programie WE Lead Food Polska i współorganizatorka warsztatów.
A co same uczestniczki sądzą o udziale w warsztatach i budowaniu sieci wspierających się kobiet?
– Wiele kobiet nie zdaje sobie sprawy z tego, jak bardzo są odważne. Strach przed podejmowaniem decyzji i wszelkie inne bariery są nam kulturowe narzucane. Inicjatywy takie jak WE Lead Food pozwalają te bariery pokonywać i je niwelować. Ponadto pozwalają na budowanie sieci współpracy kobiet z branży rolno-spożywczej. Dają też przestrzeń do dzielenia się swoim doświadczeniem z innymi oraz czerpania z doświadczeń innych, co jest bardzo inspirujące i niezwykle potrzebne. Dr hab. Monika Stanny, dyrektorka Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk
– Spotkanie utwierdziło mnie w przekonaniu, że kobiety absolutnie są gotowe, żeby zawalczyć o siebie i upominać się o swoje miejsce – nie na zasadzie rywalizacji czy konkurencji z mężczyznami, ale na zasadzie partnerstwa, aby działać wspólnie na rzecz zrównoważonego rozwoju. Bożena Bochenek, Attaché ds. rolnych w Ambasadzie Francji w Polsce
– Nie sądziłam, że w kobietach drzemie aż taka siła. Udział w spotkaniu uświadomił mi, jak wielki potencjał ma ta grupa, jak wiele inspiracji można czerpać z doświadczeń innych i jak wspaniałe idee mają kobiety. Życzę uczestniczkom, aby nie zabrakło im determinacji do realizacji swoich pomysłów. Bożena Podlaska z działu Krajowego Punktu Kontaktowego dla programu Horyzont Europa, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju
– Wychodzę z warsztatów zainspirowana do tego, by spojrzeć na moje przedsięwzięcia z trochę wyższej perspektywy i jeszcze bardziej działać na rzecz zrównoważonego rozwoju. Ania Zbyszewska-Hryniewicz, restauratorka i szefowa szkoły gotowania Cook Story by Samsung.
– Uważam, że warsztaty WE Lead Food były bardzo wartościowym wydarzeniem dla specjalistek z sektora agrifood. Pozwoliły na poznanie historii kobiet, które odważyły się w swojej karierze zrobić krok dalej i pójść za swoją intuicją, co poskutkowało innowacyjnymi projektami. Dodatkowo była to świetna okazja do networkingu i wymiany doświadczeń.Takie warsztaty to szansa do zmotywowania i zainspirowania się do wspólnego działania. Dr inż. Katarzyna Polanowska, naukowczyni z Katedry Technologii Żywności Pochodzenia Roślinnego na Wydziale Nauk o Żywności i Żywieniu Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.
– Spotkanie opuszczam z poczuciem przynależności do wspólnoty, która nawzajem się wspiera i inspiruje. Szkolenie uświadomiło mi się też, gdzie mogę uzyskać pomoc i wsparcie oraz jak mogę podnieść swoje kompetencje. Gabriela Żurawska, twórczyni firmy z naturalnymi olejami Olejvita
Warsztaty odbyły się w przestrzeni Brain Embassy w Warszawie. Partnerami wydarzenia byli: Sieć Przedsiębiorczych Kobiet, Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN oraz inicjatywa Agrowomen.
Spotkania – które równolegle odbywają się w Polsce, Hiszpanii, Turcji, Serbii i we Włoszech – to jedynie przedsmak ogólnoeuropejskiego programu głównego WE Lead Food. Jesienią startuje 8-tygodniowe szkolenie online. Nie zwlekaj się i zapisz się już dziś! Więcej informacji tutaj.
Już w najbliższą sobotę naukowcy Instytutu odwiedzą 27. Piknik Naukowy Polskiego Radia i Centrum Nauki Kopernik. Hasło tegorocznego Pikniku to „Nie do wiary!”. Nasi naukowcy wykorzystają je do zaprezentowania publiczności nieoczywistych produktów spożywczych i niezwykłych metod przetwarzania żywności.
Celem przygotowanych przez naukowców pokazów będzie przedstawienie najbardziej nietypowych, ale i nieoczywistych produktów, które spożywa człowiek, oraz wyjaśnienie sposobów, w jakie te produkty powstają. Ekstremalnie niskie i wysokie temperatury, wysokie ciśnienia, zaskakujące działanie drobnoustrojów – wszystkie te czynniki mają swój udział w powstawaniu produktów, które znajdziemy na sklepowych półkach. Kapusta kiszona, kombucha czy liofilizowane truskawki to tylko kilka z nich.
Naukowcy wyjaśnią na czym polega liofilizacja, dlaczego cieszy się dużym zainteresowaniem wśród kosmonautów czy himalaistów, co sprawia, że żywność liofilizowana jest lekka jak piórko i jakie produkty możemy poddać tej metodzie. Omówią również znany od dawna proces fermentacji i zaangażowane w niego drobnoustroje, które będzie można obejrzeć pod mikroskopem. Dla najmłodszych odkrywców o artystycznych duszach naukowcy przygotowali warsztaty malowania… bakteriami!
Czy źródłem pełnowartościowego białka jest wyłącznie mięso? Co z alternatywnymi rozwiązaniami, o których coraz więcej słyszy się w ostatnim czasie – insektach, algach, drobnoustrojach? Czy możemy pozyskać mięso bez zwierząt? Naukowcy zaprezentują uczestnikom, jak prowadzi się hodowle tkankowe i wyjaśnią, jak produkowane jest mięso komórkowe.
Czy planowanie kariery jest procesem liniowym? Czy można pomyśleć o niesamowitej karierze, która została dokładnie zaplanowana, zanim jeszcze się rozpoczęła? W 99,9% przypadków tak nie jest. Aktualnie jedyną stałą jest zmiana, dlaczego zatem myśląc o karierze zawodowej nie skupić się na budowaniu odporności na zmianę?
Takie pytania krążyły wokół Dni Kariery z Food Educators, programu Wspólnoty Wiedzy i Innowacji w obszarze Żywności (EIT Food), które odbyły się w Instytucie Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN. W dniach 5-7 grudnia trzy grupy olsztyńskich licealistów (Uniwersyteckie XII Liceum Ogólnokształcące im. Marii i Georga Dietrichów, IVLiceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie w Olsztynie, Zespół Szkół Gastronomiczno-Spożywczych im. Wisławy Szymborskiej w Olsztynie) w łącznej liczbie 66 osób miały okazję dowiedzieć się i doświadczyć, jak może wyglądać kariera naukowa.
– Oprócz zwiedzania laboratoriów Nutrigenomiki IRZiBŻ PAN (biochemicznego i bioinformatycznego) oraz tych związanych z akwakulturą (IRZiBŻ PAN, Instytut Rybactwa Śródlądowego im. Stanisława Sakowicza – Państwowy Instytut Badawczy), uczniowie mieli okazję porozmawiać z naukowcami z całego świata i zobaczyć ich pasję do badań. Była to świetna okazja, aby pokazać, że w Olsztynie można odnieść sukces i zrobić międzynarodową karierę – podsumowuje Maciej Cieślik, HR Business Partner IRZiBŻ PAN i koordynator Dni Kariery z Food Educators.
Najważniejszym wnioskiem płynącym ze spotkań z uczniami było to, że w porządku jest nie wiedzieć, co chce się robić przez resztę życia, zwłaszcza gdy jest się młodym, o ile chce się próbować nowych rzeczy, nowych ścieżek i nastawić się do nich pozytywnie. Pierwszym krokiem do udanej kariery jest lepsze poznanie siebie, zidentyfikowanie swoich mocnych stron i rozwijanie ich. Nigdy nie jest za późno na zmianę ścieżki kariery, gdy ostatecznym celem jest szczęście. Zorganizowane przez Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN Dni Kariery odbyły się w ramach Food Educators, programu Wspólnoty Wiedzy i Innowacji w obszarze Żywności (EITFood), szerzącego wiedzę na temat bezpieczeństwa żywności, zdrowych nawyków żywieniowych, odpowiedzialnych wyborów konsumenckich, niemarnowania żywności czy kariery w branży rolno-spożywczej, za pomocą wydarzeń z udziałem ekspertów oraz gotowych materiałów i scenariuszy lekcji dostępnych na stronie: foodeducators.eu.
Zastosowanie drożdży w przemyśle spożywczym, poznanie i samodzielne przetestowanie metod badania mleka, liczenie bakterii, przygotowanie preparatów mikroskopowych – uczniowie szkół średnich z Olsztyna i okolic odwiedzili Laboratorium Mikrobiologiczne IRZiBŻ PAN.
Jak zainteresować młodzież żywnością, by pomóc im wykształcić świadome postawy konsumenckie, rozwinąć krytyczne myślenie, zaprezentować fascynujące możliwości pracy zawodowej w branży rolno-spożywczej, które w przyszłości przełożą się na aktywną transformację systemu żywnościowego? Najlepiej od strony praktycznej, o czym przekonali się uczniowie szkół średnich podczas warsztatów mikrobiologicznych z Food Educators.
Spotkanie rozpoczęto od wprowadzenia do mikrobiologii i zainteresowania uczniów „mocarnymi mocarzami”, czyli drożdżami. O tych niezwykłych mikroorganizmach i wykorzystaniu ich w przemyśle spożywczym opowiedziała mgr inż. Marzena Lenkiewicz. Po części teoretycznej uczniowie przeszli do laboratoriów, w których poznali zagadnienie bezpieczeństwa żywności i metody badania mleka, samodzielnie przeprowadzili testy, przygotowali preparaty mikroskopowe i liczyli bakterie.
– Cieszymy się, że możemy pokazać młodzieży świat nauki. Być może wybiorą karierę naukową (…) Bardzo dziękuję za możliwość pokazania Instytutu i za warsztaty – podsumowuje Ewa Stanisławska-Lepko, nauczycielka z Zespołu Szkół Gastronomiczno-Spożywczych im. Wisławy Szymborskiej w Olsztynie.
Food Educators to program Europejskiej Wspólnoty Wiedzy i Edukacji w obszarze żywności (EIT Food), który tworzy i upowszechnia materiały niezbędne do nauczania młodych ludzi o zdrowych i zrównoważonych nawykach żywieniowych. Umożliwia najmłodszym konsumentom dokonywanie takich wyborów, które będą dobre zarówno dla nich, jak i dla środowiska. Food Educators to także promocja ciekawych ścieżek zawodowych w całym łańcuchu dostaw żywności i zachęcanie adeptów do podjęcia pracy w sektorze rolno-spożywczym. Dołącz do międzynarodowej sieci na www.foodeducators.eu
