O inspirowaniu najmłodszych do pielęgnowania swojej ciekawości świata i przekuwaniu jej na życiową pasję. O kobietach w nauce i ich determinacji w realizowaniu zawodowych celów. (więcej…)
Naukowe ferie
Ferie zimowe to dla wielu okazja, aby poświęcić więcej czasu na pielęgnowanie swoich pasji. Dla tych, którzy fascynują się eksperymentowaniem, tworzeniem i poznawaniem naukowych odkryć, towarzyszących nam w codziennych życiu, Instytut przygotował szereg warsztatów i pokazów – wszystkie w konwencji „nauka oparta na doświadczeniu”. (więcej…)
Nowe możliwości współpracy
Podczas pobytu na Węgrzech i Słowenii, dr Radosław Kowalski wraz z zespołem badawczym – dr Beatą Cejko, mgr Sylwią Judycką i mgr Michałem Blitkiem – zaprezentował pneumatyczną metodę pozyskiwania oocytów na jednym z zagrożonych gatunków ryb łososiowatych (Salmo marmoratus – pstrąg marmurkowy). (więcej…)
Prebiotyki w walce z celiakią
Doktorantka z Instytutu PAN w Olsztynie zbada, w jaki sposób wzbogacanie diety bezglutenowej prebiotykami wpływa na łagodzenie skutków celiakii u dzieci. Na swój projekt otrzymała dofinansowanie w konkursie PRELUDIUM 11 Narodowego Centrum Nauki. (więcej…)
Więcej białka z roślin dla Europy
Komosa ryżowa, amarantus, ciecierzyca to znakomite źródła białka roślinnego, wciąż niedoceniane w Europie. Na Starym Kontynencie wciąż dominuje spożycie białka pochodzenia zwierzęcego. Naukowcy chcą to zmienić, zwiększając europejską produkcję białka roślinnego o 25 proc. (więcej…)
Matczyna dieta a zachowanie zdrowia przyszłych pokoleń
dr hab. Monika Kaczmarek, prof. nadzw., Kierownik Laboratorium Biologii Molekularnej IRZiBŻ
Problemy współczesnej medycyny
Dotychczas wykazano, że stan odżywienia matki może mieć wpływ na prawidłowy rozwój zarodka, płodu w łonie matki, a po urodzeniu determinuje zachowanie zdrowia potomstwa. We wrześniu br. na łamach Pediatric Obesity angielscy badacze opublikowali prognozę dla 184 krajów, dotyczącą otyłości i powiązanych z nią problemów zdrowotnych u dzieci w wieku szkolnym1. Szacuje się, że do 2025 roku 268 milionów dzieci w wieku 5-17 lat mieć będzie nadwagę, w tym 91 mln ucierpi z powodu otyłość; przy założeniu braku odpowiedniej polityki skutecznie zmieniającej obecne trendy.
Niepłodność zawsze towarzyszyła ludziom, niestety obecnie obserwujemy wzrost częstości występowania problemów z zajściem w ciążę, co uwarunkowane jest między innymi czynnikami środowiskowymi. Światowa Organizacja Zdrowia (ang. World Health Organization; WHO) wyraźnie wskazuje, że ponad 10 proc. kobiet na całym Świecie bezskutecznie stara się o dziecko, a sytuacja nie poprawiła się w ostatnim dwudziestoleciu2.
Programowanie żywieniowe
Okazuje się, że okres od zapłodnienia aż do 3 roku życia charakteryzuje się zwiększoną wrażliwością na działanie czynników środowiskowych, w tym takich jak styl życia, dieta i zdrowie rodziców. A proces, w którym stan odżywienia determinuje metaboliczną równowagę w organizmie, określa się mianem programowania żywieniowego. Dotychczas wykazano, że stan odżywienia matki może mieć wpływ na prawidłowy rozwój zarodka, płodu w łonie matki, a po urodzeniu determinuje zachowanie zdrowia potomstwa3. Prawidłowe kształtowanie potomstwa w procesie programowania żywieniowego ma długofalowe efekty prozdrowotne i może zapobiegać rozwojowi chorób cywilizacyjnych takich jak choroby układu krążenia, otyłość, nadciśnienie, cukrzyca typu II.
W łonie matki
Interesujące, że nadmierny przyrost masy ciała podczas ciąży występuje powszechniej niż w ubiegłym stuleciu. Na nasze nieszczęście u dzieci kobiet, które w ciąży przybrały zbyt wiele na wadze obserwowano zwiększone ryzyko wystąpienia nadwagi w wieku lat 34. Dlatego zaleca się, aby kobiety o wskaźniku masy ciała (ang. Body Mass Index; BMI) w granicach normy (18,5-24,9) podczas ciąży przybrały 11-16 kg, natomiast kobiety z BMI pomiędzy 25,0 a 29,9 już tylko 7-11 kg; a kobiet z otyłe (BMI ≥30) jedynie 5-9 kg5.
Po narodzeniu
Efekty programowania żywieniowego możemy obserwować nie tylko w komórkach osobnika z nieodpowiednimi nawykami zdrowotnymi, ale w przypadku ciężarnych lub karmiących samic nawet u ich dzieci czy wnuków. W naszych badania prowadzonych na myszach, poddanych restrykcyjnej diecie podczas laktacji obserwowaliśmy nieprawidłowości w rozwoju funkcji rozrodczych potomstwa pomimo wprowadzenia prawidłowej diety w późniejszym okresie. Myszy te później osiągały dojrzałość płciową i miały szereg innych zaburzeń wpływających na ich płodność. Co ciekawe, efekty nieprawidłowej diety samic karmiących były zauważalne nawet w drugim pokoleniu – u wnuków6.
Chociaż wniosków z badań prowadzonych na myszach nie można bezpośrednio przełożyć na człowieka, istnieją liczne doniesienia o wpływie zachwianej równowagi metabolicznej matki na wzrost ryzyka rozwoju cukrzycy, otyłości i innych chorób w wieku dorosłym7. Dlatego, pamiętajmy, aby podczas ciąży jeść dla dwojga a nie za dwoje, ani nie korzystać z restrykcyjnej diety. Zasadę tą powinniśmy przestrzegać również w okresie karmienia piersią. Później dbajmy o prawidłowy styl życia, który zaszczepimy naszym dzieciom, a one swoim.
Źródło: Zdrowie kobiety
Pora na przyrodę
Dr Radosław Kowalski był gościem programu TVP 3 Olsztyn „Pora na przyrodę”. Tematem dyskusji były m.in. badania mające na celu ochronę bioróżnorodności gatunków zagrożonych wyginięciem.
Oglądaj
Warsztaty dla studentów Polskiej Akademii Dzieci
Badanie zawartości antyoksydantów w ulubionych sokach, samodzielnie komponowane kremów z liofilizowanych owoców i poznawanie bakterii z naszego codziennego menu – takie warsztaty przygotowali naukowcy z Instytutu dla studentów Polskiej Akademii Dzieci, którzy odwiedzili Instytut 3 grudnia br.
Polska Akademia Dzieci to pierwszy na skalę międzynarodową bezpłatny Uniwersytet prowadzony przez dzieci. Młodzi Naukowcy w wieku od 6. do 12 lat prowadzą swoje wykłady i przedstawiają własne badania naukowe wspólnie z Dużymi Naukowcami, wykładowcami.
Instytut pełni honorowy patronat nad PAD od 2013 roku, otwierając swoje podwoje dla najmłodszych i organizując popularno-naukowe wykłady oraz warsztaty, które inspirują ich do podjęcia kariery badacza w przyszłości.
Polscy naukowcy pracują nad lepszą żywnością
Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie bierze udział w pracach nad ulepszeniem produkcji roślin bogatych w białko.
416 mln euro czeka na naukowców zajmujących się bezpieczeństwem żywnościowym i rolnictwem w czterech nowych konkursach programu Horyzont 2020. Dotąd uczeni z Polski na badania nad żywnością z Horyzontu 2020 zdobyli ponad 28 mln złotych.
Komisja Europejska ogłosiła właśnie nabór wniosków do czterech nowych konkursów w obszarze „Bezpieczeństwo żywnościowe, zrównoważone rolnictwo i leśnictwo, badania mórz i wód śródlądowych oraz biogospodarka”, obejmującym 51 tematów badawczych. Nabór potrwa do 14 lutego 2017 roku.
„Warto wziąć w nim udział, bo na aplikujących czeka łącznie ponad 416 milionów euro” – przekonuje Bożena Podlaska z Krajowego Punktu Kontaktowego Programów Badawczych UE.
Obecnie w Polsce realizowanych jest 40 projektów badawczo-innowacyjnych związanych z bezpieczeństwem żywnościowym, finansowanych z programu Horyzont 2020. Zaangażowanych jest w nie 47 polskich instytucji naukowych lub przedsiębiorców.
Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN z Olsztyna bierze udział w pracach nad ulepszeniem produkcji roślin bogatych w białko. Celem projektu „Protein2Food” jest zwiększenie udziału białek roślinnych w diecie Europejczyków, którzy według ekspertów ds. żywienia i lekarzy jedzą ich zdecydowanie za mało.
Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach pracuje nad tym, by Europejczycy mieli jak najlepszy dostęp do swoich ulubionych owoców jagodowych. Konsorcjum 19 partnerów z Europy, Chin i Chile stara się stworzyć nowe odmiany roślin jagodowych, które będą lepiej rosły w niesprzyjających dla nich warunkach środowiska, obficiej owocowały, a jakość ich owoców będzie wyższa.
Produkcja roślinna to tylko część zainteresowań polskich naukowców pracujących w ramach Horyzontu 2020. Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie uczestniczy w opracowywaniu nowych szczepionek przeciwko zwierzęcym chorobom pochodzenia bakteryjnego i wirusowego powodującym straty w hodowli zwierząt.
„Powyższe projekty to tylko przykłady możliwości, jakie Horyzont 2020 oferuje naukowcom i przedsiębiorcom zajmującym się bezpieczeństwem żywnościowym i rolnictwem” – mówi Bożena Podlaska.
Dla zainteresowanych KPK Programów Badawczych UE 7 grudnia organizuje dzień informacyjny, podczas którego jego eksperci przedstawią tematykę aktualnych konkursów i opowiedzą o procedurze składania wniosków oraz ich oceny.
źródło: PAP Nauka w Polsce
Międzynarodowy sukces Instytutu w konkursie na KIC EIT Food
Międzynarodowe konsorcjum FoodConnects z udziałem Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie, zostało zwycięzcą naboru Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii (EIT) w obszarze Żywności. (więcej…)
