Matczyna dieta a zachowanie zdrowia przyszłych pokoleń

dr hab. Monika Kaczmarek, prof. nadzw., Kierownik Laboratorium Biologii Molekularnej IRZiBŻ

Problemy współczesnej medycyny

Dotychczas wykazano, że stan odżywienia matki może mieć wpływ na prawidłowy rozwój zarodka, płodu w łonie matki, a po urodzeniu determinuje zachowanie zdrowia potomstwa. We wrześniu br. na łamach Pediatric Obesity angielscy badacze opublikowali prognozę dla 184 krajów, dotyczącą otyłości i powiązanych z nią problemów zdrowotnych u dzieci w wieku szkolnym1. Szacuje się, że do 2025 roku 268 milionów dzieci w wieku 5-17 lat mieć będzie nadwagę, w tym 91 mln ucierpi z powodu otyłość; przy założeniu braku odpowiedniej polityki skutecznie zmieniającej obecne trendy.

Niepłodność zawsze towarzyszyła ludziom, niestety obecnie obserwujemy wzrost częstości występowania problemów z zajściem w ciążę, co uwarunkowane jest między innymi czynnikami środowiskowymi. Światowa Organizacja Zdrowia (ang. World Health Organization; WHO) wyraźnie wskazuje, że ponad 10 proc. kobiet na całym Świecie bezskutecznie stara się o dziecko, a sytuacja nie poprawiła się w ostatnim dwudziestoleciu2.

Programowanie żywieniowe

Okazuje się, że okres od zapłodnienia aż do 3 roku życia charakteryzuje się zwiększoną wrażliwością na działanie czynników środowiskowych, w tym takich jak styl życia, dieta i zdrowie rodziców. A proces, w którym stan odżywienia determinuje metaboliczną równowagę w organizmie, określa się mianem programowania żywieniowego. Dotychczas wykazano, że stan odżywienia matki może mieć wpływ na prawidłowy rozwój zarodka, płodu w łonie matki, a po urodzeniu determinuje zachowanie zdrowia potomstwa3. Prawidłowe kształtowanie potomstwa w procesie programowania żywieniowego ma długofalowe efekty prozdrowotne i może zapobiegać rozwojowi chorób cywilizacyjnych takich jak choroby układu krążenia, otyłość, nadciśnienie, cukrzyca typu II.

W łonie matki

Interesujące, że nadmierny przyrost masy ciała podczas ciąży występuje powszechniej niż w ubiegłym stuleciu. Na nasze nieszczęście u dzieci kobiet, które w ciąży przybrały zbyt wiele na wadze obserwowano zwiększone ryzyko wystąpienia nadwagi w wieku lat 34. Dlatego zaleca się, aby kobiety o wskaźniku masy ciała (ang. Body Mass Index; BMI) w granicach normy (18,5-24,9) podczas ciąży przybrały 11-16 kg, natomiast kobiety z BMI pomiędzy 25,0 a 29,9 już tylko 7-11 kg; a kobiet z otyłe (BMI ≥30) jedynie 5-9 kg5.

Po narodzeniu

Efekty programowania żywieniowego możemy obserwować nie tylko w komórkach osobnika z nieodpowiednimi nawykami zdrowotnymi, ale w przypadku ciężarnych lub karmiących samic nawet u ich dzieci czy wnuków. W naszych badania prowadzonych na myszach, poddanych restrykcyjnej diecie podczas laktacji obserwowaliśmy nieprawidłowości w rozwoju funkcji rozrodczych potomstwa pomimo wprowadzenia prawidłowej diety w późniejszym okresie. Myszy te później osiągały dojrzałość płciową i miały szereg innych zaburzeń wpływających na ich płodność. Co ciekawe, efekty nieprawidłowej diety samic karmiących były zauważalne nawet w drugim pokoleniu – u wnuków6.

Chociaż wniosków z badań prowadzonych na myszach nie można bezpośrednio przełożyć na człowieka, istnieją liczne doniesienia o wpływie zachwianej równowagi metabolicznej matki na wzrost ryzyka rozwoju cukrzycy, otyłości i innych chorób w wieku dorosłym7. Dlatego, pamiętajmy, aby podczas ciąży jeść dla dwojga a nie za dwoje, ani nie korzystać z restrykcyjnej diety. Zasadę tą powinniśmy przestrzegać również w okresie karmienia piersią. Później dbajmy o prawidłowy styl życia, który zaszczepimy naszym dzieciom, a one swoim.

Źródło: Zdrowie kobiety

 

 

Czytaj więcej

Maternal nutrition and health of next generations

Prof. Monika Kaczmarek, Head of Molecular Biology Core Facility

Challenges of contemporary medicine

So far it has been demonstrated that the nutritional status of mother may affect a normal development of the embryo and fetus in the womb, and after birth, determines health of the offspring. This September, English researchers published in Pediatric Obesity Journal a prognosis for 184 countries regarding obesity and related health problems in school children. It is estimated that without an adequate policy challenging current trends, by 2025 268 million children aged 5-17 will be overweight, with 91 million of them to suffer from obesity.

Infertility has always affected humans, yet unfortunately we can now observe a considerable decrease in the pregnancy rates caused by inter alia environmental factors. World Health Organization (WHO) clearly demonstrates that 10% of women worldwide are trying to get pregnant with no success, and this situation has not improved in the last 20 years.

Nutritional programming

It appears that the period from conception until the age of 3 is marked by increased sensitivity to environmental factors, such as lifestyle, diet and parents’ health status. The process in which nutritional status determines metabolic balance in the organism is called nutritional programming.  So far it has been demonstrated that the nutritional status of mother may affect a normal development of the embryo and fetus in the womb, and after birth, determines health of the offspring. Proper „designing” of offspring within the process of nutritional programming has long-term prohealth effects and may prevent the development of diet-induced diseases such as cardiovascular disorders, obesity, hypertension and diabetes type II.

In the mother’s womb

It is interesting that excessive weight gain during pregnancy occurs more frequently than in the past century. Unfortunately for us, children of women who put on too much weight during pregnancy were observed to suffer from an increased risk of obesity at the age of 34.  Therefore, women having a Body Mass Index (BMI) within the normal range (18,5-24,9) are recommended to gain 11-16 kg during pregnancy, while those with the BMI  25 – 29,9 and BMI ≥30 only 7-11 kg and 5-9 kg, respectively.

After birth

The effects of nutritional programming may be observed not only in the cells of an individual with improper eating habits, but – in the case of pregnant or lactating females – also in their children or grandchildren. Our research based on animals fed a strict diet during lactation revealed inaccuracies in the development of offspring’s reproductive functions despite introduction of a proper diet in the future. These mice achieved sexual maturity later and suffered from a series of disorders affecting their fertility. What is interesting, the effects of improper diet of lactating females were noticeable even in the second generation – in grandchildren.

Even though the conclusions drawn from the studies based on mice cannot be directly translated to humans, there are numerous report on the influence of distorted metabolic balance on the increased risk of development of diabetes, obesity and other diseases in adulthood. Therefore, we shall bear in mind that during pregnancy we are advised to eat for two, but not twice as much, and not follow any strict diet. We shall obey this rule also when lactating. Then, let’s lead a considerate lifestyle and pass it on to our children and next generations.

 

Czytaj więcej

Pora na przyrodę

Dr Radosław Kowalski był gościem programu TVP 3 Olsztyn „Pora na przyrodę”. Tematem dyskusji były m.in. badania mające na celu ochronę bioróżnorodności gatunków zagrożonych wyginięciem.

Oglądaj

 

Czytaj więcej

Hands-on workshops for Polish Academy of Kids students

Testing the content of antioxidant in favourite juices, designing tailor-made creams with lyophilisated fruits, and discovering bakteria from our everyday menu. On December 3, 2016 scientists from the Institute hosted students of the Polish Academy Sciences. 

Polish Academy of Kids is the first free University worldwide coordinated and led by children themselves. Young Scientists aged 6-12 deliver lectures and present their own research results together with Senior Scientists – guest lecturers.

Institute holds a honorary patronage over the Academy since 2013, opening laboratories to the students and organizing edutaining workshops which inspire them to embark on research careers in the future.

 

Czytaj więcej

Warsztaty dla studentów Polskiej Akademii Dzieci

Badanie zawartości antyoksydantów w ulubionych sokach, samodzielnie komponowane kremów z liofilizowanych owoców i poznawanie bakterii z naszego codziennego menu – takie warsztaty przygotowali naukowcy z Instytutu dla studentów Polskiej Akademii Dzieci, którzy odwiedzili Instytut 3 grudnia br.

Polska Akademia Dzieci to  pierwszy na skalę międzynarodową bezpłatny Uniwersytet prowadzony przez dzieci. Młodzi Naukowcy w wieku od 6. do 12 lat prowadzą swoje wykłady i przedstawiają własne badania naukowe wspólnie z Dużymi Naukowcami, wykładowcami.

Instytut pełni honorowy patronat nad PAD od 2013 roku, otwierając swoje podwoje dla najmłodszych i organizując popularno-naukowe wykłady oraz warsztaty, które inspirują ich do podjęcia kariery badacza w przyszłości.

 

Czytaj więcej

Polish researchers work to improve food quality

Institute of Animal Reproduction and Food Research PAS takes part in the activities aimed at improving the production of protein-rich plants.

EUR 416 million is waiting for the scientists investigating food and agriculture safety in 4 new calls of the Horizon 2020 programme. So far scientists from Poland have managed to win over PLN 28 million zlotys.

European Commission has just announced the call for proposals to 4 new contests in the area of ”Food safety, sustainable agriculture and forestry, marine, maritime and inland water research and the bioeconomy”, involving 51 topics. The call for proposals will last until February 14, 2017.

”Taking part in the call is worth considering, as the applicants may reach for funds from a total budget of EUR 416 million” – convinces Bożena Podlaska from the National Contact Point for Research Programmes of the EU”.

Currently, scientists and entrepreneurs from 47 research and business in Poland carry out 40 Horizon 2020-funded research and innovation projects associated with food safety.

Institute of Animal Reproduction and Food Research PAS takes part in the activities aimed at improving the production of protein-rich plants. “Protein2Food” project aims at increasing the consumption of protein among Europeans who, according to doctors and experts in nutrition, eat it in scarce amounts.

Research Institute of Horticulture in Skierniewice works to provide Europeans with a wide-open access to their most preferred berry fruits. The Consortium of 19 partners from Europe, China and Chile strives to develop new varieties of berry fruits which will better adjust to unfavourable growing conditions of the environment, abound it fruit and have improved quality.

Plant production constitutes one of many areas of interest of Polish researchers working within the framework of Horizon 2020. Warsaw University of Life Sciences participates in the development of new vaccines against bacteria and virus-derived animal diseases, which cause a considerable loss in animal breeding.

“These projects are only examples of possibilities provided by Horizon 2020 to scientists and entrepreneurs concerned with food and agriculture safety” – says Bożena Podlaska.

Every one interested is welcome to participate in the info day organized by the National Contact Point, when the experts will present the most recent calls, focusing on the guidelines for applicants and models of evaluation to be acknowledged.

 

Czytaj więcej

Prof. Adam Zięcik and Prof. Andrzej Ciereszko nominated PAS members

General Assembly of the Polish Academy of Sciences nominated new members of the Academy. This elite group in the Division of Biological and Agricultural Sciences comprises two distinguished scientists from the Institute of Animal Reproduction and Food Research in Olsztyn.

Prof. Adam Zięcik, long-term director of the Institute and PAS vice-president in 2013-15, was designated Ordinary Member of the Academy. Prof. Zięcik is a laureate of many awards and distinctions for his significant achievements for the Polish science, e.g. the Order of Polonia Restituta and Honorary Medal of the Polish Physiological Society. His research activity focuses on the physiology and endocrinology of animal reproduction, with the results being published in most prestigious journals worldwide.

Prof. Andrzej Ciereszko, head of Institute’s Gamete and Embryo Biology Department, was designated Corresponding Member of the Academy. Prof. Ciereszko specializes in the field of livestock biology and biotechnology of reproduction. His research team identified semen proteins of fish recognized as most important in Polish breeding. Prof. Ciereszko is also a co-author of an international patent procedure for the method of cryopreservation of salmonid fish semen, and its implementation into breeding programmes.

Congratulations! 

 

Czytaj więcej

Polscy naukowcy pracują nad lepszą żywnością

logo-pl

Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie bierze udział w pracach nad ulepszeniem produkcji roślin bogatych w białko.

416 mln euro czeka na naukowców zajmujących się bezpieczeństwem żywnościowym i rolnictwem w czterech nowych konkursach programu Horyzont 2020. Dotąd uczeni z Polski na badania nad żywnością z Horyzontu 2020 zdobyli ponad 28 mln złotych.

Komisja Europejska ogłosiła właśnie nabór wniosków do czterech nowych konkursów w obszarze „Bezpieczeństwo żywnościowe, zrównoważone rolnictwo i leśnictwo, badania mórz i wód śródlądowych oraz biogospodarka”, obejmującym 51 tematów badawczych. Nabór potrwa do 14 lutego 2017 roku.

„Warto wziąć w nim udział, bo na aplikujących czeka łącznie ponad 416 milionów euro” – przekonuje Bożena Podlaska z Krajowego Punktu Kontaktowego Programów Badawczych UE.

Obecnie w Polsce realizowanych jest 40 projektów badawczo-innowacyjnych związanych z bezpieczeństwem żywnościowym, finansowanych z programu Horyzont 2020. Zaangażowanych jest w nie 47 polskich instytucji naukowych lub przedsiębiorców.

Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN z Olsztyna bierze udział w pracach nad ulepszeniem produkcji roślin bogatych w białko. Celem projektu „Protein2Food” jest zwiększenie udziału białek roślinnych w diecie Europejczyków, którzy według ekspertów ds. żywienia i lekarzy jedzą ich zdecydowanie za mało.

Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach pracuje nad tym, by Europejczycy mieli jak najlepszy dostęp do swoich ulubionych owoców jagodowych. Konsorcjum 19 partnerów z Europy, Chin i Chile stara się stworzyć nowe odmiany roślin jagodowych, które będą lepiej rosły w niesprzyjających dla nich warunkach środowiska, obficiej owocowały, a jakość ich owoców będzie wyższa.

Produkcja roślinna to tylko część zainteresowań polskich naukowców pracujących w ramach Horyzontu 2020. Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie uczestniczy w opracowywaniu nowych szczepionek przeciwko zwierzęcym chorobom pochodzenia bakteryjnego i wirusowego powodującym straty w hodowli zwierząt.

„Powyższe projekty to tylko przykłady możliwości, jakie Horyzont 2020 oferuje naukowcom i przedsiębiorcom zajmującym się bezpieczeństwem żywnościowym i rolnictwem” – mówi Bożena Podlaska.

Dla zainteresowanych KPK Programów Badawczych UE 7 grudnia organizuje dzień informacyjny, podczas którego jego eksperci przedstawią tematykę aktualnych konkursów i opowiedzą o procedurze składania wniosków oraz ich oceny.

źródło: PAP Nauka w Polsce

 

Czytaj więcej