Dwa osiągnięcia naukowe interdyscyplinarnych zespołów badawczych z udziałem naukowców z Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Zrywności PAN w Olsztynie zostały uhonorowane przez Komitet Nauk Zootechnicznych i Akwakultury Polskiej Akademii Nauk – jedna nagrodą główną, a druga wyróżnieniem.
Nagroda Główna Komitetu Nauk Zootechnicznych i Akwakultury Polskiej Akademii Nauk została przyznana za osiągnięcie naukowe „Antyoksydacyjne i immunostymulujące oddziaływanie zróżnicowanych poziomów i wzajemnego stosunku lizyny, argininy i metioniny w mieszankach dla indyków rzeźnych”.
Autorami pracy są:
- prof. dr hab. Dariusz Mikulski
- prof. dr hab. Katarzyna Ognik
- dr hab. Paweł Konieczka
- dr hab. Magdalena Krauze, prof. uczelni
- dr Anna Stępniowska
- dr Ewelina Cholewińska
- dr Bartłomiej Tykałowski
- prof. dr hab. Zenon Zduńczyk
- prof. dr hab. Jerzy Juśkiewicz
Celem badań uznanych przez Komitet PAN za wybitne i odznaczające się dużym potencjałem wdrożeniowym było ustalenie optymalnej relacji lizyny (Liz), argininy (Arg) i metioniny (Met) w dietach indyków rzeźnych z uwzględnieniem zróżnicowanej intensywności żywienia oraz wielokierunkowego oddziaływania metabolicznego analizowanych aminokwasów. Naukowcy uwzględnili szeroki zakres wskaźników, w tym wyniki produkcyjne, reakcje metaboliczne, reakcje układu odpornościowego, możliwe uszkodzenia oksydacyjne lipidów, białek i DNA oraz nitracyjne białek, zmiany epigenetyczne, mechanizmy naprawcze warunkujące integralność jelit indyków zakażonych bakteriami C. perfringens oraz wybrane wskaźniki metabolizmu ilustrujące stopień oksydacji lipidów, białek i DNA.
Poza aspektami poznawczymi, docenionymi przez recenzentów powołanych przez redakcje renomowanych czasopism naukowych o zasięgu światowym, uzyskano wyniki przydatne producentom mieszanek paszowych dla indyków.
Nadrzędnym celem przeprowadzonych badań jest możliwość wykorzystania wyników przez podmioty gospodarcze zajmujące się produkcją pasz dla indyków. Wdrożenie wyników badań może znacząco przyczynić się do poprawy efektywności odchowu indyków rzeźnych, także do zmniejszenia ilości stosowanych w ich leczeniu antybiotyków.
Z kolei Wyróżnieniem Komitetu Nauk Zootechnicznych i Akwakultury Polskiej Akademii Nauk zostało uhonorowane osiągnięcie naukowe „Opracowanie wystandaryzowanej metody kriokonserwacji nasienia ryb”.
Autorami pracy są naukowcy z Zespołu Biologii Gamet i Zarodka IRZiBŻ:
- prof. dr hab. Andrzej Ciereszko
- dr Sylwia Judycka
- dr hab. Joanna Nynca
- dr hab. Mariola Dietrich
- dr hab. Daniel Żarski
- mgr inż. Ewa Liszewska
Wyróżnione badania dotyczą opracowania i doskonalenia procedur kriokonserwacji nasienia ryb łososiowatych (pstrąga tęczowego, palii alpejskiej, neosamców pstrąga tęczowego oraz źródlanego) oraz okoniowatych (okonia i sandacza). Stworzenie banków nasienia dla tych ryb jest ważnym elementem strategii ochrony bioróżnorodności lokalnych gatunków, jak również daje możliwość zabezpieczenia nasienia pochodzącego od najcenniejszych pod względem hodowlanym osobników.
W ramach projektu badawczego została opracowana nowatorska, wystandaryzowana (pod względem stałej liczby plemników w słomce oraz końcowego stężenia krioprotektantów) metodyka kriokonserwacji nasienia ryb z zastosowaniem prostego rozrzedzalnika glukoza-metanol. Naukowcy potwierdzili, że dla każdego z badanych gatunków trzeba zastosować odpowiedni protokół kriokonserwacji.
Wyniki badań zostały opublikowane w szeregu artykułów opublikowanych w prestiżowych międzynarodowych czasopismach dotyczących akwakultury i podsumowane w pracy przeglądowej („Opportunities and challenges related to the implementation of sperm cryopreservation into breeding of salmonid fishes”) opublikowanej w specjalnym numerze Theriogenology poświęconym rozrodowi ryb.
