Awokado, jagody goji, chlorella – to tylko niektóre z produktów, które często pojawiają się na listach tzw. superżywności. Ale czy nasze rodzime maliny, aronia, czarna porzeczka, natka pietruszki, jarmuż czy miód mogą z nimi konkurować na wartości odżywcze?
Temat polskich superfoods podjęła redaktorka Marta Boroń w podcaście naukowym Radia Kampus. Rozmawia z Małgorzatą Starowicz, naukowczynią z Zespołu Chemii i Biodynamiki Żywności, o produktach bogatych w składniki odżywcze, które można uprawiać lokalnie i sezonowo. Dlaczego warto sięgać po lokalne super produkty?
What do astronauts eat in space, and what fuels climbers during extreme expeditions? What is freeze-drying, and can food really be preserved for decades? Our scientists explored these questions – and more – at the 28th edition of the Science Picnic “What a Cosmos!”, which took place on May 10 at Warsaw’s PGE Narodowy stadium.
The event, organized by Polish Radio and the Copernicus Science Centre, attracted crowds of science enthusiasts of all ages. This year’s theme was space, and visitors had the opportunity to experience 690 science shows prepared by 152 institutions from Poland and abroad.
Our stand was located in the Health Zone and featured two fascinating topics:
The Microcosm of Our Diet – Visitors discovered the hidden world of bacteria and yeast that help create bread, yogurt, and fermented foods. The demonstration revealed the secrets of fermentation and taught participants how to make healthy, homemade preserves.
Space Food – Here, guests could see what astronauts, mountaineers, and soldiers eat. We explained what freeze-drying is, how it allows food to be preserved for decades, and which freeze-dried products we use in everyday life.
Thank you to everyone who visited us. See you at the next science events!
Co jedzą astronauci w kosmosie, a co alpiniści podczas ekstremalnych wypraw? Na czym polega liofilizacja i czy naprawdę da się przechowywać jedzenie przez dziesiątki lat? O kiszonkach, świecie bakterii i roli drożdży w produkcji żywności opowiadali nasi naukowcy podczas 28. Pikniku Naukowego „Ale Kosmos!”, który 10 maja przyciągnął tłumy na PGE Narodowy w Warszawie.
Wydarzenie, organizowane przez Polskie Radio i Centrum Nauki Kopernik, przyciągnęło tłumy miłośników nauki w każdym wieku. W tym roku tematem przewodnim był kosmos, a na odwiedzających czekało aż 690 pokazów popularnonaukowych przygotowanych przez 152 instytucje z Polski i zagranicy.
Nasze stoisko znajdowało się w Strefie Zdrowia. Pokazy dotyczyły dwóch fascynujących tematów:
Mikrokosmos naszej diety – uczestnicy mogli odkryć świat bakterii i drożdży, które pomagają tworzyć chleb, jogurty czy kiszonki. Pokaz zdradzał tajniki fermentacji i uczył, jak samodzielnie przygotować zdrowe, domowe przetwory.
Kosmiczna żywność – tu można było zobaczyć, jak wygląda jedzenie astronautów, alpinistów czy żołnierzy. Wyjaśnialiśmy, czym jest liofilizacja, jak pozwala przechowywać żywność nawet przez kilkadziesiąt lat i jakie produkty liofilizowane wykorzystujemy na co dzień.
Dziękujemy wszystkim odwiedzającym. Do zobaczenia na kolejnych naukowych wydarzeniach!
DYREKTOR i RADA NAUKOWA Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie mają zaszczyt zaprosić na publiczną obronę rozprawy doktorskiej na stopień doktora nauk rolniczych w dyscyplinie technologia żywności i żywienia:
Mgr inż. Wiesława Kaszubskiego
pt. „Badanie procesów degradacji i wchłaniania antocyjanów z nowo opracowanych modeli produktów spożywczych w kontekście ich właściwości prozdrowotnych”.
Obrona odbędzie się w dniu 2 czerwca 2025 r. o godz. 1000 w trybie stacjonarnym (sala SKANDA AB IRZiBŻ PAN, ul. Trylińskiego 18).
Promotor:
Prof. dr hab. Wiesław Wiczkowski – Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie,
Promotor pomocniczy:
Dr Małgorzata Starowicz – Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie,
Recenzenci:
Prof. dr hab. Magdalena Surma – Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie,
Dr hab. Krystyna Szymandera-Buszka, prof. UPP – Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu,
Dr hab. inż. Sylwester Czaplicki, prof. UWM – Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie.
Z recenzjami pracy doktorskiej można zapoznać się na stronie BIP Instytutu.
Ze względu na fakt, że rozprawa doktorska objęta jest tajemnicą prawnie chronioną, osoby zainteresowane uczestnictwem w obronie publicznej pracy doktorskiej proszone są o kontakt z sekretarzem Komisji doktorskiej Panią dr Lidią Markiewicz (l.markiewicz@pan.olsztyn.pl) w celu podpisania oświadczenia o zachowaniu poufności.
Przewodnicząca Rady Naukowej Prof. dr hab. Urszula Gawlik
The brain is the most complex organ in the human body – responsible for essential life processes and mental functions. When it malfunctions, it can significantly reduce quality of life and contribute to the development of many diseases.
Join us online on May 22–23 for a conference where experts and researchers will present the latest findings on how lifestyle and environmental factors affect brain health and performance. Topics will include the impact of physical activity, sleep, stress, diet, stimulants, genetic predispositions, pollution, and even the gut microbiota on brain function. Neurological conditions and disorders will be discussed, including depression, memory disorders, brain aging processes, brain injuries, autoimmune brain diseases, and eating disorders with psychological causes.
Mózg to najbardziej złożony narząd ludzkiego ciała – odpowiada za podstawowe procesy życiowe i funkcje psychiczne. Jego nieprawidłowe działanie może znacząco obniżyć jakość życia i prowadzić do rozwoju wielu chorób.
Zapraszamy 22-23 maja na konferencję online, podczas której eksperci i naukowcy przedstawią najnowsze ustalenia dotyczące wpływu stylu życia i czynników środowiskowych na zdrowie oraz sprawność mózgu.
Poruszone zagadnienia dotyczyć będą m.in. wpływu aktywności fizycznej, snu, stresu, diety, używek, uwarunkowań genetycznych, zanieczyszczeń, a nawet mikrobioty jelitowej na funkcjonowanie mózgu. Omówione zostaną stany i zaburzenia neurologiczne oraz jednostki chorobowe, w tym depresja, zaburzenia pamięci, procesy związane ze starzeniem się mózgu, urazy mózgu, choroby autoimmunologiczne mózgu oraz zaburzenia odżywiania o podłożu psychicznym.
From scientific research and innovative start-ups, through the boards of international companies and signature restaurants, to influencing policy and social activism — women in Poland continue to shape the future of a sustainable food system. WE Lead Food is a space created with them in mind — leaders, innovators, and change-makers. Here, they share knowledge, build relationships, and inspire one another, forming a remarkable network of collaboration. The next WE Lead Food meeting will take place on May 28 at the French Embassy in Warsaw.
WE Lead Food is a flagship and one of the most prestigious initiatives for women within the European Institute of Innovation and Technology (EIT) Food program. These meetings are held across several European countries. In Poland, the event will take place for the fourth time and is organized by the Institute of Animal Reproduction and Food Research of the Polish Academy of Sciences in Olsztyn, a strategic partner of the EIT Food network.
-The workshops organized by our Institute aim to create a nationwide community of female leaders who support one another and work together for a healthy, safe, and sustainable food sector. We give the floor to experts who are open to collaboration, eager to share their knowledge, experience, and the challenges they face – says Iwona Kieda from the Institute of Animal Reproduction and Food Research PAS in Olsztyn, coordinator of the WE Lead Food project in Poland.
The next WE Lead Food workshop will take place on May 28 at the French Embassy, located at ul. Piękna 1 in Warsaw.
-This year, we are once again partnering with institutions and organizations that prioritize the role of women in transforming food system by supporting their leadership, entrepreneurship, and collaboration. Among them are the French Embassy in Poland, the Institute of Rural and Agricultural Development of the Polish Academy of Sciences (IRWiR PAN), and the AgroWomen Network, – adds Marta Kopcewicz, co-organizer of the event.
The program will feature sessions focused on inspiration, skill development, and building cooperation. We will explore the motivations behind women’s entrepreneurship and the challenges it entails. Participants will hear inspiring stories of women who are changing the game, building strong teams, and leading with a sense of responsibility and a commitment to growth. These are leaders driven by a passion for creating a better, healthier, and more sustainable food system.
Among the featured speakers are: Dr. Katarzyna Pala, (CEO of Food4Future Technologies), Renata Krysiak, founder of the start-up VegeLIO and Tatiana Fremond, (restaurateur and owner of La Môme).
With the support of mentors, attendees will set personal goals and explore new opportunities that come with being part of a unique collaborative network. A dedicated networking session will offer time for building valuable connections, engaging in inspiring conversations, and discovering promising Polish women-led start-ups, including Shroom4You and Baddi Kombucha.
The workshops are free of charge. The number of spots is limited, so registration is required: *** REGISTRATION FORM ***
Program
Date: May 28 Location: French Embassy, Piękna St 1, Warsaw
10:30 – 11:00 – Registration, Welcome 11:00 – 11:30 – Let’s get to know each other – icebreaker 11:30 – 11:45 – WE Lead Food, Shima Barakat, Programme Leader 11:45 – 13:00 – Get inspired! – panel session with experts 13:00 – 13:30 – Lunch 13:30 – 15:20 – Plan and achieve your goals! – training session 15:20 – 15:30 – Coffee break 15:30 – 15:45 – WE Lead Food, Shima Barakat 15:45 – 16:45 – Broaden your horizons! – networking session 16:45 – 17:00 – Closing
The workshop will be held in Polish.
See how it was at the last workshop:
Event partners:
French Embassy in Poland, Institute of Rural and Agricultural Development of the Polish Academy of Sciences, Agro Women Foundation.
The training is part of the #WELeadFood project funded by the European Institute of Innovation and Technology (EIT Food).
Join the network of experts and take part in the 8-week main programme starting this autumn: SIGN UP.
Od badań naukowych i innowacyjnych start-upów, przez zarządy międzynarodowych firm i autorskie restauracje, po wpływ na politykę i działalność społeczną – kobiety w Polsce niezmiennie kształtują przyszłość zrównoważonego systemu żywnościowego. WE Lead Food to przestrzeń stworzona z myślą o nich – liderkach, innowatorkach, prowokatorkach zmian. Tu dzielą się wiedzą, budują relacje i inspirują się nawzajem, tworząc wyjątkową sieć współpracy. Kolejne spotkanie WE Lead Food już 28 maja w Ambasadzie Francji w Warszawie.
Projekt WE Lead Food to flagowa i jedna z najbardziej prestiżowych inicjatyw skierowanych do kobiet w ramach programu Europejskiej Wspólnoty Wiedzy i Innowacji w obszarze żywności – EIT Food. Spotkania WE Lead Food organizowane są w kilku krajach Europy. W Polsce odbędą się już po raz czwarty, a ich organizatorem jest Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie, strategiczny partner sieci EIT Food.
– Warsztaty organizowane przez nasz Instytut mają na celu stworzenie ogólnopolskiej społeczności liderek, które wspierają się nawzajem i wspólnie działają na rzecz zdrowego, bezpiecznego i zrównoważonego sektora żywności. Oddajemy głos ekspertkom otwartym na współpracę, chętnym do dzielenia się swoją wiedzą, doświadczeniem oraz wyzwaniami, z jakimi się mierzą. – mówi Iwona Kieda z Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie, koordynatorka projektu WE Lead Food w Polsce.
Kolejne warsztaty WE Lead Food odbędą się 28 maja w przestrzeniach Ambasady Francji przy ul. Pięknej 1 w Warszawie.
W tym roku ponownie współpracujemy z instytucjami i organizacjami, które priorytetowo traktują rolę kobiet w transformacji systemu żywnościowego, wspierając ich przywództwo. przedsiębiorczość i partnerstwo. Wśród nich Ambasada Francji w Polsce, Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN oraz Sieć AgroWomen. – dodaje Marta Kopcewicz, współorganizatorka wydarzenia.
W programie sesje inspiracji, rozwoju kompetencji i budowania współpracy, dzięki którym przyjrzymy się kobiecej przedsiębiorczości, jej motywacjom i wyzwaniom. Poznamy inspirujące historie kobiet, które zmieniają zasady gry, budują silne zespoły i zarządzają w duchu odpowiedzialności i rozwoju. To liderki, którym przyświeca pasja do tworzenia lepszego, zdrowszego i bardziej zrównoważonego systemu żywności.
Wśród nich: dr inż. Katarzyna Pala (CEO startupu Food4Future Technologies), Renata Krysiak (założycielka start-upu VegeLIO) i Tatiana Fremond (restauratorka, właścicielka estauracji La Môme). Pod okiem mentorek zaplanujemy swoje najbliższe cele i otworzymy się na nowe możliwości, jakie daje przynależność do unikalnej sieci współpracy. Sesja networkingowa to czas na nawiązywanie wartościowych kontaktów, inspirujące rozmowy i okazja do poznania obiecujących polskich startupów prowadzonych przez kobiety, m.in. Shroom4You i Baddi Kombucha.
Warsztaty są bezpłatne. Liczba miejsc jest ograniczona, dlatego obowiązują zapisy: *** FORMULARZ ZGŁOSZENIOWY ***
Program
Data: 28 maja Miejsce: Ambasada Francji, ul. Piękna 1, Warszawa
10:30 –11:00 – Rejestracja, Powitanie 11:00 – 11:30 – Poznajmy się – icebreaker 11:30 – 11:45 – WE Lead Food, Shima Barakat, Liderka Programu 11:45 – 13:00 – Zainspiruj się! – sesja panelowa z udziałem ekspertek 13:00 – 13:30 – Lunch 13:30 – 15:20 – Planuj i osiągaj cele! – sesja treningowa 15:20 – 15:30 – Przerwa kawowa 15: 30 – 15:45 – WE Lead Food, Shima Barakat 15:45 – 16:45 – Poszerz horyzonty! – sesja networkingowa 16:45 – 17:00 – Zakończenie
Szkolenie jest częścią projektu #WELeadFood finansowanego przez Europejską Wspólnotę Wiedzy i Innowacji w obszarze Żywności (EIT Food). Już dziś dołącz do sieci ekspertek i weź udział w 8-tygodniowym programie głównym, który startuje jesienią: ZAPISZ SIĘ
The guest of WELCOME2 seminar will be Professor Dieter Steinhilber, Director of the Institute of Pharmaceutical Chemistry at the Johann Wolfgang Goethe University in Frankfurt. Prof. Steinhilber will deliver a lecture titled: „Inflammation and lipid mediators: Old and new therapeutic strategies”.
Professor’s research focuses on lipid signaling and regulatory mechanisms in inflammation and cancer. He also investigates new therapeutic strategies with a special focus on the arachidonic acid cascade and the innate immune system.
The lecture will take place on May 9 (Friday) at 10:00 AM in the conference room of the Institute of Animal Reproduction and Food Research of the Polish Academy of Sciences in Olsztyn, at Trylińskiego 18 (SKANDA room).
Abstract of the presentation:
Changes in oxylipin levels such as prostaglandins and leukotrienes have been associated with inflammatory diseases such as rheumatoid arthritis, atherosclerosis, inflammatory bowel disease, asthma or multiple sclerosis (MS). The identification of 5-lipoxygenase, which is the key enzyme in leukotriene formation, as a vitamin D-regulated gene provides a link to vitamin D signaling which stimulates the innate immune system and alleviates the responses of the adaptive immune system. In the search of factors which regulate prostaglandin E formation, we identified the miR-574-5p as regulator which modulates expression of the microsomal prostaglandin E synthase-1, the key enzyme in prostaglandin E2 formation. Thus, miR-574-5p is an interesting target for drug development and the involved mechanisms in gene regulation as well as pharmacological strategies to inhibit miR-574-5p activity will be presented.
Gościem najbliższego seminarium WELCOME2 będzie profesor Dieter Steinhilber, dyrektor Instytutu Chemii Farmaceutycznej na Uniwersytecie Johannesa Wolfganga Goethego we Frankfurcie. Profesor wygłosi wykład pt. „Inflammation and lipid mediators: Old and new therapeutic strategies”.
Badania profesora koncentrują się na sygnalizacji lipidowej oraz mechanizmach regulacyjnych w stanach zapalnych i nowotworach, a także na nowych strategiach terapeutycznych, ze szczególnym uwzględnieniem kaskady kwasu arachidonowego i wrodzonego układu odpornościowego.
Wykład odbędzie się 9 maja (piątek) o godz. 10:00 w sali konferencyjnej Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie przy ul. Trylińskiego 18 (sala SKANDA).
Abstrakt wystąpienia:
Changes in oxylipin levels such as prostaglandins and leukotrienes have been associated with inflammatory diseases such as rheumatoid arthritis, atherosclerosis, inflammatory bowel disease, asthma or multiple sclerosis (MS). The identification of 5-lipoxygenase, which is the key enzyme in leukotriene formation, as a vitamin D-regulated gene provides a link to vitamin D signaling which stimulates the innate immune system and alleviates the responses of the adaptive immune system. In the search of factors which regulate prostaglandin E formation, we identified the miR-574-5p as regulator which modulates expression of the microsomal prostaglandin E synthase-1, the key enzyme in prostaglandin E2 formation. Thus, miR-574-5p is an interesting target for drug development and the involved mechanisms in gene regulation as well as pharmacological strategies to inhibit miR-574-5p activity will be presented.
