Dyrektor Instytutu informuje, że konkurs na stanowisko adiunkta w Zespole Fizjologii i Toksykologii został rozstrzygnięty i wybrana została Pani dr Aleksandra Mówińska.
Agnieszka Wacławik otrzymała tytuł profesora
Miło nam poinformować, że zgodnie z postanowieniem z dnia 15 maja 2024 r. Prezydenta RP Agnieszka Wacławik otrzymała tytuł profesora nauk ścisłych i przyrodniczych w dyscyplinie nauki biologiczne.
Prof. dr hab. Agnieszka Wacławik pracuje w Zespole Mechanizmów Działania Hormonów. Jej zainteresowania naukowe dotyczą endokrynologii rozrodu i molekularnych mechanizmów decydujących o prawidłowym rozwoju wczesnej ciąży oraz procesu komunikacji zarodka z matką u zwierząt gospodarskich i człowieka. Jej badania przyczyniły się do odkrycia nowych mechanizmów uczestniczących w procesie matczynego rozpoznania ciąży, implantacji zarodka i rozwoju łożyska z udziałem prostaglandyn, estradiolu i prokinetycyny 1. Badania mogą w przyszłości przyczynić się do opracowania terapii ograniczających wysoką śmiertelność zarodków w okresie implantacji, a tym samym zwiększyć szanse na utrzymanie ciąży i jej prawidłowy rozwój.
Prof. dr hab. Wacławik zaangażowana była w prace wielu zagranicznych i krajowych organizacji oraz towarzystw naukowych, m.in.: Zarządu Towarzystwa Society for Reproduction and Fertility, Management Committee “EPICONCEPT Epigenetics and Periconception Environment” COST Action FA1201 i Akademii Młodych Uczonych PAN. Obecnie jest członkiem Komitetu Nauk Weterynaryjnych i Biologii Rozrodu PAN oraz Zarządu Międzynarodowego Komitetu Organizacyjnego konferencji International Conference on Pig Reproduction.
Prof. dr hab. Wacławik znalazła się w gronie Top 2% najbardziej wpływowych naukowców w 2021 r. wg listy rankingowej Uniwersytetu Stanforda i wydawnictwa Elsevier. Jest laureatką licznych nagród i stypendiów naukowych, m.in. „New Investigator Award” przyznanego przez Society for Reproduction and Fertility, SRF Academic Scholarship, stypendium dla wybitnych młodych naukowców MNiSW, „START” Fundacji Nauki Polskiej, „Pro Scientia et Vita” Fundacji Członków PAN, Lauru ”Najlepszym z najlepszych”, indywidulanej Nagrody Naukowej Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Olsztynie i w Białymstoku w kategorii nauki biologiczne, rolnicze i medyczne (2022). W 2021 r. wraz ze swoim zespołem zdobyła wyróżnienie II Wydziału Nauk Biologicznych i Rolniczych PAN za cykl publikacji nt. mechanizmów zaangażowanych w interakcje matczyno-zarodkowe podczas wczesnej ciąży.
Serdecznie gratulujemy!
Spotkanie edukacyjne WELCOME2 – Czy zdrowe jelita to zdrowszy mózg?
Czy zdrowe jelita to zdrowszy mózg i jak odpowiednia dieta może wspierać leczenie depresji? Jeśli chcesz poznać odpowiedzi na te pytania przyjdź na otwarte spotkanie edukacyjne, które odbędzie się 29 czerwca (sobota) w Instytucie Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie. Będzie merytorycznie, zrozumiale i ciekawie!
Uczestnicy spotkania dowiedzą się, jakie relacje zachodzą między tym, co jemy a funkcjonowaniem naszych jelit i naszego mózgu. Wydarzenie poprowadzą naukowczynie z Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności (IRZiBŻ PAN) w Olsztynie oraz zaproszone ekspertki.
Jakie tematy przygotowano? Prelegentki opowiedzą o zależnościach między odżywianiem a zaburzeniami depresyjnymi, a także o mikrobiocie (czyli ogóle mikroorganizmów) jelitowej, która jest ważnym elementem osi jelita-mózg. Będzie też mowa o roli emocji w kształtowaniu wyborów żywieniowych, o wpływie hormonów na to, co i jak jemy oraz o powiązaniu składników pokarmowych z działaniem naszych genów.
Temat relacji zachodzących na osi jelita-mózg jest jednym z trendów badawczych w światowej nauce. Jeśli więc chcesz poznać najnowsze doniesienia naukowe w tym zakresie i chcesz dowiedzieć się, jak to, co jesz wpływa na Twój organizm – nie może Cię zabraknąć!
Spotkanie jest otwarte i bezpłatne dla wszystkich chętnych. Liczba miejsc jest ograniczona, dlatego zapraszamy do rejestracji.
FORMULARZ REJESTRACYJNY
Na zgłoszenia czekamy do 24 czerwca.
PROGRAM:
29 czerwca
Godz. 09:00 – 14:00
Miejsce: Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie, ul. Tuwima 10
09:00 – Rejestracja
09:30 – 09:40 – Powitanie
09:40 – 10:00 – Jelita to Twój drugi mózg. Jakie są powiązania między mikrobiotą, jelitami i mózgiem?
dr Joanna Fotschki, Zespół Immunologii i Mikrobiologii, Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN
10:00 – 10:20 – Jak emocje kształtują nasze wybory żywieniowe?
Patrycja Fijał, dietetyk medyczny, psychodietetyk, Poradnia Dietetyki Medycznej
10:20 – 10:40 – Hormony – jak wpływają na to, co jemy i jak jemy?
dr Aleksandra Szczepkowska, Zespół Fizjologii i Toksykologii, Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN
10:40 – 11:10 – Przerwa kawowa
11:10 – 11:30 – Jelita a depresja: zależności między odżywianiem a zaburzeniami depresyjnymi
Małgorzata Pielichowska, dietetyk kliniczny, psychodietetyk
11:30 – 11:50 – Nutrigenomika – wpływ suplementacji witaminami na oś jelito-mózg
dr Emilia Gospodarska, Zespół Nutrigenomiki, Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN
12:00 – 12:20 – Interaktywna sesja pytań
12:20 – 12:50 – Lunch
12:50 – 13:50 – Panel dyskusyjny
13:50 – 14:00 – Zakończenie
Nasi naukowcy z grantami NCN. Pod lupą sandacz, dieta keto i dodatki do żywności [aktualizacja]
Krążące we krwi małe niekodujące RNA jako biomarkery statusu reprodukcyjnego i jakości gamet sandacza, wpływ diety ketogenicznej na metabolizm i procesy rozrodcze, a także wpływ dodatków do żywności zawierających fosfor na kondycję jelitową i metaboliczną organizmu. Na zbadanie tych trzech tematów badawczych naukowcy z naszego Instytutu otrzymali właśnie granty z Narodowego Centrum Nauki w ramach konkursów OPUS 26, SONATA 19 i OPUS 25.
OPUS 26 to konkurs przeznaczony dla naukowców na wszystkich etapach kariery naukowej. Tym razem do NCN w panelu Nauk o Życiu wpłynęło 631 wniosków, z czego finansowanie otrzymało 91, co daje wskaźnik sukcesu na poziomie 14,4%.
Z naszego Instytutu finansowanie otrzymał projekt pt. „Krążące we krwi małe niekodujące RNA (c-sncRNAs) jako nieletalne biomarkery statusu reprodukcyjnego i jakości gamet sandacza (Akronim: sAnDeRNA)”.
Kierownikiem projektu jest dr hab. Joanna J. Nynca z Zespołu Biologii Gamet i Zarodka.
– Głównym celem projektu jest szczegółowe zbadanie zmian w profilu krążących we krwi sncRNA we krwi sandacza w ciągu dwóch kolejnych cykli reprodukcyjnych (I cykl – ryby dziewicze oraz II cykl – ryby doświadczone rozrodczo) i ich potencjalnego wykorzystania do monitorowania statusu reprodukcyjnego oraz powiązania z jakością gamet, zarówno u samic jak i samców – tłumaczy dr hab. Joanna J. Nynca.
Kwota dofinansowania to 3 023 579 zł.
Konkurs SONATA 19 jest z kolei skierowany do badaczek i badaczy ze stopniem doktora i ma na celu wsparcie osób rozpoczynających karierę̨ naukową w prowadzeniu innowacyjnych badań. W tej edycji w panelu Nauk o Życiu złożono 392 wnioski, z czego finansowanie otrzymało 61 (wskaźnik sukcesu to 15,5%).
Tutaj dofinansowanie otrzymał projekt pt. „Wpływ diety ketogenicznej na metylację DNA w oocytach samic szczura oraz profil metaboliczny ich potomstwa”, którego kierownikiem jest dr Piotr Kaczyński z Zespołu Mechanizmów Działania Hormonów.
– Sposób, w jaki się odżywiamy ma wpływ na nasz metabolizm, ale także reguluje nasze procesy rozrodcze. W związku z tym powstaje pytanie – czy dieta ketogeniczna, poprzez zmiany w metabolizmie, może wpływać na procesy rozrodcze oraz na dynamikę procesów epigenetycznych zachodzących w oocytach i czy niesie to skutki dla potomstwa? W celu odpowiedzi na to pytanie zaplanowaliśmy doświadczenia naukowe z udziałem zwierząt, które poddane zostaną diecie ketogenicznej. Badany będzie wpływ tej diety na metabolizm oraz na procesy rozrodcze samic szczurów. Sprawdzimy, czy dieta ketogeniczna wpływa na jakość komórek jajowych oraz czy zmiany epigenetyczne, które może wywoływać w tych komórkach mogą być przekazywane potomstwu i wpływać na jego zdrowie – wskazuje dr Piotr Kaczyński.
Przyznane dofinansowanie to 1 844 780 zł.
Temat trzeciego projektu – dofinansowanego z konkursu OPUS 25 – brzmi: „Jak dodatki do żywności zawierające fosfor wpływają na kondycję jelitową i metaboliczną organizmu: wewnętrzna potrzeba stawienia czoła fosforanom”. Kierownikiem jest dr hab. Adam Jurgoński, prof. IRZiBŻ PAN z Zespołu Biologicznych Funkcji Żywności.
– Realizacja niniejszego projektu pomoże określić, jaką rolę dodatki do żywności zawierające fosfor odgrywają w zdrowiu i chorobie oraz zweryfikować ich bezpieczne poziomy w diecie i zagrożenia wynikające z ich regularnego spożywania. Zaplanowane badania pomogą także wytłumaczyć skomplikowane mechanizmy, za pośrednictwem których dodatki do żywności zawierające fosfor wpływają na kondycję jelitową i metaboliczną organizmu – zapowiada dr hab. Adam Jurgoński, prof. IRZiBŻ PAN.
Przyznane dofinansowanie to 1 983 717 zł.
—
Pełna lista rankingowa
Our scientists with NCN grants to research pikeperch, keto diet and food additives [update]
Blood circulating small non-coding RNAs as biomarkers of the reproductive status and gamete quality in pikeperch, the effect of a ketogenic diet on the metabolism and reproductive processes, and the effect of phosphorus-containing food additives on gut and metabolic health. – these are the three research topics to be investigated by our scientists under the recently awarded OPUS 26, SONATA 19 and OPUS 25 grants by the National Science Centre.
OPUS 26 is a competition intended for researchers at all stages of their research career. This time, the NCN Life Sciences panel received 631 applications, of which 91 received funding, giving a success rate of 14.4%.
Funding was received for a project entitled: „Blood circulating small non-coding RNAs (c-sncRNAs) as non-lethal biomarkers of reproductive status and gamete quality in pikeperch (Akronym: sAnDeRNA)„.
The project leader is Dr. Joanna J. Nynca from the Gamete and Embryo Biology Team. – The main objective of the project is to investigate in detail the changes in the profile of circulating sncRNAs in pikeperch blood during two successive reproductive cycles (cycle I – virgin fish and cycle II – reproductively experienced fish) and their potential use to monitor reproductive status and link to gamete quality, both in females and males – explains Dr. Joanna J. Nynca.
Budget: PLN 3 023 579.
The SONATA 19 competition is addressed to researchers with a PhD and aims to support those embarking on a scientific career to conduct innovative research. In this edition, 392 applications were submitted to the Life Sciences panel, of which 61 received funding (a success rate of 15.5%).
Funding was awarded to a project entitled: „The effect of a ketogenic diet on DNA methylation in rat oocytes and metabolic profile of its offspring„, led by Dr. Piotr Kaczyński from the Hormonal Action Mechanisms Team.
– The way we eat affects our metabolism, but also regulates our reproductive processes. This raises the question – can a ketogenic diet, through changes in the metabolism, affect reproductive processes and the dynamics of epigenetic processes in oocytes; and does this have consequences for the offspring? To answer this question, we have planned scientific experiments with animals that will undergo a ketogenic diet. The effects of this diet on the metabolism and reproductive processes of female rats will be investigated. We will determine whether the ketogenic diet affects the quality of egg cells and whether the epigenetic changes it can induce in these cells may be passed on to the offspring and affect their health – points out Dr. Piotr Kaczyński.
Budget: PLN 1 844 780.
„How Phosphorus-Containing Food Additives Affect the Gut and Metabolic Health of the Body: Having the Guts to Tackle Phosphates” is the title of the third project awarded by NCN under the OPUS 25 competition. The project is led by Dr. Adam Jurgoński from the Biological Function of Food Team.
– The realization of this project will help in determining what is the role of the most frequently used phosphorus-containing food additives in health and disease and in verifying their safe dietary levels and hazards resulting from their regular consumption. The planned research will also help explain the complicated mechanisms by which phosphorus-containing food additives affect the gut and metabolic health of the body – says Dr. Adam Jurgoński.
Budget: PLN 1 983 717.
Dr Maria Guzewska wyróżniona nagrodą Towarzystwa Biologii Rozrodu
Dr Maria Guzewska z naszego Instytutu otrzymała Nagrodę im. prof. Władysława Bielańskiego, przyznawaną – raz na cztery lata – przez Towarzystwo Biologii Rozrodu. Doceniono jej cykl prac eksperymentalnych dotyczących badań nad pęcherzykami zewnątrzkomórkowymi, które są kluczem do powodzenia dialogu zarodek-matka na wczesnych etapach ciąży.
Naukowczyni swoją pracę doktorską zrealizowała pod kierunkiem prof. dr hab. Moniki Kaczmarek w Zespole Mechanizmów Działania Hormonów IRZiBŻ PAN.
Wspomniane pęcherzyki zewnątrzkomórkowe (EVs) to nanostruktury pokryte błoną, wydzielane przez wszystkie typy komórek, które w ostatnim czasie zdobyły uznanie jako istotny element komunikacji międzykomórkowej, przyciągając uwagę wielu zespołów naukowych i badaczy na całym świecie.
Docenione badania dr Marii Guzewskiej dotyczyły określenia roli sygnałów zarodkowych (estradiolu i prostaglandyny E2) oraz mikroRNA w procesie biogenezy tych pęcherzyków. Innymi słowy, mowa tu o wpływie pewnych czynników na regulację całego skomplikowanego procesu powstawania EVs.
W swoich pracach naukowczyni po raz pierwszy wykazała, że sygnały zarodkowe są kluczowymi modulatorami procesu biogenezy i uwalniania EVs, a dzieje się to na styku komórek trofoblastu zarodka i błony śluzowej macicy matki.
Tematyka badawcza podjęta przez dr Marię Guzewską wpisuje się w światowe trendy badawcze, których celem jest wykorzystanie EVs jako biomarkerów w celu monitorowania procesów fizjologicznych oraz wykrywania stanów patologicznych występujących podczas ciąży.
Prace zostały opublikowane w ubiegłym roku i obejmują wyniki kompleksowych badań prowadzonych na trzech różnych poziomach eksperymentalnych (ex vivo, in vitro i in silico) oraz zawierają opracowanie nowych procedur analitycznych.
Nagrodzono następujące publikacje:
– „Embryonic signals mediate extracellular vesicle biogenesis and trafficking at the embryo-maternal interface” autorstwa Marii M. Guzewskiej, Kamila Myszczyńskiego, Yael Heifetz oraz Moniki M. Kaczmarek, opublikowaną w czasopiśmie „Cell Communication and Signalling”
oraz
– „miR-125b-5p impacts extracellular vesicle biogenesis, trafficking, and EV subpopulation release in the porcine trophoblast by regulating ESCRT-dependent pathway” autorstwa Marii M. Guzewskiej, Krzysztofa J. Witka, Elżbiety Karnas, Michała Rawskiego, Ewy Zuby-Surmy oraz Moniki M. Kaczmarek, opublikowaną w czasopiśmie „FASEB Journal”.
Gratulujemy!
Biosensory do jednoczesnego wykrywania dwóch frakcji cholesterolu
W diagnostyce miażdżycy nie wystarczy tylko określenie stężenia „złego” cholesterolu. Przydatne jest również sprawdzenie jego „utlenionej wersji”, powiązanej ze stresem oksydacyjnym. Innowacyjny biosensor, który pozwala na jednoczesny pomiar obu tych istotnych wskaźników opracowali naukowcy z Zespołu Biosensorów IRZiBŻ PAN .
– Miażdżycowa choroba naczyń krwionośnych to szeroka grupa zaburzeń, dlatego wykrycie jednego biomarkera nie jest wystarczające do prawidłowej diagnozy i monitorowania tej choroby. Wśród możliwych rozwiązań tego problemu jest multipleksowe wykrywanie kilku biomarkerów w pojedynczej analizie, co nam udało się uzyskać w postaci opracowanego biosensora – podkreśla dr hab. Iwona Grabowska, liderka Zespołu Biosensorów w Instytucie Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie.
DWA BIOMARKERY NA RAZ
Zadaniem tych biosensorów (czyli urządzeń analitycznych, w skład których wchodzi m.in. biologicznie aktywny materiał) jest jednoczesny pomiar stężenia lipoproteiny o niskiej gęstości (LDL – tzw. „zły” cholesterol) oraz jej „utlenionej wersji” (MDA-LDL).
Frakcja cholesterolu LDL sama w sobie nie jest „zła”; jej zadaniem jest transport cholesterolu z wątroby do mięśni naszego organizmu. Jeśli jednak występuje w nadmiarze, powoduje odkładanie się cząsteczek cholesterolu w tętnicach, co może prowadzić do miażdżycy.
Z kolei MDA-LDL to utlenione cząstki cholesterolu LDL, które w takiej postaci stanowią dodatkowe niebezpieczeństwo dla ścianek naczyń krwionośnych. Źródłem tego procesu jest stres oksydacyjny, czyli zaburzenia równowagi między wolnymi rodnikami tlenowymi a możliwościami ich neutralizacji przez organizm.
Fundamentem nowego rozwiązania są kulki magnetyczne (a konkretnie: magnetyczne dynabeads) pokryte grupami aminowymi, stanowiące stałe podłoże dla przeciwciał. Grupy aminowe obecne na kulkach służą do tworzenia wiązań ze specyficznymi przeciwciałami i cząsteczkami redoks aktywnymi. Interakcja między specyficznymi przeciwciałami i biomarkerami skutkuje zmianami w reakcjach elektrochemicznych cząsteczek redoks, które w efekcie dają wynik dotyczący stężenia obu wskazanych biomarkerów.
– Nasze biosensory wykazują wysoką czułość, jeśli chodzi o wykrywalność, wystarczającą selektywność oraz stosunkowo dobrą stabilność. Do ewentualnego wdrożenia jeszcze długa droga, ale rozwiązanie ma potencjał do wykorzystania w prognozowaniu i diagnozowaniu miażdżycowej choroby sercowo-naczyniowej (ASCVD), która, według szacunków Światowej Federacji Serca, powoduje około jedną trzecią wszystkich zgonów na świecie – wskazuje Iwona Grabowska.
Badanie laboratoryjne za pomocą opisywanych biosensorów wykonuje się z surowicy krwi.
Więcej w artykule źródłowym, opublikowanym w czasopiśmie „International Journal of Molecular Sciences”.
DO WYKRYWANIA CHOROBY I ANTYBIOTYKÓW W ŻYWNOŚCI
Biosensory mają przedrostek „bio”, co wskazuje na biologicznie aktywny materiał, czyli określoną bioaktywną molekułę np. przeciwciało, kwas nukleinowy, receptor, wirus lub mikroorganizm. – Ten bioelement musi być tak dobrany, aby łączył się z danym analitem, czyli wykrywanym składnikiem. Ich interakcja skutkuje sygnałem, który następnie jest przetwarzany przez przetwornik i daje nam wynik – tłumaczy naukowczyni.
Przetworniki mogą być różne. Do najpopularniejszych należą kolometryczne, stosowane w wielu testach powszechnie dostępnych (chodzi o te z paskiem, który się zabarwia).
Naukowcy z IRZiBŻ PAN wykorzystują jednak przetworniki elektrochemiczne, których działanie jest oparte o reakcje utleniania-redukcji (redoks). – Ten element utleniająco-redukujący, zwany znacznikiem redoks aktywnym, jest skorelowany z działaniem receptora. Gdy jego proces utlenienia-redukcji się zmienia i zachodzi proces rozpoznawania receptor-analit, powstaje sygnał. Metoda elektrochemiczna charakteryzuje się wysoką czułością, dzięki której możemy wykrywać nawet pojedyncze molekuły – wskazuje badaczka.
Innowacyjnością biosensorów badaczy z Olsztyna jest także wykorzystywanie nowoczesnych receptorów – aptamerów. Są to sekwencje DNA lub RNA, które w laboratoriach zostały tak skonstruowane, aby wiązać tylko jedną określona cząsteczkę np. jakiś konkretny antybiotyk. – Aptamery w nauce są stosowane od niedawna, stąd jeszcze tak wiele jest do poznania. Są jednak bardzo selektywne i już wiadomo, że potencjał do szerokiego zastosowania mają duży – podkreśla Iwona Grabowska.
– Ponadto, nasze biosensory są konkurencyjne cenowo w porównaniu z tymi wykorzystującymi przeciwciała, ponieważ aptamery można syntetyzować w laboratorium, a nie w organizmie żywym, gdzie produkowane są te przeciwciała, co wiąże się też z kwestiami etycznymi – dodaje badaczka.
Samo urządzenie wygląda jak mały chip. Naukowcom zależy, aby obsługa ich biosensorów była prosta, tak by każdy laik potrafił z nich skorzystać i sprawdzić, czy np. w mleku występuje antybiotyk.
Oprócz zastosowań biomedycznych, naukowcy z Olsztyna zajmują się również biosensorami do badania jakości żywności m.in. do wykrywania antybiotyków w mleku krowim i do wykrywania mykotoksyn, czyli toksyn wytwarzanych przez niektóre gatunki grzybów.
Obecnie realizowane przez nich projekty, finansowane przez Narodowe Centrum Nauki, to:
– „Ultra-czułe narzędzia do wykrywania antybiotyków jako nowa strategia kontroli leczenia i okresu karencji po antybiotykoterapii bydła”, kierowany przez dr Katarzynę Kurzątkowską-Adaszyńską
– „Metalopeptydy jako alternatywne znaczniki do konstrukcji elektrochemicznych bioczujników”, kierowany przez dr Kamilę Malecką-Baturo.
—
Więcej o Zespole Biosensorów można znaleźć tutaj.
Dr hab. Wiesław Wiczkowski otrzymał tytuł profesora
Miło nam poinformować, że zgodnie z postanowieniem z dnia 15 maja 2024 r. Prezydenta RP dr hab. Wiesław Wiczkowski otrzymał tytuł profesora nauk rolniczych w dyscyplinie technologia żywności i żywienia.
Prof. dr hab. Wiesław Wiczkowski prowadzi badania dotyczące profilu i zawartości fitozwiązków (w tym barwników) obecnych w surowcach i produktach żywnościowych, przemian tych substancji w trakcie procesów technologicznych oraz po spożyciu w organizmach ludzi i zwierząt (wchłanianie, metabolizm, wydalanie, biodostępność), w tym zdolności tych substancji do przenikania barier mózgowia. Jest kierownikiem Pracowni Metabolomiki IRZiBŻ PAN w Olsztynie, wiceprzewodniczącym Polskiego Towarzystwa Metabolomicznego i przewodniczącym Komisji Nauk o Życiu Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Olsztynie i w Białymstoku. Uczestniczy/ł w realizacji 25 projektów, w tym 13 koordynował. Odbył staże naukowe w wiodących ośrodkach badawczych: INRA (Clemont-Ferrand/Theix, Francja) i CSIC (Madryt, Hiszpania). Jest laureatem konkursu dla wybitnego młodego naukowca organizowanego przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Nagrody Naukowej Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Olsztynie i w Białymstoku w kategorii nauki biologiczne, rolnicze i medyczne. Jego dorobek naukowy obejmuje 122 oryginalnych prac badawczych i przeglądowych, w tym 114 indeksowanych w JCR.
Serdecznie gratulujemy!
Wyniki konkursu na stanowisko post-doc w Zespole Immunologii i Patologii Rozrodu
Wynik konkursu na stanowisko post-doc w Zespole Immunologii i Patologii Rozrodu w projekcie NCN OPUS 15 nr proj. 2018/29/B/NZ9/00391 pt. „Badania biologiczne oraz modelowanie matematyczne w celu opisania i przewidywania nowych procesów kontrolujących rozwój, funkcje i atrezję pęcherzyków” kierowanym przez prof. Dariusza Jana Skarżyńskiego został rozstrzygnięty i wybrana została Pani Agnieszka Sadowska.
New protein a new important player in fish immunology
On a macro scale, animal bodies are already well known to humans. However, when we descend to a lower level – to the micro scale – it becomes clear how many puzzles there still are. Dr Anna Majewska from the Institute of Animal Reproduction and Food Research of the Polish Academy of Sciences in Olsztyn has contributed to the completion of this knowledge. She characterised a protein discovered a few years ago called SNAD1, which turned out to be a new important player in fish immunology.
– A new protein called SNAD1 from the AID/APOBEC group of proteins may revolutionise our knowledge of fish immunity, shedding new light on all previously known mechanisms that fish use to fight pathogens and adapt to their environment. It is also a potential tool for the rapid detection of diseases in fish and for monitoring their welfare – emphasises Dr Anna Majewska from the Department of Gamete and Embryo Biology of the IARFR PAS in Olsztyn.
The SNAD1 protein was discovered in 2018 (initially under a different name) by Dr Mariola Dietrich, also from the IARFR PAS. This discovery resulted in further research, led by Dr Anna Majewska, in collaboration with scientists from the Institute of Bioorganic Chemistry of the Polish Academy of Sciences in Poznań, and the University of Veterinary Medicine Hannover, Germany.
This protein belongs to an interesting group of proteins that mutate the genetic code. – During evolution, a whole range of different mechanisms have evolved that could repair errors (mutations) in our DNA or RNA. And this group of proteins does the opposite: it causes these mutations! But it alters the genetic information in the nucleic acids in such a way as to give rise to specific antibodies that are capable of attacking or inactivating viruses or bacteria – explains the researcher.
This occurs in the biochemical process of deamination of cytidine to uridine catalysed by SNAD1. Deaminases are enzymes, and cytidine and uridine are biological active substances involved in cellular metabolism. Everything takes place within the nucleic acids, which store the organism’s genetic information and mediate protein production.
This protein is found in a variety of fish species. Thirteen of its variants have been demonstrated in carp, indicating its multifunctional role.
– In our study, we found that the SNAD1 protein is sensitive to a change in temperature to cooler temperatures – in which case its expression increases by up to a thousand-fold. This also happens in response to exposure to a virus or bacteria. This indicates that the protein plays an important role in immune processes. Thus, if a fish becomes infected with a bacterium or virus, the protein is involved in the host defence process by encoding genes in the RNA in such way that they produce an antibody to the specific pathogen – says the researcher.
In a paper recently published in the journal Frontiers in Immunology, the researcher showed that the SNAD1 protein is involved in immune processes. However, it is necessary to understand it in more detail, among other biochemical aspects. Further research steps in this direction are already planned.
Once the SNAD1 protein has been further characterised, it could in future be used as a marker of fish welfare.
– If we know that the expression level of this protein increases in specific situations, we will be able to react immediately and stop the disease at an early stage. This could contribute to more efficient fish breeding and be a potential tool for treating various types of diseases through genetic engineering,” points out Anna Majewska.
—
The research was conducted as part of a project from the NCN OPUS 22 competition entitled „In search of the role of carp cold acclimation protein 31 (Cap31) – a new player in fish immunity against microbes?”, led by Prof. Andrzej Ciereszko – head of the Department of Gamete and Embryo Biology of IARFR PAS in Olsztyn.
Dr Lucyna Budźko and Prof. Marek Figlerowicz from the Institute of Bioorganic Chemistry of the Polish Academy of Sciences and Dr Mikołaj Adamek from the University of Veterinary Medicine Hannover (Germany) participated in the described research on the SNAD1 protein.
