International scientific seminar – Prof. Lars-Oliver Klotz
The first international scientific seminar of the Welcoming ERA Chair to Centre of Excellence in Nutrigenomics to optimise health and well-being will take place on 15 March at 10:00 a.m. at the Institute of Animal Reproduction and Food Research of the Polish Academy of Sciences. The seminar series will be inaugurated by Lars-Oliver Klotz, Professor of Nutrigenomics at the Institute of Nutritional Sciences at Friedrich Schiller University in Jena (Germany). Prof Klotz conducts research in biochemistry and molecular biology, molecular toxicology and cell biology. During the seminar in Olsztyn, he will give a lecture on „Selenium-binding proteins: from SNP to function”..
The seminar and the meeting with Prof. Klotz will be held at the Department of Food Science of the Institute of Animal Reproduction and Food Research of the Polish Academy of Sciences at Tuwima 10 St.
Prof. Lars-Oliver Klotz – BIO
Lars-Oliver Klotz (LOK) is Professor of Nutrigenomics at the Institute of Nutritional Sciences, Friedrich Schiller University, Jena, Germany. He is Dean of the Faculty of Biological Sciences at Friedrich Schiller University. He obtained his Diploma degree (an MSc equivalent) in biochemistry from the University of Tübingen, Germany, followed by a Ph.D. in biochemistry from the University of Düsseldorf, Germany (1998; advisor: Helmut Sies). Following postdoctoral research at the National Institute on Aging in Baltimore, MD, USA, he obtained his lecturer’s qualification (Habilitation degree) at the University of Düsseldorf. In 2010, he moved to the University of Alberta, Edmonton, AB, Canada, where he was an Associate Professor (tenured) and held the Canada Research Chair in Pharmaceutical Sciences at the Faculty of Pharmacy and Pharmaceutical Sciences. In 2013, Dr. Klotz assumed his current position. Dr. Klotz is the 2006 recipient of SFRR-Europe’s Catherine-Pasquier-Award. His research interests include the biochemistry of oxidative stress, stress-induced signal transduction and molecular processes in aging.
Selenium-binding proteins: from SNP to function
Abstract:
Selenium-binding protein 1 (SELENBP1) was identified some thirty years ago as a selenium-containing protein that does not count among the 25 known human selenoproteins harboring selenocysteine residues. It has since been found to be a bona-fide tumor suppressor, but its exact function remained elusive until, in 2018, a series of single nucleotide polymorphisms were identified as the reason for a striking breath malodor of patients in a Dutch hospital. The underlying changes were demonstrated to affect the gene encoding SELENBP1, which was then identified as a methanethiol oxidase.
This presentation will summarize the work on SELENBP1 performed in the Klotz lab regarding the enzymatic activity of SELENBP1, the role of selenium, the role of transition metal ions and the search for a function of this protein, using isolated SELENBP1 mutants, cell culture models and a model organism, Caenorhabditis elegans.
Międzynarodowe seminarium naukowe – Prof. Lars-Oliver Klotz
15 marca br. o godzinie 10:00 w Instytucie Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN odbędzie się pierwsze międzynarodowe seminarium naukowe w ramach projektu ERA Chair Welcoming ERA Chair to Centre of Excellence in Nutrigenomics to optimise health and well-being. Serię seminariów zainauguruje Lars-Oliver Klotz, profesor nutrigenomiki w Instytucie Nauk o Żywieniu Uniwersytetu Friedricha Schillera w Jenie (Niemcy). Prof. Klotz prowadzi badania z zakresu biochemii i biologii molekularnej, toksykologii molekularnej i biologii komórki. Podczas seminarium w Olsztynie wygłosi referat: „Selenium-binding proteins: from SNP to function”.
Seminarium i spotkanie z udziałem prof. Klotza odbędą się w Oddziale Nauk o Żywności Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN przyl. ul. Tuwima 10.
Prof. Lars-Oliver Klotz – BIO
Lars-Oliver Klotz (LOK) is Professor of Nutrigenomics at the Institute of Nutritional Sciences, Friedrich Schiller University, Jena, Germany. He is Dean of the Faculty of Biological Sciences at Friedrich Schiller University. He obtained his Diploma degree (an MSc equivalent) in biochemistry from the University of Tübingen, Germany, followed by a Ph.D. in biochemistry from the University of Düsseldorf, Germany (1998; advisor: Helmut Sies). Following postdoctoral research at the National Institute on Aging in Baltimore, MD, USA, he obtained his lecturer’s qualification (Habilitation degree) at the University of Düsseldorf. In 2010, he moved to the University of Alberta, Edmonton, AB, Canada, where he was an Associate Professor (tenured) and held the Canada Research Chair in Pharmaceutical Sciences at the Faculty of Pharmacy and Pharmaceutical Sciences. In 2013, Dr. Klotz assumed his current position. Dr. Klotz is the 2006 recipient of SFRR-Europe’s Catherine-Pasquier-Award. His research interests include the biochemistry of oxidative stress, stress-induced signal transduction and molecular processes in aging.
Selenium-binding proteins: from SNP to function
Abstract:
Selenium-binding protein 1 (SELENBP1) was identified some thirty years ago as a selenium-containing protein that does not count among the 25 known human selenoproteins harboring selenocysteine residues. It has since been found to be a bona-fide tumor suppressor, but its exact function remained elusive until, in 2018, a series of single nucleotide polymorphisms were identified as the reason for a striking breath malodor of patients in a Dutch hospital. The underlying changes were demonstrated to affect the gene encoding SELENBP1, which was then identified as a methanethiol oxidase.
This presentation will summarize the work on SELENBP1 performed in the Klotz lab regarding the enzymatic activity of SELENBP1, the role of selenium, the role of transition metal ions and the search for a function of this protein, using isolated SELENBP1 mutants, cell culture models and a model organism, Caenorhabditis elegans.
Warsztaty „Rozród sandacza w teorii i praktyce”
Eksperci Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie stale podejmują nowe wyzwania, będące odzwierciedleniem najnowszych światowych trendów naukowych. Jednym z takich obszarów, we współpracy z przedsiębiorcami, są innowacyjne badania nad poprawą rozrodczości ryb słodkowodnych.
Zapraszamy na warsztaty, które będą wyjątkową okazją dla przedsiębiorców do zdobycia wiedzy i poznania praktycznych możliwości inicjacji i rozwoju akwakultury sandacza – wysoko cenionego gatunku ryby, zarówno w naszych jeziorach, jak i na naszych talerzach.
Warsztaty „Rozród sandacza w teorii i praktyce” odbędą się 14 marca 2023 r. w Gospodarstwie Rybackim „Mikołajki” w Mikołajkach.
Warsztaty są bezpłatne, ale wymagana jest rejestracja.
LINK DO REJESTRACJI
PROGRAM
Część teoretyczna – Gospoda Rybacka, Mikołajki (ul. Plac Wolności 10)
09.00 – 09.15
Przywitanie uczestników oraz otwarcie szkolenia – dr hab. Daniel Żarski, Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie
09.15 – 09.45
Rola produkcji materiału zarybieniowego sandacza w gospodarce rybackiej na przykładzie Gospodarstwa Rybackiego „Mikołajki” – Piotr Sobiech, Dyrektor Gospodarstwa Rybackiego Mikołajki
09.45 – 10.15
Przerwa kawowa
10.15 – 12.30
Rozród sandacza – podstawy teoretyczne i definicje – dr hab. Daniel Żarski, Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie
12.30 – 13.30
Lunch
Część praktyczna – Wylęgarnia Gospodarstwa Rybackiego „Mikołajki” (ul. Mrągowska 14)
14.00 – 16.00
Podstawy praktyki kontrolowanego rozrodu sandacza – Radosław Lewandowski, Ichtiolog Gospodarstwa Rybackiego Mikołajki
16.15 – 16.30
Przerwa kawowa
Panel dyskusyjny – Gospoda Rybacka, Mikołajki (ul. Plac Wolności 10)
16.30 – 18.00
Podsumowanie, wnioski, dyskusja – Daniel Żarski, Radosław Lewandowski, Piotr Sobiech
Czytaj
Warsztaty są częścią projektu pn. „Centrum Badań Środowiska i Innowacyjnych Technologii Żywności dla Jakości Życia” współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata 2014-2020.
Scientists visit the Olsztyn Planetarium
Another extraordinary meeting with the Olsztyn Children’s Academy is behind us. This time the young students were met by Dr. Anna Szóstek-Mioduchowska, who talked about an issue of particular importance in the autumn-winter season – the immune system. Dr. Szóstek-Mioduchowska drew attention to the human body’s 'tools’ for defending itself against harmful external and internal factors. What immune cells do we find in the human body and how many are there in one drop of blood? What is the difference between innate and acquired immunity? What does the body tell us when we are affected by ailments characterised by inflammation? Answers to these and many other questions were sought during the meeting.
The students were also treated to a workshop session where they could play young chemists’ roles. Under the supervision of Kamila Penkacik, M.Sc., the children studied magical antioxidants and created molecular pearls.
The third meeting of the Academy took place on 11 February at Olsztyn’s Planetarium. The next is planned for 15 April. More information about the Olsztyn Children’s Academy can be found on the Planetarium website under the Education tab.
Naukowcy Instytutu z wizytą w Olsztyńskim Planetarium
Za nami kolejne wyjątkowe spotkanie z Olsztyńską Akademią Dzieci. Tym razem z młodymi studentami spotkała się dr hab. Anna Szóstek-Mioduchowska, która opowiedziała słuchaczom o zagadnieniu szczególnie ważnym w sezonie jesienno-zimowym – układzie odpornościowym. Pani Doktor zwróciła uwagę na „narzędzia”, jakimi dysponuje organizm człowieka w obronie przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi i wewnętrznymi. Jakie komórki odpornościowe znajdziemy w ciele człowieka i ile ich jest w jednej kropli krwi? Czym różni się odporność wrodzona od nabytej? Co mówi nam ciało, kiedy dotykają nas dolegliwości charakteryzujące stan zapalny? Na te i wiele innych pytań szukano odpowiedzi podczas spotkania.
Na studentów czekała również część warsztatowa, w której mogli wcielić się w młodych chemików. Pod okiem mgr inż. Kamili Penkacik dzieci badały magiczne przeciwutleniacze oraz tworzyły molekularne perły.
Trzecie spotkanie Akademii odbyło się 11 lutego w olsztyńskim Planetarium. Kolejne planowane jest na 15 kwietnia. Więcej informacji o Olsztyńskiej Akademii Dzieci znajdziecie na stronie Planetarium w zakładce Edukacja.
Obrona pracy doktorskiej mgr Joanny Szuszkiewicz
DYREKTOR i RADA NAUKOWA Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie mają zaszczyt zaprosić na publiczną obronę rozprawy doktorskiej na stopień doktora nauk rolniczych w dyscyplinie zootechnika i rybactwo:
Mgr Joanny Szuszkiewicz
Dr. Małgorzata Starowicz on the Maillard reaction products
Fat Thursday is the sweetest holiday of the year. On this occasion, we eagerly eat donuts and angel wings, which are traditionally deep-fried. Dr. Małgorzata Starowicz from the Institute’s Department of Chemistry and Biodynamics of Food talks about the phenomena that accompany the preparation of Poles’ favorite sweets, as well as what research related to them is conducted at our Institute.
The cascade of chemical reactions is responsible for the pleasant aroma, taste and brown color of donuts and angel wings. These reactions occur between the sugars and proteins in foods that are subjected to high temperatures. They own their name to their discoverer, French chemist Louis Camille Maillard. We can say that Maillard reactions have two „faces”. On the one hand, they form compounds that shape the taste, smell and color of such food products as bread, coffee, fried meat, beer or honey. In addition, melanoidins formed during the Maillard reaction have antioxidant properties. These naturally brown dyes, found, for example, in the crust of bread, have the ability to capture and neutralize free radicals, and thus can prevent civilization diseases.
On the other hand, the Maillard reaction may produce compounds such as acrylamide, which has been descrobed mutagenic and cancerous. Although the standards for the content of acrylamide in food have not yet been defined, scientists and food producers monitor its content in market products and conduct a number of studies on the improvement of technological processes, selection of raw materials used, or the use of natural food additives. All this to keep the level of acrylamide low in heat-treated products. We currently consume the most of it in chips and fries. The great interest in the topic of acrylamide has led scientists and entrepreneurs to join forces under the European Cooperation in Science and Technology (COST) programme and together explore the topic of reducing the level of acrylamide in cereal products.
Research conducted at the Department of Chemistry and Biodynamics of Food at the Institute of Animal Reproduction and Food Research PAS has shown that the formation of these, both beneficial and unfavorable, compounds can be changed already at the stage of the technological process. This is possible by choosing the right ingredients, heating temperature and time, adjusting the pH level or water content. The challenge faced by scientists is primarily the development of appropriate recipes and setting the parameters of technological processes in order to balance and lead to increased formation of beneficial compounds, while reducing the amount of unfavorable ones. Our team’s research to date has shown that polyphenolic compounds have a high potential to inhibit the formation of acrylamide. The addition of polyphenols in the form of spices or herbs can effectively reduce the content of acrylamide in confectionery products while increasing the taste and aroma. On the other hand, it is more recommended to bake for a longer time at a lower temperature than to bake for a short time at a high temperature. The tests were carried out for breads baked from various flours (spelt, wheat and rye).
Dr Małgorzata Starowicz o związkach powstających w wyniku reakcji Maillarda
Tłusty Czwartek to najsłodsze święto w roku. Z tej okazji chętnie zajadamy się pączkami i faworkami, które tradycyjnie są smażone na głębokim tłuszczu. O tym, jakie zjawiska towarzyszą przygotowaniu ulubionych słodkości Polaków, a także jakie związane z nimi badania prowadzone są w naszym Instytucie, mówi dr Małgorzata Starowicz z Zespołu Chemii i Biodynamiki Żywności.
Za przyjemny aromat, smak i brązową barwę pączków i chruścików odpowiada kaskada zachodzących po sobie reakcji chemicznych. Reakcje te zachodzą pomiędzy cukrami i białkami w żywności poddanej wysokiej temperaturze. Ich odkrywcą jest francuski chemik Louis Camille Maillard. Można powiedzieć, że reakcje Maillarda mają dwa „oblicza”. Z jednej strony formują związki kształtujące smak, zapach i barwę takich produktów spożywczych jak chleb, kawa, smażone mięso, piwo czy miód. Ponadto tworzące się podczas reakcji Maillarda melanoidyny wykazują właściwości przeciwutleniające. Te naturalnie brązowe barwniki, występujące np. w skórce chleba, posiadają zdolność do chwytania i unieszkodliwiania wolnych rodników, a tym samym mogą zapobiegać chorobom cywilizacyjnym.
Z drugiej strony, w wyniku reakcji Maillarda mogą powstać takie związki jak akryloamid, któremu przypisuje się działanie mutagenne i nowotworowe. Mimo że nie określono jeszcze norm dla zawartości akryloamidu w żywności, naukowcy i producenci żywności monitorują jego zawartość w produktach rynkowych i prowadzą szereg badań nad poprawą procesów technologicznych, selekcją stosowanych surowców, czy użyciem naturalnych dodatków do żywności. Wszystko po to, aby zachować niski poziom akryloamidu w produktach poddawanych obróbce termicznej. Najwięcej spożywamy go obecnie w czipsach i frytkach. Duże zainteresowanie tematem akryloamidu spowodowało, że naukowcy i przedsiębiorcy połączyli siły w ramach Europejskiego Programu współpracy w dziedzinie Badań Naukowo-Technicznych (COST) i wspólnie zgłębiają temat obniżania poziomu akryloamidu w produktach zbożowych.
Badania prowadzone w Zespole Chemii i Biodynamiki Żywności w Instytucie Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN wykazały, że powstawanie tych, zarówno korzystnych jak i niekorzystnych, związków można zmieniać już na etapie procesu technologicznego. Jest to możliwe poprzez wybranie odpowiednich składników, temperatury i czasu ogrzewania, regulowanie poziomu pH czy zawartości wody. Wyzwanie, przed jakim stoją naukowcy, to przede wszystkim opracowanie odpowiednich receptur i ustalanie parametrów procesów technologicznych, aby zbalansować i doprowadzić do zwiększonego powstawania związków korzystnych, zmniejszając przy tym ilość tych niekorzystnych. Dotychczasowe badania naszego Zespołu wykazały, że wysoki potencjał hamujący powstawanie akryloamidu mają związki polifenolowe. Dodatek polifenoli w postaci przypraw czy ziół może skutecznie obniżać zawartość akryloamidu w produktach cukierniczych z jednoczesnym podniesieniem walorów smakowo-zapachowych. Z drugiej strony bardziej korzystne jest dłuższe pieczenie w niższej temperaturze niż pieczenie w krótkim czasie i w wysokiej temperaturze. Badania zostały przeprowadzone dla chlebów wypiekanych z różnych mąk (orkiszowej, pszennej i żytniej).
Prof. Ryszard Amarowicz on the benefits of pulses
On 10 February, we celebrated World Pulses Day. The initiative was born in 2016 by the Food and Agriculture Organization (FAO). The day aims to popularise these valuable plants. We asked Professor Ryszard Amarowicz, head of the Department of Chemical and Physical Properties of Food, about all the good things that can be found in pulses. (więcej…)
