On March 21, 2025, the Nature Picnic took place at the Social School in Mikołajki, attracting many science and nature enthusiasts. Employees of our Institute also participated in the event.
„How Does Acid Rain Form?” was the title of the workshop conducted by the Biodiversity Protection Team members: Anna Kononiuk, Katarzyna Boronska, and Anna Korzekwa. During the session, participants had the opportunity to learn how acid rain is formed and what environmental consequences it can cause.
A key part of the workshop was an experiment simulating the process of acid rain formation. Various materials—pellets, firewood, and hard coal—were burned in sealed glass containers filled with water. This process imitated the emission of harmful substances into the atmosphere, such as sulfur dioxide, nitrogen oxides, and carbon dioxide. Participants then measured the pH of the resulting mixture using litmus paper and a natural indicator—red cabbage extract. The results were analyzed together with the instructors, helping attendees better understand the issue of environmental acidification.
The workshop concluded with a quiz, where the most engaged participants received awards.
Around 180 people took part in the event, including students from Mikołajki and nearby schools.
The Nature Picnic also provided an opportunity to explore other educational stands. Workshops were presented by representatives of the Masurian Landscape Park, State Forests, the University of Warsaw Research Station in Urwitałt, agritourism farms, and the Forestry School Complex in Ruciane-Nida.
21 marca 2025 roku w Zespole Szkół Społecznych w Mikołajkach odbył się Piknik Przyrodniczy, który zgromadził wielu pasjonatów nauki i przyrody. Wzięli w nim również udział pracownicy naszego Instytutu.
„Jak powstają kwaśne deszcze?” – to tytuł warsztatów, które przeprowadziły pracowniczki Zespołu Ochrony Bioróżnorodności: Anna Kononiuk, Katarzyna Boronska i Anna Korzekwa. Podczas zajęć uczestnicy mieli okazję dowiedzieć się, jak powstają kwaśne deszcze oraz jakie skutki mogą one powodować dla środowiska.
Kluczowym elementem warsztatów było przeprowadzenie eksperymentu, który symulował proces powstawania kwaśnych opadów. W szczelnych, szklanych naczyniach z wodą spalano różne materiały – pellet, drewno kominkowe oraz węgiel kamienny. Proces ten imitował emisję do atmosfery szkodliwych substancji, takich jak dwutlenek siarki, tlenki azotu i dwutlenek węgla. Następnie uczestnicy mierzyli odczyn pH powstałej mieszaniny, korzystając z papierków lakmusowych oraz naturalnego wskaźnika – wywaru z czerwonej kapusty. Wyniki eksperymentu były analizowane wspólnie z prowadzącymi, co pozwoliło uczestnikom lepiej zrozumieć problem zakwaszenia środowiska.
Podsumowaniem warsztatów był quiz, w którym najaktywniejsi uczestnicy zostali nagrodzeni.
W zajęciach wzięło udział około 180 osób, w tym uczniowie z Mikołajek oraz innych okolicznych szkół.
Piknik Przyrodniczy był również okazją do zapoznania się z innymi stoiskami edukacyjnymi. Swoje warsztaty zaprezentowali przedstawiciele Mazurskiego Parku Krajobrazowego, Lasów Państwowych, Stacji Badawczej Uniwersytetu Warszawskiego w Urwitałcie, gospodarstw agroturystycznych oraz Zespołu Szkół Leśnych w Rucianem-Nidzie.
Endometriosis affects up to one in ten women of reproductive age. What is known today is that it is a chronic inflammatory estrogen-dependent disease caused by the presence of endometrial tissue outside the uterus, including in the ovaries, uterine muscle, and rectovaginal space. However, its causes remain a mystery, diagnosis is challenging, and treatment remains symptomatic.
March is endometriosis awareness month, culminating in World Endometriosis Day on March 30. Researchers at the Institute of Animal Reproduction and Food Research of the Polish Academy of Sciences in Olsztyn are also studying the biology of endometriosis and adenomyosis, a disease similar to endometriosis.
Unanswered Questions About Endometriosis
– Although endometriosis is being diagnosed more frequently, we still know too little about the disease itself. For reasons still unknown to us, endometrial tissue—the lining of the uterus—migrates outside the uterine cavity. Most commonly, it affects the ovaries, peritoneum (the membrane lining the abdominal cavity and covering many organs), and the rectovaginal space, but it can also be found in the intestines, lungs, eyes, brain, and bladder. It has even been observed in scars from cesarean sections – explains Professor Sławomir Wołczyński, head of the Human Reproduction Biology and Pathology Team.
The most widely accepted theories suggest that endometriosis is caused by retrograde menstruation, in which menstrual blood flows backward through the fallopian tubes, allowing endometrial fragments to enter the abdominal cavity, implant themselves, and even spread through the lymphatic system.
With each menstrual cycle, the tissues forming endometriosis lesions also shed and bleed—though outside the uterus. This not only causes irritation and inflammation but also severe pain. Pain is the primary clinical symptom of endometriosis, along with heavy menstrual bleeding, painful urination with blood, painful bowel movements, and digestive issues.
A significant impact on women’s lives
– Although endometriosis is not usually a malignant disease, it significantly reduces women’s quality of life. Many patients experience unbearable menstrual pain without pharmacological suport – emphasizes Profesor Sławomir Wołczyński.
The disease is also a major cause of infertility. – Epidemiological analyses and our clinical observations indicate that today, endometriosis is one of the leading causes of infertility – notes Profesor Sławomir Wołczyński.
Since the root cause of endometriosis is unknown, treatment is only symptomatic. The standard approach includes pharmacological treatment—pain relief and suppression of endometriosis lesion activity. – Surgical treatment can also be effective, but decisions about surgery must be made with particular caution in patients who have not yet completed their plans for motherhood – explains Professor Wołczyński.
Adenomyosis is a condition similar to endometriosis and also estrogen-dependent. In this case, endometrial tissue is located within the uterine muscle. The exact mechanism of this disease is also not yet fully understood.
—
The full article was published on the portal Academia, issued by the Polish Academy of Sciences: Academia.
Endometrioza dotyka nawet co dziesiątą kobietę w wieku rozrodczym. Dziś wiadomo o niej tyle, że jest to przewlekła zapalna choroba estrogenozależna, wywołana obecnością tkanki endometrium poza jamą macicy m.in. w jajnikach, mięśniu macicy czy w przestrzeni odbytniczo-pochwowej. Jej przyczyny pozostają wciąż zagadką, diagnostyka jest trudna, a leczenie pozostaje objawowe.
Marzec jest miesiącem świadomości endometriozy, który wieńczy obchodzony 30 marca Światowy Dzień Endometriozy. Nad poznaniem biologii endometriozy i adenomiozy (choroby zbliżonej do endometriozy) badania prowadzą również naukowcy z Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie.
– Mimo że endometrioza jest coraz częściej diagnozowana, o samej tej chorobie, niestety, za dużo nie wiemy. Z nieznanych nam jeszcze powodów tkanki endometrium, czyli błony śluzowej jamy macicy, przemieszczają się poza nią. Najczęściej do jajników, otrzewnej (błony wyściełającej jamę brzuszną i wiele narządów) i przestrzeni pochwowo-odbytniczej, ale też jelit, płuc, oczu, mózgu, pęcherza moczowego. Występują również w bliźnie po cięciu cesarskim – opowiada prof. dr hab. n. med. Sławomir Wołczyński, który kieruje Zespołem Biologii i Patologii Rozrodu Człowieka.
Najbardziej zgodne teorie mówią, że jej przyczyną jest odwrócona (lub wsteczna) menstruacja – w której krew cofa się przez jajowody, przez co fragmenty endometrium dostają się do jamy brzusznej i implantują, a nawet dostają się do naczyń limfatycznych i wędrują dalej.
Z każdym krwawieniem miesiączkowym tkanki budujące ognisko endometriozy też się złuszczają i krwawią – choć w miejscach poza jamą macicy. Powoduje to nie tylko podrażnienie i stan zapalny, ale też silny ból. Właśnie ból jest głównym klinicznym objawem endometriozy – obok m.in. obfitych krwawień miesiączkowych, bolesnego oddawania krwistego moczu i wypróżniania się czy dolegliwości jelitowych.
– Dlatego, chociaż endometrioza w większości nie jest chorobą złośliwą, to bardzo zmniejsza komfort życia kobiet. Wielokrotnie ból, który pacjentki odczuwają podczas miesiączkowania jest trudny do zniesienia bez wsparcia farmakologicznego – podkreśla prof. Sławomir Wołczyński.
Choroba jest również przyczyną problemów z zajściem w ciążę. – Z analiz epidemiologicznych i naszych klinicznych obserwacji wynika, że dziś endometrioza jest jedną z głównych przyczyn niepłodności – wskazuje prof. Sławomir Wołczyński.
Nie znając przyczyny endometriozy, można jej leczyć tylko objawowo. Dzisiaj standardem jest leczenie farmakologiczne – przeciwbólowe oraz blokujące aktywność ognisk endometriozy. – Leczenie operacyjne może być również skuteczne, ale decyzję o nim należy podejmować szczególnie ostrożnie u pacjentek przed zakończeniem planów o macierzyństwie – wyjaśnia prof. Sławomir Wołczyński.
Zbliżoną do endometriozy chorobą estrogenozależną jest adenomioza. W tym przypadku tkanki endometrium, czyli błony śluzowej wewnątrz macicy, zlokalizowane są w mięśniu macicy. Tutaj również dokładny mechanizm powstawania choroby nie jest jeszcze znany.
—
Pełny tekst ukazał się w portalu popularnonaukowym Academia, wydawany przez Polską Akademią Nauk.
Do you lead an active lifestyle, care about healthy nutrition, but still occasionally reach for sugary, colorful drinks? Join our program and collaborate with scientists from our Institute to develop a hydration-enhancing beverage! Thanks to a partnership with a leading Polish beverage producer, the product will hit store shelves next year. Recruitment is open until April 18.
This initiative is part of the Consumer Engagement Labs program under EIT Food – an international project of the European Institute of Innovation & Technology.
Our partner is Maspex – one of the largest food companies in Central and Eastern Europe and a leading Polish producer of well-known and beloved juice, nectar, and beverage brands.
– By participating in this project, consumers have a unique opportunity to design a product that meets their specific needs and will be available in stores next year. Importantly, this is not just about testing pre-developed variants but about actively contributing to the creative proces – emphasizes dr Joanna Fotschki, project coordinator from the Institute of Animal Reproduction and Food Research of the Polish Academy of Sciences in Olsztyn.
Who Are We Looking For?
We invite individuals aged 35-55 who lead an active lifestyle, limit sugar in their diet, and are not affiliated with the food or marketing industries to apply.
Recruitment is now open and will run until April 18. Sign up HERE.
Why a Hydration Beverage?
Proper hydration is essential for the overall functioning of the body.
– Research shows that adequate hydration supports kidney function, helping to eliminate excess sugar from the body and aiding in the management of type 2 diabetes. It also helps maintain blood volume and pressure, reducing the risk of hypertension. On the other hand, inadequate hydration can lead to health issues, such as an increased risk of cardiovascular diseases – explains dr Joanna Fotschki.
She adds that maintaining proper hydration levels is often neglected. „This is further exacerbated by the growing tendency of consumers to choose sugary drinks, which is becoming increasingly apparent,” she says.
This is why scientists, together with the producer, aim to create a healthier alternative to sugary hydration beverages—with the participation of consumers themselves.
What Does the Creative Process Look Like?
The creative process consists of five online meetings between April and June. During these sessions, 20 selected participants will work in small groups under the guidance of scientists to develop and refine their ideas. The consumer-created concepts will then be presented to Maspex business representatives.
Ultimately, the beverage will be launched next year.
The entire creative process is based on an innovative methodology developed by the University of Warsaw, which combines individual and team efforts, using creative techniques and design thinking.
Prowadzisz aktywny tryb życia, troszczysz się o zdrowe odżywianie się, a jednak czasem zdarza ci się sięgnąć po kolorowe, słodzone napoje? Włącz się w nasz program i razem z naukowcami z naszego Instytutu stwórz napój o właściwościach nawadniających. Dzięki współpracy z czołowym polskim producentem napojów, w następnym roku produkt trafi na sklepowe półki. Rekrutacja trwa do 18 kwietnia.
Przedsięwzięcie jest prowadzone w ramach programu Consumer Engagement Labs z ramienia EIT Food – międzynarodowego projektu Europejskiej Wspólnoty Wiedzy i Innowacji.
Partnerem jest firma Maspex – jedna z największych firm w Europie Środkowo-Wschodniej w segmencie produktów spożywczych oraz czołowy w Polsce producent znanych i lubianych marek soków, nektarów i napojów.
– Dzięki udziałowi w projekcie konsumenci mają niepowtarzalną szansę na zaprojektowanie produktu, który odpowie na ich konkretne potrzeby i który w kolejnym roku trafi na sklepowe półki. Co istotne, nie chodzi tu tylko o testowanie opracowanych wcześniej wariantów, ale o czynny udział w procesie kreatywnym – podkreśla dr Joanna Fotschki, koordynatorka projektu z ramienia Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie.
Kogo szukamy?
Do udziału w projekcie mogą się zgłaszać osoby w wieku 35-55 lat, które prowadzą aktywny tryb życia, ograniczają cukier w diecie i nie są związane z branżą spożywczą oraz marketingową.
Rekrutacja właśnie ruszyła i potrwa do 18 kwietnia. Zapisy TUTAJ.
Dlaczego napój nawadniający?
Odpowiednie nawodnienie wpływa na prawidłowe funkcjonowanie całego organizmu.
– Badania wskazują, że odpowiednie nawodnienie sprzyja lepszej pracy nerek, które są odpowiedzialne za eliminację nadmiaru cukru z organizmu, pomagając w kontrolowaniu cukrzycy typu 2. Wspiera również prawidłową objętość krwi i ciśnienie zarówno w zapobieganiu, jak i leczeniu, zmniejszając tym samym ryzyko nadciśnienia. Z kolei nieodpowiednie nawodnienie może prowadzić do niekorzystnych skutków zdrowotnych, np. zwiększonego ryzyka chorób sercowo-naczyniowych – wyjaśnia dr Joanna Fotschki.
Dodaje, że niestety, utrzymywanie prawidłowego stanu nawodnienia organizmu jest często przez zaniedbywane. – Nie sprzyja temu też wzrastająca tendencja do wybierania przez konsumentów słodkich napojów, która staje się coraz bardziej widoczna – mówi.
Dlatego naukowcy wraz z producentem chcą stworzyć zdrowszą alternatywę dla słodkich napojów nawadniających – z udziałem samych konsumentów.
Jak wygląda proces kreatywny?
Proces kreatywny obejmuje 5 spotkań online – od kwietnia do czerwca. W ich trakcie, wybrane w rekrutacji 20 osób w mniejszych grupach i pod okiem naukowców będzie pracować nad swoimi pomysłami i je rozwijać. Następnie, przygotowane przez konsumentów pomysły zostaną zaprezentowane przedstawicielom partnera biznesowego z firmy Maspex.
Finalnie, w następnym roku, napój trafi do sprzedaży.
Cały proces kreatywny został stworzony w oparciu o innowacyjną metodykę Uniwersytetu Warszawskiego, która łączy wysiłki indywidualne i zespołowe, wykorzystując techniki kreatywne i myślenie projektowe.
This year, the Institute of Animal Reproduction and Food Research Polish Academy of Sciences is a co-organiser of the 61st meeting of the Society for Low Temperature Biology (SLTB) taking place in Olsztyn from 11-13 September. We encourage you to register and submit abstracts.
SLTB was founded in 1964 in the UK and brings together cryobiologists working on plants, animals, algae, lichens, humans and the environment. The SLTB2025 meeting will focus in particular on the human fertility preservation and animal conservation but welcome abstracts covering all cryobiological topics.
Beside opportunities to network with colleagues, both during the conference and at social events the attendees will have the opportunity to visit the headquarters of the In Life Institute.
The local organising committee includes notable In Life scientists: Prof. Dariusz Skarzynski, Dr. Taisiia Yurchuk, Dr. Beenu Moza Jalali and Karolina Lukasik, among others invite participants to submit abstracts no later than 1st of July.
The full registration and meeting details could be found on the website.
This year, the Institute of Animal Reproduction and Food Research Polish Academy of Sciences is a co-organiser of the 61st meeting of the Society for Low Temperature Biology (SLTB) taking place in Olsztyn from 11-13 September. We encourage you to register and submit abstracts.
SLTB was founded in 1964 in the UK and brings together cryobiologists working on plants, animals, algae, lichens, humans and the environment. The SLTB2025 meeting will focus in particular on the human fertility preservation and animal conservation but welcome abstracts covering all cryobiological topics.
Beside opportunities to network with colleagues, both during the conference and at social events the attendees will have the opportunity to visit the headquarters of the In Life Institute.
The local organising committee includes notable In Life scientists: Prof. Dariusz Skarzynski, Dr. Taisiia Yurchuk, Dr. Beenu Moza Jalali and Karolina Lukasik, among others invite participants to submit abstracts no later than 1st of July.
The full registration and meeting details could be found on the website.
