Siedemdziesiąt lat hodowli koników polskich w Popielnie to kolejny jubileusz, jaki ta rasa obchodzi. W 2016 roku minęło 80 lat od powstania hodowli rezerwatowej w Białowieży (1936 r.), a w 2015 roku 60 lat istnienia rezerwatu koników polskich w PAN Popielno (1955 r.). Stacja Badawcza PAN w Popielnie, która od 1 stycznia 2016 r. należy do Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie, zorganizowała obchody 70-lecia hodowli koników polskich w Popielnie w dniach 5-7 września 2019 r. Trzydniowe uroczystości podzielono na trzy sesje: użytkową, naukową i hodowlaną.

Sesja użytkowa – Polowe próby użytkowości

5 września br., przeprowadzono polowe próby użytkowości dla klaczy i ogierów. Komisja sędziowska w składzie: Zbigniew Jaworski, Jan Słomiany, Adam Domżała i lek. wet. Zbigniew Wróblewski oceniła 11 koni zgłoszonych do zaprzęgowych i wierzchowych prób użytkowości.

Do próby zaprzęgowej przystąpiły trzy klacze hod. i własn. Stacji Badawczej PAN, natomiast do próby wierzchowej 7 klaczy i jeden ogier. Jedna z klaczy została wycofana podczas próby wierzchowej. Trzy klacze zdające próbę zaprzęgową, urodzone w 2016 roku, zdały próbę na ocenę bardzo dobrą.

Klacz Gerbera P (Lotnik P – Gaja P) uzyskała 32,5 pkt. Klacz Bielistka P (Brego – Betula) uzyskała 33 pkt. Natomiast Wiklina P (Lotnik P – Wenecja) uzyskała 35,5 pkt. Klacz ta charakteryzuje się dobrym ruchem, zwłaszcza w kłusie. Dwie klacze, które przystąpiły do próby wierzchowej, uzyskały 34,5 pkt. i otrzymały ocenę bardzo dobrą i były to: czteroletnia Heszka M (Napalm – Hańcza), hod. i własn. Sławomira Niedbalskiego oraz pięcioletnia Minutka (Tran – Markiza) hod. i własn. Grzegorza Bejnarowicza. Druga klacz tego samego hodowcy, pięcioletnia Nioska (Tran – Nockowa), otrzymała 36 pkt. i uzyskała ocenę wybitną. Sześcioletnia klacz Narewna (Orkisz – Nadzieja), córka bardzo dobrego użytkowo ogiera Orkisz, której hodowcą jest Marian Trela, a właścicielem Kazimierz Łachacz, uzyskała 37 pkt. i ocenę wybitną. Tylko o pół punktu lepsza od poprzedniczki była pięcioletnia klacz Laguna (Trokar – Luna), hod. i własn. Moniki Mówińskiej, która ukończyła próbę wierzchową również z oceną wybitną. Najwyższe oceny uzyskał czteroletni ogier Wojak SO (Tunel – Wiga), hodowli SO Sieraków, którego obecnym właścicielem jest Zdzisław Grzymkowski. Ogier bardzo dobrze pokazał się w stępie i kłusie, ma również dobry galop i ukończył próbę dystansową po 45 minutach, uzyskując ostatecznie 38,5 pkt. O 0,5 punktu wyższą punktację uzyskała czteroletnia klacz Ramirez (Trokar – Ramka), hod. Jacka Żywca, której właścicielem jest Kazimierz Łachacz. Klacz charakteryzowała się długim wykrokiem zarówno w stępie, jak i w kłusie, odpowiednio 154 i 250 cm. Jedynie jeden z 11 koni przystępujących do próby nie był właściwie przygotowany pod względem kondycyjnym, co spowodowało jego wycofanie. Pozostałe konie, mimo że przygotowywane przez różnych jeźdźców, prezentowały dobry poziom wyszkolenia i przygotowania kondycyjnego. Właścicielom i osobom trenującym konie do prób użytkowości serdecznie gratulujemy!

Po zakończeniu polowych prób użytkowości, trzech pracowników okręgowych związków hodowców koni przystąpiło do egzaminu praktycznego obejmującego zagadnienia związane m.in. z praktyczną oceną bonitacyjną (typ, pokrój i ruch konia), czynnościami dotyczącymi identyfikacji, znajomości programu hodowlanego i programu ochronnego oraz umiejętności prezentowania konia podczas oceny. Egzamin, uprawniający do dokonywania wpisu koni rasy konik polski do księgi hodowlanej, z wynikiem pozytywnym zdali: Patrycja Wojciechowska z działu ksiąg stadnych i identyfikacji PZHK w Warszawie, Tomasz Radaj z WZHK w W-wie oddział Radom i Marcin Majewski z WZHK w Warszawie.

Pierwszy dzień obchodów 70-lecia hodowli w Popielnie zakończony został dwugodzinnym rejsem statkiem wycieczkowym po jeziorach mazurskich. Rejs był doskonałą okazją nie tylko do podziwiania mazurskiej przyrody, ale również do wspomnień.

Sesja naukowa – Jubileuszowa konferencja pt.: „Mazurska hodowla koników polskich – przeszłość, teraźniejszość i przyszłość”.

Drugi dzień uroczystości, biorąc pod uwagę program konferencji, zapowiadał się intensywnie. Uroczystego otwarcia konferencji dokonał dyrektor Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN, prof. Mariusz Piskuła. Życzenia i gratulacje z okazji uroczystego jubileuszu, w imieniu Stacji Badawczej przyjmował dyrektor Instytutu, prof. M. Piskuła oraz kierownik Stacji Badawczej, dr Mamadou Bah. Otrzymaliśmy wyrazy uznania m.in. od Urzędu Marszałkowskiego w Olsztynie, Polskiej Akademii Nauk, Instytutu Zootechniki – Państwowego Instytutu Badawczego w Balicach, Polskiego Związku Hodowców Koni i Związku Hodowców Koników Polskich, jak również związków okręgowych i przedstawicieli hodowli koników polskich.

Wykład inauguracyjny pt.: „Koniki polskie z Popielna – przeszłość, teraźniejszość, przyszłość”, nawiązujący do hasła przewodniego jubileuszowej konferencji, wygłosił prof. Zbigniew Jaworski. Konferencja została podzielona na 4 sesje tematyczne obejmujące: behawior koni, zaburzenia genetyczne u koni, zaburzenia rozrodu i inne problemy zdrowotne u koni oraz hodowlę i użytkowanie koników polskich.

Konferencja naukowa, zorganizowana z okazji 70-lecia hodowli koników polskich w Popielnie, poświęcona była osiągnięciom naukowym i hodowlanym głównie nad tą rasą koni. Oprócz 18 wykładów i doniesień ustnych odbyła się krótka sesja plakatowa, podczas której zaprezentowano 6 kolejnych prac. W konferencji uczestniczyło 140 osób, ale nie jedynie liczba uczestników jest sukcesem, ale przede wszystkim aktywność uczestników i dyskusje toczące się po każdym z wystąpień, których kontynuacja miała miejsce podczas części nieoficjalnej. Konferencja była okazją do podsumowań, ale również przyczynkiem do zastanowienia się nad przyszłością koni uznawanych za jedyną rodzimą rasę polskich koni prymitywnych.

Drugi dzień obchodów zakończyła uroczysta kolacja, podczas której wręczone zostały okolicznościowe statuetki dla osób zaangażowanych w hodowlę koników polskich w Popielnie.

Sesja hodowlana – Przegląd hodowlany stada podstawowego i wpis młodych koni do księgi stadnej

Sesja hodowlana rozpoczęła się przeglądem hodowlanym stada podstawowego i licencją młodych ogierów i klaczy, które starały się o wpis do księgi stadnej koników polskich. Zebranych gości powitał gospodarz, kierownik Stacji Badawczej dr Mamadou Bah. Następnie prof. Zbigniew Jaworski krótko omówił wyniki polowych prób użytkowości, które odbyły się pierwszego dnia, podczas sesji użytkowej.

Przegląd hodowlany prowadziła dr hab. Marta Siemieniuch i prof. Zbigniew Jaworski. Przystąpiono do przeglądu ogierów czołowych. Pracownicy zaprezentowali cztery ogiery spośród których Hebron P (Mor – Himera), urodzony w 2014 r. został poddany przez komisję sędziowską tzw. weryfikacji, czyli powtórnej ocenie bonitacyjnej. Komisja sędziowska w składzie: Jan Słomiany – Przewodniczący, Marek Niewiński i Adam Domżała nie zmieniła oceny bonitacyjnej uzyskanej przez ogiera w 2017 r., podczas której uzyskał 79 pkt.

Po przeglądzie ogierów przed uczestnikami pojawiły się klacze hodowlane z tegorocznym przychówkiem, reprezentujące linie genealogiczne klaczy Dzina I, Misia II, Karolka, Tunguska, Białka, Bona, Geneza, Popielica, Wola i Tygryska. Trzy klacze z rocznika 2014, należące do stada podstawowego, zostały również poddane tzw. weryfikacji.

Następnie przystąpiono do licencji młodych koni. W tym roku zgłoszone zostały do niej jedynie konie gospodarza, czyli Stacji Badawczej w Popielnie, urodzone w 2016 roku. Jasnomyszaty ogier Jaśmin P (Tasman P – Jeżynka) nie uzyskał minimalnej wymaganej dla ogiera liczby punktów bonitacyjnych (czyli 78) i nie został wpisany do księgi. Dwa kolejne ogiery wymóg ten spełniły, a mianowicie Bluszczyk P (Tasman P – Bogatka P) i Oset P (Brego – Opieńka P), które uzyskały po 78 pkt.. Komisja sędziowska najwyżej oceniła ogiera Tojad P (Brego – Tywonia), przyznając mu 79 pkt.

Wszystkie trzy klacze, które zostały zaprezentowane komisji, uzyskały oceny, pozwalające na ich wpis do księgi stadnej. Klacz Bielistka P (Brego – Betula P), na obecną chwilę jeszcze nieco źrebięca, uzyskała 77 pkt. bonitacyjnych, klacz Wiklina P (Lotnik P – Wenecja) 78 pkt. bonitacyjnych, a najwyżej oceniona ciemnomyszata Gerbera P (Lotnik P – Gaja), 79 pkt.

Wiklina P i Gerbera P zostały pokryte ogierem Brego (Lord – Bryza), który zakończył karierę hodowlaną w Popielnie i 23 został sprzedany Polskiemu Towarzystwu Ochrony Ptaków. Klacz Bielistka P została pokryta ogierem Batial P.

Po przeglądzie hodowlanym i wpisie młodych koni do księgi stadnej, został zorganizowany krótki wyjazd do rezerwatu koników polskich w Popielnie. Uczestnicy zostali zapoznani z zasadami prowadzenia hodowli rezerwatowej, miejscami przeznaczonymi do odpoczynku i żerowania koni, jak również z czynnościami związanymi z odłowem młodych koni. W trakcie wyjazdu skrótowo opisany został behawior rozrodczy i pokarmowy koni oraz zasady tworzenia tabunów i hierarchii społecznej w stadach wolnościowych.

Ostatni, również intensywny dzień, zakończony został obiadem w plenerze, podczas którego uczestnicy mieli czas wymienić się między sobą oraz z organizatorami wrażeniami z minionych trzech dni. Obchody 70-lecia hodowli koników polskich w Popielnie dobiegły końca.

 

Za wszystkie słowa sympatii, wsparcia i życzenia organizatorzy gorąco dziękują!

 

Data publikacji: 3.10.2019