Brutus – dożywotni rezydent stacji badawczej w Popielnie

Żubrobizon Brutus, wyjątkowa hybryda trójrodzajowa, mieszka w Stacji Badawczej Polskiej Akademii Nauk w Popielnie. Ojcem Brutusa jest bizon amerykański, matką – żubrońka, która także jest krzyżówką: krowy czerwonej polskiej i żubra.

W eksperymencie naukowym dotyczącym rozmnażania tych osobników z udziałem czystej krwi amerykańskiego bizona preriowego w Parku Dzikich Zwierząt w Kadzidłowie, w sumie przyszło na świat po kilka żubrobizonów obojga płci. Krzyżowanie bydła rasy czerwonej polskiej, żubra i bizona preriowego prowadził w latach 80. i 90. XX wieku dr Andrzej Krzywiński. Mieszkający w Popielnie Brutus urodził się w 1999 roku – podkreślił PAP dyrektor stacji badawczej w Popielnie dr Moussa Mamadou Bah. (więcej…)

Czytaj więcej

Konik polski. Dzikie konie po polsku

logo_wyborcza_pl

Dzikie mustangi galopujące w siną dal z rozwianymi grzywami to raczej mało polski obrazek. A jednak mamy w naszym kraju dzikie konie. A właściwie koniki. Polskie.

Kiedyś wszystkie konie były dzikie. Nasi przodkowie polowali na nie w celach spożywczych – miały podobno bardzo smaczne mięso. Z czasem, a dokładnie 5,5 tysiąca lat temu, jakiś myśliwy-innowator wpadł na to, że takie zwierzę może się przydać w gospodarstwie żywcem. Zamiast więc przerobić złapanego konia na kotlety, udomowił go. A potem jego wszystkich krewnych. No, może prawie wszystkich. (więcej…)

Czytaj więcej

W chłodnym otoczeniu bakterie jelitowe mogą pomóc walczyć z nadwagą

logo-pl

OGLĄDAJ 21:40 – 24:00

Obniżenie temperatury otoczenia może pomóc obniżyć wagę ciała. Są na to nowe dowody. Kiedy bowiem przebywa się w chłodzie, flora bakteryjna jelit zmienia się i może pomóc w walce z nadwagą.  Wyniki polsko-szwedzkich badań kierowanych przez prof. Leslie Kozaka z Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN i prof. Fredrika Baeckheda z Uniwersytetu w Goteborgu ukazały się w prestiżowym czasopiśmie „Cell Metabolism” (więcej…)

Czytaj więcej

Naukowiec po godzinach

Naukowiec_po_godzinach

Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności Polskiej Akademii Nauk w Olsztynie ogłasza konkurs „Naukowiec po godzinach” na najlepszy krótki film prezentujący młodych naukowców jako ludzi z ciekawymi pasjami.

Na autora najlepszego filmu czeka nagroda ufundowana przez firmę Perlan Technologies w formie refundacji/dofinansowania kosztów uczestniczenia w dowolnej zagranicznej konferencji w wysokości 4000 zł.

Termin nadsyłania filmów: 10 września 2016 r.

Zgłoszenia gotowych prac wraz z formularzem przyjmowane są po adresem: konkurs_pasja@pan.olsztyn.pl.

Regulamin konkursu

 

Czytaj więcej

Nauka też sztuka! [relacja foto i video]

Budowanie modeli bakterii i łańcuchów genetycznych, komponowanie kosmetyków z liofilizowanych owoców i warsztaty daktyloskopijne – to  tylko niektóre z atrakcji, które czekały uczestników Pikniku „Nauka też sztuka!”, który odbył się na olsztyńskiej starówce w sobotę 25 czerwca br.

Miłośnicy nauki mogli wziąć udział w warsztatach, interaktywnych pokazach, eksperymentach i konkursach, przygotowanych przez naukowców z Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie oraz zaproszonych gości z Instytutu Geofizyki PAN w Warszawie, Ogrodu Botanicznego PAN w Powsinie, Instytutu Genetyki i Hodowli Zwierząt w Jastrzębcu i Centrum Nauki Kopernik.

To już druga edycja Pikniku „Nauka też sztuka!” organizowanego w ramach Olsztyńskiego Lata Artystycznego przez Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie we współpracy z Miejskim Ośrodkiem Kultury. W gronie tegorocznych partnerów imprezy znalazł się również Oddział PAN w Olsztynie i w Białymstoku z siedzibą w Olsztynie. Naukowcy, wychodząc na spotkanie mieszkańcom miasta, pragnęli przybliżyć im rolę nauki w naszym codziennym życiu i zachęcić najmłodszych do odkrywania w sobie „genu naukowca”, który w przyszłości może przerodzić się w życiową pasję.

Relacje:

TVP Olsztyn (od 10:10); Radio Olsztyn

Fotorelacje:

www.olsztyn.com.pl; www.olsztyn24; www.olsztyn.wyborcza.pl

Galeria:

Czytaj więcej

Zapraszamy na Piknik Naukowy „Nauka też sztuka!”

piknik_nauka_też_sztuka_plakatJuż w sobotę 25 czerwca centrum olsztyńskiej starówki zamieni się w niezwykłe laboratorium, pełne eksperymentów, warsztatów i konkursów. A to za sprawą naukowców z Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN, którzy w ramach Olsztyńskiego Lata Artystycznego będę przekonywać mieszkańców miasta, że nauka to też sztuka! Artystów i naukowców łączy bowiem pasja tworzenia, zamiłowanie do eksperymentowania i otwartość umysłu. Teorie, które tworzą fizycy, wirtuozerskie eksperymenty chemików czy obrazy oglądane w obiektywie mikroskopu to niejednokrotnie dzieła sztuki.

W programie Pikniku znajdzie się m.in. niezwykła wystawa interaktywnych eksponatów Centrum Nauki Kopernik, dzięki którym zwiedzający będą mogli sprawdzić szybkość reakcji na bodźce świetlne oraz dźwiękowe, dowiedzieć się jak oszukać swój wzrok, czy postarać się złamać szyfr.

Całe rodziny będą mogły wziąć udział w warsztatach na temat diety bezglutenowej, podczas których dowiedzą się czym właściwie jest gluten oraz kto i dlaczego musi się go wystrzegać. Goście Pikniku zabawią się też w „Poszukiwaczy glutenu” podejmując próbę wymycia go z próbek ciasta z mąki pszennej. Z kolei warsztaty „Smakowita skóra” obejmą praktyczne wykorzystanie proszków owocowych do otrzymywania kosmetyków. Każdy z uczestników będzie mógł skomponować własny krem z dodatkiem ulubionego owocu i zabrać go do domu.

Naukowcy z Instytutu Geofizyki PAN w Warszawie pomogą nam wywołać nasze „Prywatne trzęsienie ziemi” i wyjaśnią dlaczego wstrząsy o podobnej wielkości w niektórych rejonach świata powodują małe zniszczenia a w innych katastrofy. Warsztaty przygotowane przez Ogród Botaniczny PAN w Powsinie przybliżą gościom rolę Banku Nasion w ochronie różnorodności roślin, szczególnie tych zagrożonych wyginięciem.

Na gości będą tez czekały warsztaty technik daktyloskopowych, wykorzystywanych w laboratoriach kryminalistycznych, oraz zajęcia tworzenia samodzielnych modeli bakterii np. bolibrzuszka. Niewątpliwą atrakcją będzie też pokaz pluszowych modeli organów, uczestniczących w trawieniu (w skali 1:1 lub większej). Uczestnicy „Labiryntu pokarmowego” będą mogli dowiedzieć się miedzy innymi, jak długie jest jelito i dlaczego żołądek nie trawi sam siebie.

Na scenie staromiejskiej odbędzie się konkurs familijny „Tajemnice ludzkiego ciała” z nagrodami, a także warsztat projektowania DNA ze słodkich żelków.

W prezentacjach weźmą udział również naukwowcy z Instytutu Genetyki i Hodowli Zwierząt PAN w Jastrzębcu, którzy wyjaśnia jak ph produktów spożywczych wpływa na nasze zdrowie.

Piknik „Nauka też sztuka!” rozpocznie się o godz. 12:00 na scenie staromiejskiej w Olsztynie i potrwa do godz. 16:00. Wstęp wolny!

Organizator: Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie
Współorganizator: Miejski Ośrodek Kultury
Partner: Oddział Polskiej Akademii Nauk w Olsztynie i Białymstoku z siedzibą w Olsztynie.

Czytaj więcej

Nakręć się na naukę

Drogi Uczniu,

Przyznasz, że proces uczenia się jest żmudny i trudny, ale daje efekt w postaci dobrej oceny i satysfakcję z nabytej wiedzy. Czy nauka to praca indywidualna czy zespołowa, czy związana jest z rywalizacją? Czy ostateczny efekt w postaci wynalazku to praca w jednej dziedzinie, czy może powiązanie wiedzy i doświadczenia z kilku obszarów nauki? Czasem zdobyte podstawy wiedzy rozwijamy, pogłębiamy i ostatecznie stają się one życiową pasją. Czasem wielkie odkrycia są po części dziełem przypadku. (więcej…)

Czytaj więcej

Instytut PAN w Olsztynie na 20. Pikniku Naukowym Centrum Nauki Kopernik i Polskiego Radia

7 maja 2016 r., pod hasłem ZDROWIE, na Stadionie Narodowym odbył się jubileuszowy 20. Piknik Naukowy Polskiego Radia i Centrum Nauki Kopernik. Tegoroczna impreza zgromadziła rekordową liczbę gości, którzy mogli podziwiać pokazy przygotowane przez ponad 200 wystawców z kraju i zagranicy.

Instytut PAN w Olsztynie przygotował 5 pokazów: Pierwszy z nich, „Gluten od kulis” wyjaśnił uczestnikom Pikniku czym jest gluten oraz kto i dlaczego musi się go wystrzegać. Prezentacja „Zdrowie układu rozrodczego” była okazją do poznania czynników wywołujących schorzenia żeńskiego układu rozrodczego. Pokaz „Nieproszeni goście naszego organizmu” stanowił możliwość zdobycia wiedzy na temat zagrożeń, które dla ludzi i zwierząt niosą kleszcze.  Z kolei podczas pokazu „Myj ręce i chroń zdrowie” można było zobaczyć jak szybko zarazki przenoszą się z ręki na rękę, a przy okazji dowiedzieć się jak skutecznie myć ręce. „Zdrów jak ryba – tak ale…w chorym środowisku zdrowa ryba nie pływa…” to już laboratorium mobilne, w którym pokazywaliśmy wpływ zakwaszenia środowiska wodnego na zdrowie ryb.

Namiot Instytutu odwiedziło ponad 3500 gości.

Czytaj więcej

20. Piknik Naukowy Polskiego Radia i Centrum Nauki Kopernik

20_piknik_naukowy_plakat

7 maja na Stadionie Narodowym w Warszawie odbędzie się XX Piknik Naukowy Polskiego Radia i Centrum Nauki Kopernik. Zapraszamy do odwiedzenia stoiska Instytutu w namiocie nr A43 oraz stojącego obok Laboratorium mobilnego.

Pokazy, które przygotowaliśmy, nawiązują do tegorocznego hasła Pikniku „Zdrowie”:

  • „Gluten od kulis” –  wyjaśnimy czym jest gluten oraz kto i dlaczego musi się go wystrzegać.
  • „Zdrowie układu rozrodczego” przybliżymy czynniki wywołujące schorzenia żeńskiego układu rozrodczego.
  • „Nieproszeni goście naszego organizmu” – omówimy jakim zagrożeniem dla ludzi i zwierząt są kleszcze.
  • „Myj ręce i chroń zdrowie” – poprzez zabawę będzie można zobaczyć jak szybko zarazki przenoszą się z ręki na rękę, a przy okazji powiemy jak skutecznie myć ręce.
  • „Zdrów jak ryba – tak ale…w chorym środowisku zdrowa ryba nie pływa…” – w Laboratorium mobilnym pokażemy wpływ zakwaszenia środowiska wodnego na zdrowie ryb.

Więcej informacji na www.pikniknaukowy.pl

Czytaj więcej

Czy rany u ludzi mogą goić się bezbliznowo? (aktualizacja)

tok fm

SŁUCHAJ: Radiowa Akademia Nauk TOK FM

logo-pl

OGLĄDAJ: Czy rany u ludzi mogą goić się bezbliznowo?

Czy rana może zagoić się tak, by nie pozostawić po sobie śladu? Pracują nad tym naukowcy z PAN w Olsztynie. Człowiek ma zdolności bezbliznowej regeneracji, ale tylko w łonie matki, później ta zdolność zanika. Już istniejące blizny, według badaczy, może pomóc leczyć śluz ślimaków, który ma silne właściwości regeneracyjne. 

Ssaki, w tym ludzie, nie mają zdolności do bezbliznowego gojenia ran. „Każda rana goi się z wytworzeniem blizny, czasami są to blizny przerostowe, utrudniające życie i z kosmetycznego punktu widzenia wyglądające bardzo nieładnie” – mówi PAP prof. Barbara Gawrońska-Kozak z Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności Polskiej Akademii Nauk w Olsztynie.

Tymczasem w życiu płodowym rany u ludzi goją się bezbliznowo. „Jeżeli operacja na dziecku przeprowadzana jest w łonie matki, to wówczas dziecko rodzi się bez wytworzonej blizny, nie widać, gdzie ta operacja się odbyła. To znaczy, że tak naprawdę w naszym życiu rozwojowym posiadamy cechę gojenia bezbliznowego, regeneracji, w życiu dorosłym tracimy ją. Czy jest możliwość przekierowania szlaku w życiu dorosłym, aby tej blizny właśnie nie było? Tym się zajmujemy” – tłumaczy prof. Gawrońska-Kozak.

Jak podkreśla, jest jeden szczep myszy, tzw. myszy nagie, które mają zdolność gojenia bez wytworzenia blizny. „Te myszy nie mają jednego genu, a ten gen występuje u ludzi. Jest pytanie, czy jest on odpowiedzialny za wytworzenie blizny, czy nie” – mówi naukowiec.

„W naszych badaniach wykorzystujemy hodowle komórkowe in vitro oraz techniki biologii molekularnej po to, by zbadać mechanizm, dzięki któremu gojenie bliznowe może zostać przekierowane na sposób regeneracyjny. Dzięki czemu mogą zostać opracowane sposoby leczenia oraz terapie dla osób cierpiących na schorzenia skórne” – opowiada dr Joanna Bukowska.

Olsztyńscy naukowcy pracują też nad możliwością zastosowania związków naturalnie występujących w przyrodzie w celu pomocy pacjentom. Jak mówi prof. Gawrońska-Kozak, takim związkiem może być śluz wydzielany przez ślimaki.

Zaznacza, że śluz ślimaków już teraz wykorzystywany jest w kosmetykach, ale może być również stosowany jako terapeutyk. „W tym kierunku prowadzonych jest niewiele badań i my planujemy zacząć tę drogę badawczą” – dodaje.

Mariola Piłat-Skalmowska z polskiej firmy Snails Garden produkującej kremy kosmetyczne na bazie czystego śluzu ślimaka, podkreśla, że ma on właściwości silnie regenerujące, odbudowujące, nawilżające, a ponadto jest bogaty w witaminy, alantoinę i kolagen.

źródło: PAP

Czytaj więcej