AQUAENT – aquaculture in the age of global challenges – workshop report
On November 17, 2022, we held an online workshop „AQUAENT – aquaculture in the era of global challenges” as part of the EIT Food AQUAENT project – Support for small and medium enterprises in RIS regions in aquaculture. The topics of the workshop covered most burning topics from the pollution of the genetic environment and biotechnological methods of protecting wild-living fish gene pools, through multitrophic aquaculture, to the use of renewable and geothermal energy. We also had a chance to learn the outcomes of the innovative Salmocross project and its possible implementation in aquaculture.
Check out the lectures:
- Renewable energy and the potential of energy storage in aquaculture – futurology or activities necessary for the survival of the industry in times of energy crisis? Ziemowit Pirtań, The fishing farm „PSTRĄG TARNOWO”, Tarnowo, Poland;
- Salmocross – an innovative research and implementation project in aquaculture. Martyna Sas The fishing farm „PSTRĄG TARNOWO”, Tarnowo, Poland;
- Multitrophic aquaculture – possibilities of intensifying production in fresh and salt waters. Radosław Kowalski, Institute of Animal Reproduction and Food Research of the Polish Academy of Sciences, Olsztyn, Poland;
- Genetic pollution of the environment and biotechnological methods of protecting gene pools of wild-living fish. Konrad Ocalewicz, University of Gdańsk, Gdańsk, Poland;
- The use of enzymes and proteins in fish waste to create innovative medical products and dietary supplements. Margret Geirsdottir, Lysi-Life, Zymtech Enzymatica Aktieägare, Icelandic Food and Biotech R&D, Reykjavík, Iceland;
- The use of geothermal energy in fisheries and aquaculture. Saemundur Eliasson, HS Orka and Haustak, Icelandic Food and Biotech R&D, Reykjavík, Iceland.
Wszechnica PAN: Dwugłos w sprawie
Wszechnica Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Olsztynie i w Białymstoku zaprasza na dwa ostatnie spotkania z cyklu Wszechnicy PAN „Człowiek – Środowisko – Żywność – Zdrowie” – dwugłos w sprawie. Wykłady poprowadzą wybitni polscy naukowcy, którzy zaprezentują ciekawe i aktualne zagadnienia z obszaru człowiek-środowisko-żywność-zdrowie.
22 listopada o godz. 18.00 odbędą się wykłady z zakresu „Wyzwań w leczeniu otyłości i cukrzycy typu 2”.
Prelekcje wygłoszą: prof. dr hab. n. med. Irina Kowalska, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, temat wykładu: Dlaczego leczenie otyłości jest ważne w terapii cukrzycy typu 2? oraz prof. dr hab. n. med. Monika Karczewska-Kupczewska, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, temat wykładu: Nowe możliwości leczenia otyłości i cukrzycy typu 2.
24 listopada o godz. 18.00 odbędą się wykłady z zakresu „Perspektyw sztucznej inteligencji w medycynie”.
Prelekcje wygłoszą prof. dr hab. Andrzej Grzybowski, Uniwersytet Warmińsko-Mazutrski, Wydział Lekarski, Klinika Okulistyki, temat wykładu: Korzyści i zagrożenia wykorzystania sztucznej inteligencji w medycynie, a szczególnie w okulistyce oraz prof. dr hab. Daoud Iskander, Politechnika Wrocławska, temat wykładu: Aplikacje sztucznej inteligencji w okulistyce. Blask czy blichtr?
Moms in Charge project, or when a mother’s experiences affect her child
Can a mother pass on information about past illnesses or natural predators to her child? The Moms in Charge project, carried out by scientists at our Institute, aims to study the extent to which non-genetic inheritance factors affect the adaptability of offspring. This knowledge could help improve fish breeding and gain a deeper understanding of fish resilience.
Moms in Charge is a project carried out by dr. Taina Rocha de Almeida, winner of the PASIFIC grant competition administered by the Polish Academy of Sciences and co-funded by the H2020 Marie Skłodowska-Curie Actions Co-funding of regional, national and international programs and the Ministry of Education and Science. Her scientific supervisor is dr. Daniel Żarski of the Department of Gamete and Embryo Biology of the Institute of Animal Reproduction and Food Research of the Polish Academy of Sciences in Olsztyn.
The project aims to monitor so-called non-genetic inheritance factors in fish and determine to what extent they affect the adaptability of offspring (from embryo to juvenile stages) to breeding conditions. The research will be carried out on three Polish rainbow trout breeding lines from Poland’s largest fish hatchery, „Dąbie”.
- Our project is called Moms in Charge, freely translated as „mothers rule,” because it focuses on mothers’ role in young fish’s lives. According to the project’s main idea, the mother’s experience is passed on to her offspring using molecules (in our case, RNA) that the female builds into the eggs during the egg-forming process. We want to see what the mother can protect her children from in this way – says Taina Rocha de Almeida.
What are non-genetic inheritance factors?
Non-genetic inheritance (NGI) includes various mechanisms that are not directly related to genes but interact with or result from them. The contents of the egg cell are a consequence of NGI mechanisms, which will play an essential role in embryo and early larval development. They are a source of transcripts, proteins, and nutrients that will guide and support development even in later developmental stages.
- Fish accumulate „important” experiences from their lives. It is known that in fish, this most often refers to past diseases or thermal preferences, which determine the profile of specific information molecules – proteins or RNA – that it builds into the eggs, says Daniel Żarski.
The Moms in Charge project is to investigate to what extent maternal NGI factors (mRNAs, miRNAs, or proteins) affect the performance of offspring from embryos to juveniles.
- We want to check the molecular profile of eggs from three different breeding lines of rainbow trout from the „Dabie” hatchery near Bytów. We want to conduct research at the molecular and individual levels. The results can be used in the future in breeding different fish to obtain better individuals endowed with traits important for breeders – adds Taina Rocha de Almeida.
The research will be conducted on three strains of rainbow trout (phenotypically different) bred in Poland. Since the project will be carried out in cooperation with fish breeding, we expect that it will impact fish management and selection based on progeny performance, which can help increase fish production in the long term.
- A similar process also occurs along the father-offspring line, but we don’t intend to test it at this stage, as the mechanism for transmitting this information is somewhat different. For the moment, we are focusing on eggs – egg cells are larger and contain more molecules, and their influence on the development of offspring in fish is much more significant than that of sperm. In this regard, the mother’s influence on the offspring is more important than that of the father. We are also limited time, as the project will last only two years – explains Taina Rocha de Almeida.
Why rainbow trout?
The rainbow trout (Oncorhynchus mykiss), native to North America, is the most common trout species raised in European freshwater aquaculture. It prefers swiftly flowing waters with relatively stable thermal conditions and tolerates high densities. The optimal growth temperature for breeding is 8-18°C, with a maximum of 20°C. Rainbow trout is sold as a portion fish and a large fish, also known as salmon trout. Over the years, the rainbow trout sector has faced problems contributing to stagnant production. In this context, a clear and effective selective breeding program could greatly help.
- There is a great need to improve breeding protocols, for example, due to increased disease resistance or improved longevity. In the long run, the impact of the research on the fishing industry could be huge – says Daniel Żarski.
Taina Rocha de Almeida, Ph.D., came to the Institute from Brazil and received a prestigious scholarship from the PASIFIC MSCA COFUND program. The competition was fierce – there were about ten applicants per spot. To select the winning proposals, evaluators assessed them in three main categories – excellence, impact, and feasibility. Each project also had to pass an ethical evaluation. The fellowship will last 24 months, but as Taina admits: „she feels very comfortable in Poland,” so we are keeping our fingers crossed that her stay in our country will be extended.
Projekt Moms in Charge, czyli kiedy doświadczenia matki wpływają na dziecko
Czy matka może przekazać dziecku informacje o przebytych chorobach lub naturalnych drapieżnikach? Projekt Moms in Charge, realizowany przez naukowców z naszego Instytutu, ma na celu zbadanie, w jakim stopniu czynniki niegenetycznego dziedziczenia wpływają na zdolności adaptacyjne potomstwa. Wiedza ta może przydać się do ulepszenia hodowli ryb, ale także głębszego poznania rybiej odporności.
Moms in Charge to projekt który realizuje dr Taina Rocha de Almeida, laureatka konkursu stypendialnego PASIFIC zarządzanego przez Polską Akademię Nauk i współfinansowanego ze środków Programu H2020 „Marie Skłodowska-Curie Actions Co-funding of regional, national and international programmes” i Ministerstwa Edukacji i Nauki. Jej opiekunem naukowym jest dr hab. Daniel Żarski z Zespołu Biologii Gamet i Zarodka Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie.
Celem projektu jest monitorowanie tzw. czynników niegenetycznego dziedziczenia u ryb i określenie, w jakim stopniu wpływają one na zdolności adaptacyjne potomstwa (od zarodka po stadia młodociane) do warunków hodowlanych. Badania zostaną przeprowadzone na trzech polskich liniach hodowlanych pstrąga tęczowego z największej w Polsce wylęgarni ryb „Dąbie”.
- Nasz projekt nazywa się Moms in Charge, czyli w wolnym tłumaczeniu „matki rządzą”, bo skupia się na roli matek w życiu młodych ryb. Zgodnie z głównym założeniem projektu, doświadczenie matki jest przekazywane potomstwu za pomocą molekuł (w naszym przypadku RNA), które samica wbudowuje w ikrę w trakcie procesu jej formowania. Chcemy sprawdzić, przed czym w ten sposób matka może ochronić swoje dzieci – mówi dr Taina Rocha de Almeida.
Czym są niegenetyczne czynniki dziedziczenia?
Dziedziczenie niegenetyczne (NGI) obejmuje różne mechanizmy, które nie są bezpośrednio związane z genami, ale oddziałują na niego lub z niego wynikają. Zawartość komórki jajowej jest konsekwencją mechanizmów NGI, które będą odgrywały istotną rolę w rozwoju zarodka i wczesnym rozwoju larwy. Są źródłem transkryptów, białek i składników odżywczych, które będą kierować i wspierać rozwój nawet w późniejszych stadiach rozwojowych.
– Ryba akumuluje „ważne” doświadczenia ze swojego życia. Wiadomo, że u ryb dotyczy to najczęściej przebytych chorób lub preferencji termicznych, które warunkują profil specyficznych cząsteczek informacyjnych – białek lub RNA – które wbudowuje w ikrę – mówi dr hab. Daniel Żarski z Zespołu Biologii Gamet i Zarodka.
Projekt Moms in Charge ma zbadać, w jakim stopniu matczyne czynniki NGI (mRNA, miRNA lub białka) wpływają na wydajność potomstwa od zarodków do młodych osobników.
- Chcemy sprawdzić profil molekularny ikry z trzech różnych linii hodowlanych pstrąga tęczowego, pochodzących z wylęgarni „Dąbie”, koło Bytowa. Chcemy przeprowadzić badania na poziomie molekularnym, ale i osobniczym. Wyniki mogą być wykorzystane w przyszłości w hodowlach różnych ryb, dzięki czemu będziemy w stanie uzyskać lepsze osobniki, obdarzone ważnymi dla hodowców cechami – dodaje dr Taina Rocha de Almeida.
Badania będą prowadzone na trzech szczepach pstrąga tęczowego (różniących się fenotypowo) hodowanych w Polsce. Ponieważ projekt będzie realizowany we współpracy z hodowlą ryb, w dłuższej perspektywie będzie miał wpływ na zarządzanie rybami i selekcję opartą na wydajności potomstwa, co może pomóc w zwiększeniu produkcji ryb.
- Podobny proces zachodzi także na linii ojciec-potomstwo, ale nie zamierzamy go na tym etapie sprawdzać, gdyż mechanizm przekazywania tych informacji jest nieco inny. Na chwilę obecną skupiamy się na ikrze – komórki jajowe są większe, zawierają więcej molekuł i ich wpływ na rozwój potomstwa u ryb jest znacznie większy, aniżeli plemników. W tej kwestii, wpływ matki na potomstwo jest większy niż w przypadku ojca. Jesteśmy też ograniczeni czasowo, bo projekt potrwa zaledwie 2 lata – wyjaśnia dr Taina Rocha de Almeida.
Dlaczego pstrąg tęczowy?
Pstrąg tęczowy (Oncorhynchus mykiss), wywodzący się z Północnej Ameryki, jest najpowszechniejszym gatunkiem pstrąga hodowanym w akwakulturze słodkowodnej w Europie. Preferuje wartko płynące wody z dość stabilnymi warunkami termicznymi, tolerujący wysokie zagęszczenia. Optymalna temperatura wzrostu dla hodowli to 8-18°C, z maksimum wynoszącym 20°C.
Pstrąg tęczowy jest sprzedawany jako ryba porcyjna, ale również jako duża ryba zwana także pstrągiem łososiowym. Sektor pstrąga tęczowego boryka się ze specyficznymi problemami, które przyczyniają się do stagnacji produkcji na przestrzeni lat. W tym kontekście, specyficzny i skuteczny program selektywnej hodowli mógłby być bardzo pomocny.
- Istnieje duża potrzeba usprawnienia protokołów hodowlanych, np. ze względu na zwiększoną odporność na choroby czy lepszą żywotność. W długiej perspektywie, wpływ badań na branżę rybacką może być ogromny – mówi dr hab. Daniel Żarski.
Dr Taina Rocha de Almeida przyjechała do Instytutu z Brazylii i otrzymała prestiżowe stypendium programu PASIFIC MSCA COFUND. Konkurencja była duża – na jedno miejsce kandydowało około 10 osób. Aby wybrać zwycięskie wnioski, eksperci dokonywali oceny w trzech głównych kategoriach – doskonałość, wpływ oraz wykonalność. Każdy projekt musiał również przejść przez ocenę etyczną. Stypendium potrwa 24 miesiące, ale jak sama dr de Almeida przyznaje: „w Polsce czuje się bardzo dobrze”, więc trzymamy kciuki, by pobyt w naszym kraju się wydłużył.
EIT Food InformPack na ScienceCom w Gdyni
Już 18 listopada spotkacie naszych naukowców na #ScienceCom, cyklicznej imprezie łączącej świat nauki ze społeczeństwem, którą organizuje Centrum Nauki Experyment w Gdyni.
Tegoroczna edycja jest poświęcona tematom zrównoważonego rozwoju miast i społeczeństwa oraz odpowiedzialnej konsumpcji i produkcji.
Badacze z naszego Instytutu, dr Joanna Fotschki, dr Marta Kopcewicz i mgr Marzena Lenkiewicz w ramach projektu EIT Food InformPack przygotują warsztaty na temat racjonalnego podejścia do zakupów, gospodarowania i utylizacji opakowań po żywności. Dowiemy się jak my, konsumenci, możemy dać im drugie życie i przyczynić się do budowania gospodarki obiegu zamkniętego.
Szczegóły na stronie wydarzenia.
Konkurs na stanowisko stypendysty w projekcie NCN SONATA 17
Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności Polskiej Akademii Nauk w Olsztynie ogłasza konkurs na:
-
stanowisko stypendysty w projekcie badawczym (1 lub 2 stypendia)
finansowanym w ramach konkursu NCN SONATA 17 pt. „Rola lipidów matrycy mleka w programowaniu immunoreaktywności białek pochodzących z bakterii kwasu mlekowego” realizowanego w Zespole Immunologii i Mikrobiologii Żywności pod kierunkiem dr Anny Marii Ogrodowczyk.
Stypendysta będzie uczestniczył w następujących zadaniach badawczych:
- optymalizacja warunków hodowli bakterii z rodzaju Lactobacillus w podłożu z dodatkiem lipidów,
- izolacja białek bakteryjnych i ocena ich profilu jakościowego oraz ilościowego,
- ocena immunoreaktywności białek bakteryjnych stosując surowicę ludzką,
- ocena in vitro właściwości immunoreaktywnych/immunomodulujących białek bakteryjnych z wykorzystaniem linii komórkowych nabłonka jelitowego oraz ex vivo z wykorzystaniem limfocytów izolowanych od zwierząt modelowych,
- czynny udział w konferencjach naukowych,
- udział w przygotowaniu manuskryptów publikacji naukowych.
Wymagania stawiane kandydatowi:
- W chwili rozpoczęcia realizacji zadań w projekcie Kandydat powinien spełniać którekolwiek z poniższych kryteriów kwalifikujących:
- Kandydat jest studentem studiów: pierwszego stopnia, drugiego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich na kierunku: biologia, biotechnologia, mikrobiologia, technologia żywności lub pokrewne, realizowanych w uczelniach na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
- Kandydat jest uczestnikiem studiów doktoranckich,
- Kandydat jest doktorantem w szkole doktorskiej;
- Podstawowa wiedza z zakresu biologii, biotechnologii lub mikrobiologii;
- Entuzjazm badawczy, cierpliwość i silna motywacja do pracy;
- Praktyczne umiejętności laboratoryjne;
- Umiejętność pracy indywidualnej jak i w zespole;
- Dobra organizacja czasu;
- Dyspozycyjność;
- Znajomość języka angielskiego na poziomie umożliwiającym komunikowanie się oraz korzystanie z literatury naukowej.
Konkurs zostanie przeprowadzony zgodnie z zasadami przedstawionymi w Regulaminie przyznawania stypendiów naukowych w projektach badawczych finansowanych ze środków Narodowego Centrum Nauki, będącym załącznikiem do uchwały Rady NCN nr 25/2019 z dnia 14 marca 2019 r.
Informacje dodatkowe:
- Umowa stypendialna na okres min. 6 miesięcy,
- Stypendium naukowe w wysokości 2 000 – 4 000 zł/miesiąc w zależności od zakresu zadań realizowanych w projekcie,
- Data rozpoczęcia: styczeń 2023 roku,
- Miejsce realizacji projektu: Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności Polskiej Akademii Nauk, Zespół Immunologii i Mikrobiologii Żywności, ul. Tuwima 10, 10-748 Olsztyn.
Osoby zainteresowane proszone są o przesłanie następujących dokumentów:
- List motywacyjny;
- Życiorys (CV) (zawierający dorobek naukowy, w tym publikacje, informacje o wyróżnieniach wynikających z prowadzenia badań naukowych, np. stypendia, nagrody, doświadczenie naukowe zdobyte poza jednostką macierzystą, udział w warsztatach, szkoleniach naukowych, realizacji projektów naukowych);
- W przypadku aplikantów będących studentami – wykaz ocen ze studiów I stopnia lub wykaz ocen z pierwszego roku studiów II stopnia (jeśli aplikant jest na drugim roku studiów II stopnia);
- Zaświadczenie z uczelni potwierdzające obecny status studenta (kierunek studiów, stopień studiów, rok studiów) lub doktoranta (nazwa studiów doktoranckich/szkoły doktorskiej, rok);
- Opinia opiekuna naukowego (np. opiekuna stażu/promotora pracy dyplomowej) poświadczająca posiadanie umiejętności, kompetencji do realizacji zadań w projekcie;
- Inne dokumenty, które wg Kandydata są istotne przy rozpatrzeniu jego Kandydatury.
Zgłoszenia/dokumenty w formacie PDF proszę przesłać pocztą elektroniczną na adres: a.ogrodowczyk@pan.olsztyn.pl do dnia 2 grudnia 2022 roku, do godziny 15.00. W tytule wiadomości należy wpisać „Konkurs na stanowisko stypendysty SONATA”. Rozstrzygnięcie konkursu nastąpi w terminie do 9 grudnia 2022 roku. Instytut zastrzega sobie prawo do skontaktowania się z wybranymi kandydatami.
W CV prosimy o umieszczenie klauzuli zgody na przetwarzanie danych osobowych w procesie rekrutacji:
„Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych zawartych w dokumentach aplikacyjnych przez Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie z siedzibą 10-748 Olsztyn ul. Tuwima 10, w celu realizacji procesu rekrutacji wraz z publikacją na stronie internetowej Instytutu pełnych wyników konkursu”.
Klauzula informacyjna:
- Administratorem danych osobowych przetwarzanych w ramach procesu rekrutacji jest Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie z siedzibą 10-748 Olsztyn ul. Tuwima 10, tel. 89 523 46 86,
e-mail: instytut@pan.olsztyn.pl. - Kontakt z inspektorem ochrony danych osobowych jest możliwy pod w/w adresem.
- Podane dane osobowe przetwarzane będą w celu realizacji obecnego procesu rekrutacji i przechowywane do czasu jego zakończenia na podstawie wyrażonej zgody (zgodnie z art. 6 ust. 1 lit. a RODO).
- Osobie której dane dotyczą przysługuje prawo do cofnięcia zgody w dowolnym momencie bez wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej cofnięciem.
- Osobie, której dane dotyczą przysługuje prawo dostępu do swoich danych osobowych, żądania ich sprostowania lub usunięcia. Wniesienie żądania usunięcia danych jest równoznaczne z rezygnacją z udziału w procesie niniejszej rekrutacji. Ponadto przysługuje jej prawo do żądania ograniczenia przetwarzania w przypadkach określonych w art. 18 RODO.
- Osobie, której dane dotyczą, przysługuje prawo do wniesienia skargi do prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych na niezgodne z prawem przetwarzanie jej danych osobowych. Organ ten będzie właściwy do rozpatrzenia skargi z tym, że prawo wniesienia skargi dotyczy wyłącznie zgodności z prawem przetwarzania danych osobowych, nie dotyczy zaś przebiegu rekrutacji.
- Dane udostępnione nie będą podlegały profilowaniu ani udostępnieniu podmiotom czy państwom trzecim. Odbiorcami danych mogą być instytucje upoważnione z mocy prawa.
- Podanie danych zawartych w dokumentach rekrutacyjnych nie jest obowiązkowe, jednak jest warunkiem koniecznym do udziału w procesie rekrutacji.
Pytania w sprawie konkursu proszę kierować na adres kierownika projektu dr Anna Maria Ogrodowczyk a.ogrodowczyk@pan.olsztyn.pl lub kontaktować się telefonicznie +48 89 523 46 57.
