Zrealizowano pierwszy moduł zajęć w projekcie EIT Food #FoodScienceClass, poświęcony zagadnieniom produkcji, przetwórstwa i bezpieczeństwa żywności. Finansowany przez Europejską Wspólnotę Wiedzy i Innowacji EIT Food projekt realizowany jest z 400 uczniami z Polski, Izraela, Belgii i Finlandii.
Uczniowie Liceum Ogólnokształcącego im. Marii i Georga Dietrichów oraz Szkoły Podstawowej im. Marii Zientary Zalewskiej z Oddziałami Dwujęzycznymi w Dywitach pod okiem mentorów – naukowców Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie – opracowali i przeprowadzili badania konsumenckie, w których przyjrzeli się nawykom żywieniowym swoich rówieśników i najczęściej spożywanym przez nich produktom spożywczym. Uczniowie poznali wszystkie etapy tworzenia i analizowania wyników badań konsumenckich.
Zwieńczeniem pierwszej części zajęć projektowych były lekcje dotyczące czytania i analizowania etykiet produktów spożywczych oraz szczegółowego badania grup produktów, które pojawiły się wcześniej w opracowywanej przez uczniów ankiecie. Uczniowie zbadali ich skład, pochodzenie, a także przeanalizowali ich prozdrowotne właściwości.
SZKOŁA PODSTAWOWA IM. M. ZIENTARY-MALEWSKIEJ Z ODDZIAŁAMY DWUJĘZYCZNYMI W DYWITACH
Uczniowie klas 7a i 7d opracowali ankietę online, do stworzenia której użyli Formularzy Google. Następnie rozesłali ją wśród swoich rówieśników i bliskich. Łącznie zebrali 134 ankiety. Ankieta składała się z 3 części: demograficznej, dotyczącej nawyków żywieniowych oraz ostatniej, poświęconej najczęściej spożywanym produktom z wybranych grup produktów spożywczych.
Wśród respondentów dominowały kobiety (71%). Prawie połowa ankietowanych (48%) była w przedziale wiekowym 9-14 lat. Większość osób badanych mieszka na wsi (66%) i pochodzi z 4-osobowych gospodarstw domowych (46%).
Na podstawie wyników ankiety wykazano, że blisko połowa respondentów codziennie spożywa 3 główne posiłki: śniadanie (56%), obiad (60%) i kolację (45%), spośród których za najważniejszy uważane jest śniadanie (60%). 61% badanych deklaruje, że czasami podjada między posiłkami. 40% ankietowanych codziennie spożywa owoce, natomiast warzywa 45%. Niemal połowa respondentów nigdy nie stosowała diety (45%), natomiast 35% stosowała dietę odchudzającą. Niepokojący jest fakt, że aż 27% ankietowanych z grupy wiekowej 9-14 lat stosowało dietę odchudzającą. Ponad połowa respondentów wypija 1-2 litry płynów dziennie (54%), najczęściej wody (40%). 82% ankietowanych deklaruje, że żywność typu „fast food” spożywa okazjonalnie lub raz w miesiącu. 47% badanych wskazało, że czasami czyta etykiety na kupowanych produktach, natomiast tylko 5,3% zawsze zwraca uwagę na listę składników wchodzących w skład produktów, które spożywa.
Spośród wybranych grup produktów spożywczych najczęściej spożywane są: w kategorii produkty nabiałowe: mleko i ser żółty (po 32,5%), w kategorii pieczywo i produkty zbożowe: chleb (45%), w kategorii produkty mięsne: wędlina (37%) i drób (31%), w kategorii słodycze i słone przekąski: czekolada (32,5%) i chipsy (28,5%), w kategorii przetwory owocowo-warzywne: ketchup i sok (po 32,6%), w kategorii produkty wegetariańskie: soja i produkty sojowe (39%) , w kategorii najpopularniejsze tradycyjne danie: pierogi (46%).
LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE IM. MARII I GEORGA DIETRICHÓW W OLSZTYNIE
Badanie zostało zrealizowane w maju 2021 roku w grupie 241 osób, rówieśników uczniów oraz osób z ich najbliższej społeczności, w tym 186 kobiet (77%) i 55 mężczyzn (23%). Najwięcej respondentów (56%) stanowiły osoby w przedziale wiekowym 11-19 lat, 21% w wieku 20-40 lat, 20% w wieku 41-60 i 3% w wieku 60+. 47% ankietowanych pochodzi z miast od 150 do 500 tys. mieszkańców, 26% ze wsi, 15% z małych miast do 50 tys. mieszkańców, 7% z miast od 50 do 150 tys. mieszkańców i 5% z dużych miast powyżej 500 tys. mieszkańców. Do badania wykorzystano autorską ankietę, w której zastosowano pytania typu zamkniętego i otwartego. Zakres przeprowadzonych badań obejmował m.in. ocenę częstotliwości spożywanych w ciągu dnia posiłków, wytypowanie najczęściej spożywanych produktów, ocenę rodzaju i ilości wypijanych w ciągu dnia napojów oraz ocenę nawyków żywieniowych respondentów (podjadanie między posiłkami, stosowanie diet czy spożywanie żywności typu „fast food”).
Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że posiłkiem, który wśród ankietowanych osób spożywany jest codziennie był obiad (68%), następnie śniadanie (65%) oraz kolacja (48%). 41% respondentów jako posiłek, który najczęściej spożywa o stałych porach dnia wymieniło śniadanie. Ponadto ponad połowa badanych (58%) uważa śniadanie za najważniejszy posiłek w ciągu dnia. 59% ankietowanych zadeklarowało, że czasami podjada między posiłkami. W przypadku spożycia mięsa, 32% respondentów konsumuje je kilka razy dziennie, a 5% badanych je mięso okazjonalnie. 40% osób spożywa owoce 2-3 razy w tygodniu, natomiast 6% deklaruje, że nie spożywa ich w ogóle. Największy odsetek badanych (30%) spożywa warzywa przynajmniej raz dziennie, 7% okazjonalnie. Spośród osób ankietowanych 35% przynajmniej raz w życiu stosowało dietę odchudzającą, a 33% nie stosowało jej nigdy. Ponad połowa badanych (58%) wypija w ciągu dnia 1-2 litry płynów, najczęściej wody (40%). Okazjonalne spożywanie żywności typu „fast food” deklaruje 48% badanych, przy czym 24% respondentów spożywa takie produkty raz, a 4% kilka razy w tygodniu. Stwierdzono, że tylko 15% ankietowanych zawsze czyta listę składników na produktach spożywczych, a 17% nie czyta jej wcale. Zaledwie 10% badanych zawsze zwraca uwagę na kaloryczność produktów, które kupuje i spożywa, a 26% nigdy nie zwraca na nią uwagi.
Spośród spożywanych produktów nabiałowych największą popularnością wśród respondentów cieszyło się mleko (37%) i ser żółty (33%), w kategorii pieczywo i produkty zbożowe: chleb (54%), w kategorii produkty mięsne: drób (48%) i wędlina (34%), w kategorii słodycze i słone przekąski: czekolada (47%), w kategorii przetwory owocowo-warzywne: sok (35%) i ketchup (23%). Wśród znanych produktów wegetariańskich respondenci wskazywali przede wszystkim ciecierzycę i produkty z ciecierzycy (36%) oraz soję i produkty z soi (23%). W pytaniu o najpopularniejsze danie tradycyjne w Polsce najczęściej udzielaną odpowiedzią były pierogi (48%), kotlet schabowy (25%) i rosół (18%).
W kolejnych etapach projektu uczniowie zrealizują moduł poświęcony komunikowaniu wyników nauki, przeprowadzą kampanię edukacyjno-informacyjną, a także wezmą udział w dodatkowych aktywnościach – warsztatach kulinarnych i laboratoryjnych.
Projekt #FoodScienceClass jest finansowany przez EIT Food – Wspólnotę Wiedzy i Innowacji w obszarze żywności, która pracuje na rzecz zrównoważonego, zdrowego i godnego zaufania systemu żywnościowego. Partnerami projektu są: TECHNION (Izrael), IRZiBŻ PAN w Olsztynie, Bank Żywności w Olsztynie, EUFIC (Belgia), VTT (Finlandia) i Rikolto (Belgia).
