Zwiększona podatność na otyłość u kobiet przyczynia się do ich problemów z płodnością – wykazali naukowcy Instytutu. Ich badania skupiły się na molekularnych mechanizmach odpowiedzialnych za prawidłowe funkcjonowanie układu rozrodczego kobiet. Wyniki zostały właśnie opublikowane w czasopiśmie „Molecular Metabolism”.
– Wiemy, że otyłość u kobiet związana jest z niepłodnością, co wynika z zaburzeń na wielu poziomach. My zajmujemy się poznaniem tych mechanizmów na poziomie molekularnym, czyli we wnętrzu komórek. W naszej pracy skupiamy się na dysfunkcji jajników, które są nie tylko magazynem komórek jajowych, ale także miejscem produkcji estrogenów – kluczowych hormonów płodności – opowiada dr Karolina Wołodko z Zespołu Programowania Płodności i Rozwoju.
OTYŁOŚĆ A NIEPŁODNOŚĆ
Aby przyjrzeć się zmianom na poziomie molekularnym, jakie zachodzą w układzie rozrodczym, w szczególności w komórkach jajnika, dr Karolina Wołodko – wraz z zespołem pod kierownictwem dra hab. Antonia Galvao – swojego obserwacje prowadziła na dwóch szczepach myszy z różną podatnością na otyłość. – W ten sposób chcieliśmy odzwierciedlić tendencje obserwowane wśród ludzi, kiedy jedni łatwiej, a inni trudniej przybierają na wadze – podaje badaczka. Obie grupy były karmione wysokokaloryczną dietą.
– Okazało się, że grupa, która prędzej przybrała na wadze (czyli ta podatna na otyłość) wykazała również zaburzenia w procesach jajnikowych związane ze spadkiem produkcji hormonów. Zaobserwowaliśmy też podwyższony poziom we krwi m.in. leptyny, co jest charakterystyczne dla otyłości, a również bardzo wpływa na zdolności rozrodcze. W drugiej grupie takich zmian nie było – mówi biotechnolożka.
Następnie naukowcy zbadali, jakie zmiany zaszły w komórkach jajnika. – W grupie podatnej na otyłość te zmiany były znaczące. Jednym z najważniejszych odkryć jest scharakteryzowanie zmian w komórkach osłonki pęcherzyka jajnikowego, które doprowadziły do spadku produkcji hormonów steroidowych – estrogenów, bardzo ważnych dla prawidłowego funkcjonowania całego układu rozrodczego. Co więcej, wykazaliśmy wpływ czynników dotychczas niepowiązanych z produkcją hormonów – wyjaśnia dr Karolina Wołodko.
Ponadto, na podstawie wyników z grupy opornej na otyłość, badacze wykazali, że samo spożywanie diety wysokotłuszczowej nie prowadzi do zmian na poziomie układu rozrodczego, co sugerowały niektóre wcześniejsze badania naukowe. – Kluczowe jest tu jednak przybranie na wadze – podkreśla naukowczyni.
NAGLĄCA POTRZEBA
– Dzięki zrozumieniu podstawowych mechanizmów i zaburzeń, które prowadzą do niepłodności u otyłych kobiet, w przyszłości będzie można rozwiązywać ten problem, opracowując nowe terapie. Oczywiście konieczne są dalsze badania podstawowe, a później również te na poziomie klinicznym – mówi dr Karolina Wołodko.
Dodaje, że skala problemu jest duża i wciąż rośnie. – Już teraz jedna na sześć par starających się o dziecko zmaga się z problemem niepłodności. Równolegle rośnie liczba osób z nadwagą i otyłością, co ma wpływ również na funkcjonowanie układu rozrodczego – wskazuje.
Ponadto, w jej ocenie, w światowej nauce temat badań nad poznaniem molekularnych mechanizmów zachodzących w układzie rozrodczym kobiet wciąż nie jest dostatecznie zauważany. – Dotychczas większość badań wokół rozrodczości skupiała się na samcach i spermie, którzy są łatwiejszym modelem do badania. Dalej za mało uwagi poświęca się badaniom samic i ich układu rozrodczego, który jednak jest dużo bardziej skomplikowany – podsumowuje naukowczyni.
